Mersin Belediyesi Ve Lepistesler.

İnternette haberlere bakarken gözüme ilişti. Mersin belediyesi su birikintileri ve park havuzlarına lepistes bırakarak doğal yöntemlerle sivrisinekle savaş başlatmış. bence çok muhteşem bir proje. akdeniz bölgesindeki belediyelerin de mersin belediyesini örnek alıp çalışmalar yapması dileğiyle.
https://www.mersin.bel.tr/haber/mersin-buyuksehir-in-sivrisinekle-biyolojik-mucadele-yontemi-lepistes-ve-kilickuyruk-baligi

Onu düzelteyim hiçbir belediyenin yapmaması dileğiyle.
Sularımızda yeterince istilacı tür var birde üstüne yumurta yiyen yamyam gambusyaya gerek yok.
Eğer belediyelerin çalışıyormuş gibi görünme hevesi varsa buyrun bu yöntemleri denesinler
[URL]https://www.milliyet.com.tr/dunya/singapur-dang-hummasi-salginiyla-savasiyor-6293644[/URL]
Biraz yolsuzluklarla çaldıkları paralardan kısıp bu gibi çalışmalara para ayırsalar yeticek.[EDIT]Rafayel,2022-07-27 23:26:44[/EDIT]

[QUOTE=Selçuks]İnternette haberlere bakarken gözüme ilişti. Mersin belediyesi su birikintileri ve park havuzlarına lepistes bırakarak doğal yöntemlerle sivrisinekle savaş başlatmış. bence çok muhteşem bir proje. akdeniz bölgesindeki belediyelerin de mersin belediyesini örnek alıp çalışmalar yapması dileğiyle.
https://www.mersin.bel.tr/haber/mersin-buyuksehir-in-sivrisinekle-biyolojik-mucadele-yontemi-lepistes-ve-kilickuyruk-baligi[/QUOTE]

Canlıdoğuranların sivrisinek mücadelesinde kullanılması yeni değil, muhteşem hiç değil. Bu amaçla sularımıza 1950'lerde salınmış olan Gambusia afinis (sivrisinek balığı) halen istilacı tür konumundadır. Ekosisteme zararı dokunmaktadır. Yine bireysel kontrolsüz salımlar dolayısıyla lepistes ve diğer canlıdoğuranların çeşitli bölgelerde mevcut olduğu haberleriyle sık sık karşılaşılmaktadır. Bu balıkların yayılmasını önlemenin tek yolu havuz gibi kapalı sistemlere salmak ve başına adam dikmektir. Belediyenin ne yapmak istediği net olarak anlaşılamamıştır. Ellerinde binbir çabayl üretmiş oldukları 37 bin balık olduğu söyleniyor. Bunlar kendi hallerine bile bırakılsa 1 yılda 3 milyonu geçecektir. Seneye bu kadar balığı ne yapacaklar?

Haberdeki "Kılıçkuyruk balığının da doğada herhangi bir yere karıştığı zaman istenmeyecek şekilde zarar vermediğini arkadaşlarımızla, hocalarımızla tespit ettik" lafı biraz düşündürdü. Arkadaşlar kim, hocalar kim acaba?

Şu an haberi bulamayacağım ama geçmişteki benzer bir uygulamada bırakılan canlı doğuranların sivrisinek larvalarına dokunmadığı, endemik türlerin yumurtalarına bulaştığına dair bir haber okumuştum. Eğer tamamen kapalı bir sistemde olmuyorsa bu çalışmalar üzücü. Umarım yanılıyorumdur. [EDIT]MertSoyumert,2022-07-28 00:42:58[/EDIT]

öncelikle mersin belediyesi şakşakçısı değilim. bunu belirtelim.
ben de düzelteyim. o halde.
belediye nin havuzlara (şehir içindeki görsel havuzlara) su birikintilerine vs lepistes ve kılıçkuyruk bırakıyoruz diyor. [B]gambusya değil.[/B] gambusya lepistesle akraba ama lepistese göre çok daha yırtıcı bir tür olduğu varsayılıyor.
lepistesin içinde levrek vb avcı balıkların oldukları akarsu ve göllerde derinlerde falan yaşamalarına imkan yok. eskiden adana da seyhan baraj gölünde balığa giderim. su kenarlarında gambusya dediğiniz balıklardan görürdüm.
bir tane (lepsitese göre) çokça iri bir dişi peşinde 20 tane erkek sürü halinde dolanır. bu balıklardan milyon tane olması ekosisteme ne zarar verecek? diğer balıklara yem olarak onların nüfusunu arttırmaktan öte gitmez.
kaldı ki bunlar brezilyadaki istilacı sazan gibi bir tür değil ki ekosistemi yok etsin.
lepistese gelene kadar bilinçsiz bir şekilde avlanma yüzünden koskoca göllerde doğru dürüst balık kalmadı. ancak sivrisinek sorunu yüzyıllardır devam eden bir sorun. lepistelerin doğaya salınması ile verebilecekleri potansiyel zararı karşılaştırdığımda bu balıkların sivrisineklere karşı kullanılmasını sonuna kadar desteklerim. size göre yanlıştır bana göre doğrudur.
bunla ilgili bir ton kaynak var aşağıya örnekleri koyuyorum okuyabilirsiniz.

https://www.journalagent.com/turkhijyen/pdfs/THDBD_64_1_61_70.pdf
https://turkiyeyabanhayati.org/blog/detail/sivrisinek-biyocesitliligi
https://akvaryumasistani.com/lepistes-baligi/
http://www.atillaalpbaz.com/?o=3&y=289
https://tr.wikipedia.org/wiki/Dang_hummas%C4%B1
bakmak isterseniz yüzlerce sayfa daha kaynak var bunlar 2 dk içinde bakıp buraya aktardıklarım.


uygulamaya muhteşem dememin sebebi uygulamayı yeni duymam değil. türkiye de yıllardır ilk defa böyle bir haberi duymamdır. belediyeler su birikintilerini kurutmak vb çözümler yanında ilaç ve mazot sıkarak sivrisinek ile mücadele etmekteler yılladır. ancak bu yöntemler özellikle arıcılığa vb faaliyetlere ciddi zarar vermektedir. yine şahsi düşüncem lepistesin vereceği olası zarardan binlerce kat düşüktür.


hocalarımız ile tespit ettik açıklaması var orada. bir arkadaş da hangi hocalarımız demiş. mersin su ürünleri fakültesindeki hocalar ile görüşülerek yapılmış bu proje. vikiped de internette bu konuyla alakalı tonla yazı var. gambusya ailesine mensup balıkların bu konuda çözüm sağlandığı ve bir çok ülkede kullanıldığı ortada. üniversitedeki hocalar da bunların zararı varsa muhakkak göz önüne almışlardır. en azından bizden bu konuda daha bilgili oldukları gerçek.

bir arkadaş da dang hummasına parazitli sivrisinek kullanılmasını önermiş.
benim daha önce seyrettiğim bi kaç belgeselde dna sı ile oynanmış erkek sivrisinekler doğaya bırakılarak savaş yapılıyordu.parazitli yöntemi ilk defa okudum.
her iki yönetemin de olumlu olumsuz yönleri tartışılır. çünkü siz sivrisinekleri doğada besin zincirinden çıkartırsanız doğa o zinciri başka bir şey ile kapatır.
bu dna sı değişmiş sivrisineğin evrim geçirerek başka bi şeye dönüşmesine de yol açabilir. ya da sivrisinekleri yiyen balık kuş vb hayvanların nüfusunun da tahribata oranla azalmaına hatta yok olmasına sebep olabilir.(bkz kanada da geyik avlanmasını yasaklayınca belirli bir bölgedeki geyik nüfusu o kadar artıyor ki orman zemininde bulunan bitki örtüsü yerden 2 mt yukarıya kadar tamamen yok.)
bu sebep ile lepisteler ile yapılan mücadele yöntemi tamamen doğaldır bana göre muhteşemdir. katılırsınız katılmazsınız herkes fikrini beyan edebilir.

[URL]https://www.researchgate.net/publication/316440578_Istilaci_Gambusia_Turlerinin_Gambusia_holbrooki_ve_G_affinis_Ozellikleri_Turkiye'deki_Durumlari_ve_Olusturduklari_Ekolojik_Riskler[/URL]

Özellikle "Türlerin Biyolojik Mücadeledeki Yeri" bölümü önemli bu çalışmada, şöyle bir bölüm var:

"yapılan çalışmalar türün bu konuda diğer pek çok yerli türe göre çok da anlamlı bir etkisinin olmadığını göstermiştir. Zira sivrisinek balıkları karnivor balıklardır. Dolayısı ile sadece sivrisinek larva ve pupalarını değil, ortamda bulunan diğer sucul organizmaları da sıklıkla tüketirler."

Yani Gambusya'nın anlamlı bir etkisinin olmadığı yerde lepistes ve kılıçkuyruk ne yapacak? Bu balıktan milyon tane olması demek zincirin altındaki dengenin bozulması demek. Özellikle çok sayıda kılıçkuyruk endemik türlerin yumurtalarını yiyerek bu türleri tehlikeye sokamaz mı?

[QUOTE=MertSoyumert][URL]https://www.researchgate.net/publication/316440578_Istilaci_Gambusia_Turlerinin_Gambusia_holbrooki_ve_G_affinis_Ozellikleri_Turkiye'deki_Durumlari_ve_Olusturduklari_Ekolojik_Riskler[/URL]

Özellikle "Türlerin Biyolojik Mücadeledeki Yeri" bölümü önemli bu çalışmada, şöyle bir bölüm var:

"yapılan çalışmalar türün bu konuda diğer pek çok yerli türe göre çok da anlamlı bir etkisinin olmadığını göstermiştir. Zira sivrisinek balıkları karnivor balıklardır. Dolayısı ile sadece sivrisinek larva ve pupalarını değil, ortamda bulunan diğer sucul organizmaları da sıklıkla tüketirler."

Yani Gambusya'nın anlamlı bir etkisinin olmadığı yerde lepistes ve kılıçkuyruk ne yapacak? Bu balıktan milyon tane olması demek zincirin altındaki dengenin bozulması demek. Özellikle çok sayıda kılıçkuyruk endemik türlerin yumurtalarını yiyerek bu türleri tehlikeye sokamaz mı? [/QUOTE]


Soyu tükenecek endemik türlere örnek verir misiniz

[QUOTE=Selçuks]


Soyu tükenecek endemik türlere örnek verir misiniz[/QUOTE]

Veremem, çünkü oranın endemik türlerini bilmiyorum. Google'dan kolayca bulabilirim ama konuyu saptıracağı için bakma gereği duymuyorum. Konu bir ortama yabancı bir tür eklendiğinde oluşabilecek tehlikeler. Konuya attığım bilimsel makalede tehlikeler yazıyor.

[QUOTE=MertSoyumert]

Veremem, çünkü oranın endemik türlerini bilmiyorum. Google'dan kolayca bulabilirim ama konuyu saptıracağı için bakma gereği duymuyorum. Konu bir ortama yabancı bir tür eklendiğinde oluşabilecek tehlikeler. Konuya attığım bilimsel makalede tehlikeler yazıyor. [/QUOTE]
hocam yolladığınız makale (ya da tez) elimden geldiğince okumaya gayret gösterdim. tüm dünyada 1800 lü yıllardan bu yana tüm amerika ve avrupada hatta asyada 1800 lü yıllardan bu yana aşılanma yaparak zaten tüm kıtalara yayıldığını belirtiyor. bunun yanında 1960 lı yıllarda çukurova da da aşılamalar yapıldığını söylüyor. bu sebeple zaten doğal ortama yayılmış olan sivrisinekgil familyasındaki bu balık zaten (en azından) çukurova bölgesine adapte olmuş. yine makalede balığın endemik türlere zarar verdiği bazı kaynaklarda bunların pek görülmediği ve tartışmaların hala devam ettiği çünkü bu konuda kapsamlı çalışmalar yapılmadığı falan belirtilmiş.
dolaysı ile bu başlık daha çok su kaldırır. birilerinin (kastım üniversitelerdeki uzmanlar akademisyenler ya da bu konuda ihtisas yapmak isteyenlerin çabaları ile ) bu balıkların zararlarını tespit ederek ortaya delil koyarak kayıt alması ile ancak bu soru cevaplanacaktır. ben yine de bir lepistes hayranı olarak doğal olmayan bir ortamda bile bu balığın vereceği zararın minimum olduğunu hatta diğer balıklara yem olarak levrek vb avcı balık nüfusunun artmasına sebep olan bir canlı olarak görmeye devam edeceğim.

[QUOTE=Selçuks]
hocam yolladığınız makale (ya da tez) elimden geldiğince okumaya gayret gösterdim. tüm dünyada 1800 lü yıllardan bu yana tüm amerika ve avrupada hatta asyada 1800 lü yıllardan bu yana aşılanma yaparak zaten tüm kıtalara yayıldığını belirtiyor. bunun yanında 1960 lı yıllarda çukurova da da aşılamalar yapıldığını söylüyor. bu sebeple zaten doğal ortama yayılmış olan sivrisinekgil familyasındaki bu balık zaten (en azından) çukurova bölgesine adapte olmuş. yine makalede balığın endemik türlere zarar verdiği bazı kaynaklarda bunların pek görülmediği ve tartışmaların hala devam ettiği çünkü bu konuda kapsamlı çalışmalar yapılmadığı falan belirtilmiş.

[/QUOTE]

Bu aşılama çok öncelerden başlamış, sonuçlar ortaya çıkınca istilacı tür kavramı oluşmuş. "Türlerin Mevzuattaki Yeri" isimli bölümde yerel türlerin korunması konusunda bazı uluslararası anlaşmalar imzalanmıştır. Yani bir halt etmişler geçmişte, sonra pişman olmuşlar gibi düşünüyorum.

Şu kısım ve devamından bahsediyorum: "Türkiye’nin de akit taraflarından biri olduğu, 1992’de imzalanan Birleşmiş Milletler Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi’nin “In-Situ Koruma” isimli 8’nci maddesinin h fıkrasında: “Ekosistemleri, yaşam ortamlarını veya türleri tehdit eden yabancı türlerin girişini engelleyecek, bu türleri denetim altına alacak veya yok edecektir.”

Tartışmaların devam ettiği konu ise bu balıkların sivrisinek ile mücadelede etkili olup olmadığı, endemik türlere zarar verip vermediği değil. Eğer kaçırdığım bir kısım var ise lütfen sayfasını verin, görmemişimdir.

[QUOTE=Selçuks]
dolaysı ile bu başlık daha çok su kaldırır. birilerinin (kastım üniversitelerdeki uzmanlar akademisyenler ya da bu konuda ihtisas yapmak isteyenlerin çabaları ile ) bu balıkların zararlarını tespit ederek ortaya delil koyarak kayıt alması ile ancak bu soru cevaplanacaktır. ben yine de bir lepistes hayranı olarak doğal olmayan bir ortamda bile bu balığın vereceği zararın minimum olduğunu hatta diğer balıklara yem olarak levrek vb avcı balık nüfusunun artmasına sebep olan bir canlı olarak görmeye devam edeceğim. [/QUOTE]

Elbette diğer balıklarla savaşarak risk oluşturmayacaktır. Etki edeceği birkaç şey de yazıyor:

"balıkların ekosistem paylaşımında bulunduğu diğer türlerin besinlerine ortak olurken, aynı zamanda onların yumurtalarını ve larvalarını da tüketebiliyor olmalarıdır"

"Bu balıkların diğer olumsuz etki mekanizmaları arasında diğer türlerle rekabet, üreme aktivitelerini sınırlama ve saldırgan hareketler ile ekosistemin diğer canlı öğeleri üzerinde çeşitli olumsuz etkiler yaratmaları da vardır."

Lepistes belki saldırgan değil ancak kılıçkuyruk benzer boylardaki balıklarla başa çıkabilir, yemeğine ortak olabilir durumda. Lepistesler de zamanla seçilim baskısı ile kuyruğu kısalacağından daha hızlı olacaktır, fırsat bulabilirler.

"Bunlara ek olarak; sivrisinek balıklarının beslenme tercihlerinin başında zooplanktonun gelmesi ve türün zaman zaman zooplankton üzerindeki predasyon baskısıyla fitoplanktonun aşırı çoğalmasına sebep olabilmesi de bir diğer olumsuz etki mekanizmasıdır"

Lepistes ve kılıçkuyruk da zooplanktonlarla besleniyor doğada. Yine denge bozucu bir durum.

Aşağıda Pakistan'da yabancı balıklardan hangi türün nasıl zarar gördüğü anlatılıyor:

[URL]https://www.scielo.br/j/bjb/a/JRFPSZHrgJ8hSbyynWQkXpg/?lang=en#:~:text=It%20is%20concluded%20that%20lot,food%2C%20roosting%20sites%20and%20shelter.[/URL]

Maalesef çevirecek zamanım yok. Kısaca yabancı balıkların birçok nedenle bölgedeki yerel balıkların popülasyonuna büyük oranda negatif etkisi olduğunu söylüyor.

Yıllar önce böyle bir şeyin çeşitli ülkelerde yapılması uygulamanın doğru olduğu anlamına gelmiyor ki artık Uluslararası anlaşmalara göre yapılmaması gerekiyor, yapanlar da keşke yapmasa diye düşünüyorum. Levrek nüfusunu arttırır mı bilmiyorum ama levreğin avladığı diğer küçük türlerin nüfusunu azaltır.

Unutmayın ki balık yabancı ortama eklendiğinde birkaç yıl içinde kökünü kurutacak diye bir şey yok, uzun yıllar içinde popülasyonlarını azaltıyor çeşitli dengeleri bozarak. Kötü yanı ise eklendikten sonra bu türleri temizlemek çok zor ya da imkansız.

[B]Önemli not:[/B] Şu ana kadar kurduğum bütün akvaryumlarda her zaman lepistesim olmuştur 1 tanesi hariç, ona da yakında ekleyeceğim. Bir çok sebeple ben de balığı izlemeyi çok seviyorum. Hatta doğada zamanla vahşi türlerin ortaya çıkacağını düşünürsek (uzun kuyruklular elenecek, belki bazı renkler elenecek, bazı ummadığımız renkler kamuflajdan dolayı hayatta kalacak) heyecan verici, ancak potansiyel tahribatı sebebiyle bunun sadece bir fantazi olarak kalması gerektiğini düşünüyorum. [EDIT]MertSoyumert,2022-07-28 23:40:19[/EDIT]

[QUOTE=Selçuks]
Soyu tükenecek endemik türlere örnek verir misiniz[/QUOTE]

Mert Bey'in ayrıntılı açıklamalarına katılıyorum. İstilacı bir türün yerel habitata zarar vermiş olduğunun ortaya konmaması bu türün istilacı olduğu gerçeğini değiştirmez. Endemik bir türün soyunun tükenmesi tehdidini ortaya çıkarmak ön koşulu da yoktur. Bu konuya bakışınızdaki esneklik akvaryumda bakılan tüm canlıların kontrolsüzce doğaya salınmasını beraberinde getirir.
https://tr.wikipedia.org/wiki/İstilacı_türler Açıkça tanımlanıyor:

Bu terim en çok sokuldukları biyobölgeyi ve habitatı ekonomik, çevresel ve ekolojik yönden kötü etkileyen egzotik türler için kullanılır. Bu çeşit istilacı türler bitki ya da hayvan olabilir ve sokuldukları bölgeleri, doğal yaşam alanlarını, özel habitatları doğal avcılar ve otoburlar gibi düzenleyicilerin eksikliği nedeniyle baskın çıkarak doğal dengeyi bozarlar. Bunların arasında yerel bitki toplulukları arasında yetişen ve egzotik zararlı bitkiler ve istilacı egzotikler olarak adlandırılan yerel olmayan, yabancı bitki türleri de bulunur.

Resmî hükûmet kurumları, Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) gibi doğal hayatı koruma birlikleri terimi bu anlamıyla kullanmaktadırlar. Avrupa Birliği, "İstilacı Yabancı Türler" tanımını öncelikle kendi doğal yaşam alanlarının dışında olan ve sonra biyoçeşitliliği tehdit eden türler olarak yapar.

Terimin ikinci tanımı ilk tanımını da içerir ve yabancı türlerin yanı sıra yerli türleri de içine katarak belirli bir bölgede doğal düzenleyicilerin kaybolması ya da eksikliği sonucu baskın olarak koloniler oluşturan tüm türler için kullanılır.

Üçüncü tanım ise yaygın olarak bulunan yerel olmayan türler olarak kullanılır. Bu tanım çok geniştir ve her yerli olmayan tür ya da bölgeye sokulmuş yabancı tür zararlı etki göstermeyebilir.

Her ne olursa olsun, yerli olsun ya da olmasın, bir canlı eğer o bölgenin canlısı değilse suya salınmamalı bence.