Düşük Debi Daha Faydalı?

Arkadaşlar dış filtrede düşük debinin daha iyi biyolojik filtrasyon yapacağı hakkında bilgiler okuyorum çeşitli yerlerde. Ki kulagada mantıklı geliyor. Mekanik filtrasyonda suyun 5kez dönmesi gerekebilir ama biyolojik filtrasyon icin boyle bi hesap yapmak yanlışmı. Su substrattan hızlıca 3 defa yada yavaşca 1 defa geçmiş ne farkeder? Biz boşunamı l/h hesapları yapıyoruz yüksek debili filtre kovalıyoruz?
Fikirlerinizi merak ediyorum.
Saygılar

Filtre debisinden çok kullanılan filtre malzemeleri, fitre kovasının hacmi sanki daha önemli bu konuda. Filtre debisi beslenen türe göre aynı zamanda mekanik temizlik için ve oksijen sağlaması için daha önemli diye düşünüyorum.

Evet yani daha guclu filtre biyolojik anlamda daha iyi olmuyor.
Kovaya bio malzemeyi bas debiyi falan düşünme.
Mekanik icin zaten iç filtre var

Biyolojik filtrasyon konusunda da dış filtreye bel bağlamak bence doğru değil. Beslenen türe göre oluşturulacak biraz kalın ve uygun bir taban bence biyolojik filtrasyon için dış filtreden çok daha etkili.

Doğru bilinen yanlışlardan biri. Filtre seçiminde yapılan en temel yanlış, yüksek debili filtrenin daha iyi filtrasyon yapacağının zannedilmesi. Herkesin ağzına dolanmış bir debi muhabbeti gidiyor. Bu, filtreyi ne amaçla kullanacağınıza, filtreden ne beklediğinize bağlı olarak değişir.

Eğer amaç mekanik filtrasyonsa yüksek debili, amaç biyolojik filtrasyonsa düşük debili bir filtre tercih edilmeli. Filtre debisinin düşük olması bakterilerin rahatça tutunup besinleri daha iyi kullanmalarını sağlar. Dolayısıyla biyolojik filtrasyonu daha etkili kılar.

Bazıları sirkülasyon sağlamak amacıyla filtre debisinin yüksek olması gerektiğini söylüyor. Sirkülasyona ihtiyaç varsa yapılması gereken kafa motoru, dalga motoru yada iç filtre kullanmaktır, yüksek debili bir dış filtre seçmek değil. [K]Yani güçlü filtre = güçlü filtrasyon mantığı yanlıştır[/K]. [U]Filtrasyonda önemli olan kullandığınız malzemeler ve bakterilere sağladığınız yüzey alanıdır, yüksek debi değil[/U].
Şahsen ben dış filtreyi sadece biyolojik amaçla kullanıyorum ve filtreye pislik gitmemesi için ön filtre olarak emiş kısmına sünger takıyorum.

Debinin yüksek olması homojen dağılım açısından iyidir. Emin olun bakterilerin tutunma yeteneği, yüksek debiyle bile baş edebilecek düzeyde. Eğer bahsini ettiğimiz yüksek debiler bakterilerin tutunmasına engel olsaydı, sterilizasyon işlemlerini o düzeyde akan su altında yapar hiçbir kimyasala da ihtiyaç duymazdık. Çok tazyikli su altında dahi rahatlıkla yüzeylere tutunabiliyorlar, elbette bu oran giderek düşüyor fakat bahsini ettiğimiz debiler tutunmalarını engelleyebilecek seviyelerden çok uzak. O nedenle su ne kadar çok dönerse, suyun içerisindeki maddeler o kadar homojen dağılır ve reaksiyonlar daha hızlı gerçekleşebilir.

Burada filtre malzemesinin yapısı da devreye giriyor aslında. Oluklu yapılar sebebiyle zaten akışkanlar dinamiğini ele aldığınızda o oyuğun içerisinde suyun akış hızı oldukça düşüyor. Daha doğrusu kapalı bir alan olduğundan ötürü su girmek isterken içeride kalan su dışarıdan girmek isteyene basınç uyguluyor ve fazla bir sirkülasyon olmuyor. O nedenle bakterilere güzel bir yuva oluşturuyorlar.

Yani düşük debi daha iyi diyemesek bile düşükle yüksek debili filtreler aynı görevi görüyor diyebiliriz en azindan (biyolojik acidan).
Piyasada çok fazla bilgi kirliliği var bu konuda.
Forumlarda çok insan görüyorum debiden dolayi en pahalisini almaya çalışan bütcede zorlanan.
Yazık günah

[QUOTE=Flexa]Debinin yüksek olması homojen dağılım açısından iyidir. Emin olun bakterilerin tutunma yeteneği, yüksek debiyle bile baş edebilecek düzeyde. Eğer bahsini ettiğimiz yüksek debiler bakterilerin tutunmasına engel olsaydı, sterilizasyon işlemlerini o düzeyde akan su altında yapar hiçbir kimyasala da ihtiyaç duymazdık. Çok tazyikli su altında dahi rahatlıkla yüzeylere tutunabiliyorlar, elbette bu oran giderek düşüyor fakat bahsini ettiğimiz debiler tutunmalarını engelleyebilecek seviyelerden çok uzak. O nedenle su ne kadar çok dönerse, suyun içerisindeki maddeler o kadar homojen dağılır ve reaksiyonlar daha hızlı gerçekleşebilir.

Burada filtre malzemesinin yapısı da devreye giriyor aslında. Oluklu yapılar sebebiyle zaten akışkanlar dinamiğini ele aldığınızda o oyuğun içerisinde suyun akış hızı oldukça düşüyor. Daha doğrusu kapalı bir alan olduğundan ötürü su girmek isterken içeride kalan su dışarıdan girmek isteyene basınç uyguluyor ve fazla bir sirkülasyon olmuyor. O nedenle bakterilere güzel bir yuva oluşturuyorlar. [/QUOTE]
Mesele bakterilerin tutunabilmesi değil beslenebilmesi. Önünüzden hızla kaçıp giden bir avla mı yoksa yavaş giden kolayca yakalayacağınız bir avla mı daha iyi beslenirsiniz? Bu konuyu anlamak için bilimsel veri gerekmiyor, mantıklı düşünmek yeterli.
Örneğin, biyolojik filtrasyonun en etkili şekilde gerçekleşmesi için suyun substrattan fıskiye yada damlama gibi yöntemlerle yavaşça geçirildiği ıslak kuru filtreler kullanılır.

Haaayııır saatte en az 4 kez çevirebilmelidir bir filtre demek vardı ama tabiki hurafeyle işimiz yok.

Sirkülasyonun hızlı olması bahsi geçen biyolojik filtrasyon konusunda hiçbirşeyi değiştirmez.

Örnek vereyim 130 litrede adını bile bilmediğim dandik bir şelale filtre kullanıyorum. Paket üzerinde yazan 400 l/h yani ortalama dekoru katarsak 100 litre hacmi saatte 4 kez çeviriyor. Çeviriyor mu acaba? Tabiki hayır debi en fazla 200 l/h seviyesinde çünkü ilk aldığım gün ile 2 ay sonrasında bile dağlar kadar fark oluştu ve ben bu filtrede ne balıklar büyütüp boyşandırdım yavru aldım sayısını hatırlamıyorum. Eğer güçlü filtre mantığı doğru olsaydı en azından ara ara ölümler yaşardım. Tank dengesi bozulabilirdi. Su bulanıklaşabilirdi ama hiç biri olmadı.

Biyolojik filtrasyon bakteri popülasyonu ile doğru orantılıdır. Bakteri popülasyonu ise canlı yükünün getirmiş olduğu amonyak, nitrit, nitrat çevrimi sonucu ortaya çıkan besin oranını karşılayabilmesiyle dengelenir. Yani suyun yüksek debide seyretmesi bakteri popülasyonu için bir artı veya eksi değildir. Eğer beslediğiniz canlı çok akıntılı bir bölge balığı ise olabilir. Örneğin nehir loach'ları, plecolar gibi. Eğer durgun su balığı ise bataklık, göller vs. yüksek debili bir filtre hem yoracaktır hemde zaman içerisinde balığın zayıf düşüp hastalıklara açık hale gelmesini sağlayacaktır.

Önemli olan bakteri popülasyonunu dengede tutacağınız canlı yüküdür. Bakteriler suda serbest yüzmezler yüzey alanları önemlidir tutunurlar. Sera siporax, eheim substrat pro, seachem matrix piyasadaki en iyi 3 üründür yüzey alanı konusunda. Önerilenin bir tık üzerinde kullanırsanız sonuçlarını çok rahat gözlemleyebilirsiniz. Saatte 4 kez çevirmelidir veya güçlü olmalıdır diyenler denesin özellikle. Deneyim, kulaktan dolma, bir başka hobici tarafından yazılmış bilgileri gelip başka başka başlıklar altında tekrar etmekten daha önemlidir.

Ayrıca araştırmayı seven bilim insanlarına aşağıdaki başlığı okumalarını tavsiye ederim oldukça eğitici buluyorum. Herkese keyifli hobiler.

[URL]https://www.akvaryum.com/Forum/bakarsan_bag_bakmazsan_bu_oluryeni_vdeo_syf25_k711844.asp[/URL]

Balığın yaşadığı ortamla alakalı degil mi bu?

Hızlı akan nehirde yaşayan balığa ve göl balığına aynı debi uygulanmaz kanatimce.


Debinin az yads fazla olması cok fazla etkilemez, bundan daha önemlisi filtrede kullanılacak malzemenin yüzey alanı ve çeşitliği.
Biotopların yanında seramik ve gözenekli kaya parçalarıda filtre içine eklenirse bakteri çeşitliliği ve popülasyonu artar.[EDIT]sina00,2019-06-25 00:34:57[/EDIT]

Filtre debisi arttikca genellikle filtrelerin hazneleride buyuyor. Buyuyen filtre haznelerinde, daha fazla bakteri yatagi koyma olanagi daha fazlada bakteri barindirma olanagi ortaya cikiyor. Dolayisiyla, debi arttikca dogru orantida nitrifikasyonunda artmasi dogal ve kacinilmaz eger ki duz mantikla bakiyorsak.

Yalniz su bir kac referansa baktiginizda konunun filtre debisinden daha onemli noktalari ortaya cikiyor.

[QUOTE=mrah]The nitrification process produces acid. This acid formation lowers the pH of the biological
population in the aeration tank and can cause a reduction of the growth rate of nitrifying bacteria.
[B]The optimum pH for Nitrosomonas and Nitrobacter is between 7.5 and 8.5; most treatment plants
are able to effectively nitrify with a pH of 6.5 to 7.0.[/B] [K]Nitrification stops at a pH below 6.0.[/K] [U]The
nitrification reaction (that is, the conversion of ammonia to nitrate) consumes 7.1 mg/L of alkalinity
as CaCO3[/U]
for [U]each mg/L of ammonia nitrogen oxidized[/U]. An alkalinity of no less than 50-100 mg/L
is required to insure adequate buffering[/QUOTE]

[URL=http://kisi.deu.edu.tr/orhan.gunduz/turkce/dersler/Nitrification_and_Denitrification.pdf]Kaynak[/URL]

Simdi herkesin tankindaki PH ve CaCO3 orani ve ortaya cikan TAN miktari ayni mi? Degil. Dolayisiyla, diger bir cok konu gibi sendeki filtre sana yetiyor diye, bendeki filtre bana yetecek anlami cikmiyor ortaya.

[QUOTE=mrah]E. Effect of pH in nitrification
Nitrification was observed at different pH values ranging from 7.1 to 9.0 at temperatures ranging from 10~30°C at 2˚C intervals for the flow rates 100ml/min and 2000 ml/min respectively. [B]A typical pH effect in nitrification at 20°C for the flow rate 500ml/min in presented in Figure 4. Nitrification process was found more efficient above 7.3 to 8.0 pH at 20°C for the flow rate 500ml/min. Stable nitrification process was found within that range[/B].[/QUOTE]

[URL=https://www.researchgate.net/publication/264881779_Role_of_pH_on_biological_Nitrification_Process]Kaynak[/URL]

100ml/dk ve 2000ml/dk debilerde testler yapilmis, burada en verimlisi 7.3-8.0 pH araligi ve 500ml/dk bulunmus. Ne cok yavas, ne cok hizli. Tipki senin tankina bu debi yeter diyemeyecegimiz gibi.

Dolayisiyla, dusuk debili filtre alip daha sonra tekrar maddi kulfet olusturmak yerine yuksek debili ve haznesi buyuk daha fazla biyolojik filtrasyon malzemesi koyacagimiz filtre secmek avantaj olusturuyor. Zaten hobide, hobicilerin birbirine verdigi bilgilerde bu yonde degil mi?

Ek olarak filtrasyonu sadece dis filtrenizden ibaret olarak gormeyin, cunku kiyaslamanizi buna gore yapiyorsunuz. Tankinizdaki her yerde bu bakteriler kolonilesiyor. Tanklar birbirinden farkli ekosistemler bu yuzden sizde dusuk debili, dusuk hazneli bir filtre yeterken baskasinda yetmeyebilir. Bir baskasinin ihtiyacindan dusuk filtrasyona sahip olmasi canli kaybina ve ekstra filtre satin alimi derken maddi kaybada yol acar.[EDIT]mrah,2019-06-25 00:51:27[/EDIT]

[QUOTE=Bedbin]
Mesele bakterilerin tutunabilmesi değil beslenebilmesi. Önünüzden hızla kaçıp giden bir avla mı yoksa yavaş giden kolayca yakalayacağınız bir avla mı daha iyi beslenirsiniz? Bu konuyu anlamak için bilimsel veri gerekmiyor, mantıklı düşünmek yeterli.
Örneğin, biyolojik filtrasyonun en etkili şekilde gerçekleşmesi için suyun substrattan fıskiye yada damlama gibi yöntemlerle yavaşça geçirildiği ıslak kuru filtreler kullanılır.[/QUOTE]

Mantıksızlığımın kusuruna bakmayın, IQ'um bu kadarına yetiyor. Bundan sonra da bilim camiasına aynı öneride bulunalım. Boşuna uğraşıyorlar onca deneyle hesapla, mantıkla çözmek varken ne gerek var o kadar harcamaya uğraşa değil mi [:)] Bunu şaka yollu vurguluyorum çünkü sırf bu bahsettiğiniz konu üzerine bile en az yüzlerce makale yazılmış, çizilmiştir. Üstelik elde ettikleri veriler de filtrasyon malzemesini çıkarıp hücre kültüründe sayımını yaparak elde ediliyor. Öyle tecrübeyle elde edilen, suyum bulanıktı düzeldi gibi neye bağlı olduğu belli olmayan şeylerle değil.

Sürekli bir iddia var, forumda bu dile çok alışılmış. Şu şöyledir şu çok yanlıştır, doğrusu budur. İyi de neye göre ve neden? Hiçbirinin izahı yok. Mesele 4 kat lafı geçmiş bir yerde. Kimin nasıl ölçtüğü belli bile değil. Sanırsınız iki eşit koşulda tank yan yana konulmuş, ikisine de aynı filtre takılıp birinin debisi düşük tutulmuş, sonucunda substratta biriken bakteriler kültür edilerek sayımı yapılmış. Yok yani böyle bir deney. Işık için de aynı mevzu dönmüştü, litre başına 0.33W. İnsan merak ediyor 0.01W düzeyindeki hata payıyla bu ölçümün nasıl yapıldığını (watt hesabı zaten bilimsel bir birim değil, kullanılan iki led aynı watt değerinde farklı kuantum etkinliğinde ışık saçıyor). Tamamen ben denedim, iyi verim aldım, benim oranım buydu demekten çıkan sonuçlar bunlar. Net bir dayanak noktaları yok ne yazık ki. Kaldı ki, bu tür biyolojik kültürlerin en iyi oluşma şartları benim yaşımı ikiye katlayacak zamanlardır biliniyor. Bunlar bilinirken bu atmasyon değerlere itimat etmek nedir anlam veremiyorum.

AmazonDream yukarıda durumu iyi açıklamış lakin atladığı bir noktaya değinmek istiyorum. Sirkülasyon miktarının önemi "bir noktaya kadar" önemlidir. Örnekle izah edeyim:

Belirli bir popülasyondaki bakteri kültürünün ihtiyacı olan nitrit X kadar olsun. Böylelikle Y kadar nitrat üretebilir. Fakat bakterinin bu X kadar nitrite erişimi kısıtlı olursa, (atıyorum) X/2 kadar nitriti kullanabilir. Fakat 2X nitrit elde etmesi bir şeyi değiştirmeyecektir, çünkü üretebileceği maksimum nitrat/kullanabileceği maksimum nitrit zaten belirli. Bu nedenle sirkülasyonu bir noktaya kadar artırmak faydalı. Lakin fazlasının bir faydası yok. Gel gelelim zararı da yok. Bunun yanında mekanik olarak faydası olduğunu kimse tartışmayacaktır sanırım.

Çünkü: Su ne kadar hızlı sirküle olursa, içerisindeki maddeler o kadar az difüzyon yoluyla yayılıma (durgun sudaki en yavaş yayılma halini ifade etmeye çalışıyorum) ihtiyaç duyar, direkt olarak suda homojen bir şekilde dağılırlar. Bu nedenle ihtiyaç olan madde de, üretilen madde de olabildiğince çabuk sürede suda homojen bir şekilde dağılmış olur. İhtiyaç çabuk karşılanır, üretilen malzeme de çabuk dağılır yani.

[B]Önemli nokta: [/B]Okuduğum bazı makalelerde, çok büyük alanlarda çalışılıyordu ve filtrasyon da bizim akvaryumlarımızdan (haliyle) kat kat fazlaydı. Fakat burada atlanılan nokta, suyun debisinin göz önüne alınması gereken birim olmadığı. Mühim olan, filtrenin yüzey alanından birim zamanda geçen su miktarıdır. 1 metrekare alana sahip bir alandan A debisinde suyu geçirmekle, 10 metre kare alana sahip alandan A debisini geçirmek aynı şey değil. 1 metrekaredekindeki akış hızı kat kat fazla olacaktır. Dolayısıyla aynı debideki iki farklı filtreden aldığınız verim bile farklı olacaktır. Bu birim üzerinden konuşmak iyi bir yaklaşım olarak görünse de doğru değil zaten.

Ekleme: Ben yazarken Emrah Bey önemli noktalara değinmiş. Bu durum tamamen son paragrafta yazdığımla ilgili. 500 ml/dk değerini farklı bir filtrede deneseydiniz, farklı bir verim ölçecektiniz. Kaynaklar için teşekkür ederim, yarın ayrıca göz atacağım.[EDIT]Flexa,2019-06-25 01:06:00[/EDIT]

[QUOTE=Flexa]

[/QUOTE]

Ögetay anlatmak istediğimi tam anlayamamışsın. Biraz daha irdeleyelim konuyu. Azot döngüsü içerisindeki bileşenleri ele alacak olursak amonyak nitrit ve nitrat döngüsünde bakteri yoğunluğu bir denge sağlamalıdır. Bu denge suyun temas ettiği her yüzey alanında hakim olur. Yani suyun bu yuva kanallarından hızlı geçmesi ile yavaş geçmesi arasında elbette fark vardır ancak asıl önemli olan canlı yükü - amonyak - nitrit - nitrat = bakteri popülasyonudur. Eğer bu eşitlik bozulursa bu denklem birbirini dengelemeye çalışır. Bu da eleminasyon ile olur. Örneğin canlı yükü azaldığında işlevsel olmayan popülasyon yoğunluğu daha az besin ile hayatta kalır. Ancak var olan popülasyon dengesini bozacak şekilde radikal adımlarla balık eklemesi yapan arkadaşlarda bu denklemin çökmesi sonucu su bulanıklaşır ve bir süre sonra sudaki atık, balık mukozasını zayıflatarak parazitlere yol açar. Denklemin son basamağında bulunan bakteri popülasyonu sağlam tutulursa denklem hayatta kalır. İlk basamak bilinçsiz bir şekilde değiştirilirse denklem çöker. Mesele aslında çok basit.

Mesela 3 farklı marka örneği verdim ama hiçbirini kullanmıyorum. Kullanmıyor olmam bu ürünlerin kötülüğünden değil gereksizliğinden aslında. Seachem matrix yapı itibariyle ponza taşına benzer aslında benzer ifadesi fazla bile, bildiğin ponza taşıdır. İşlemlerden geçirilip allanıp pullanıp piyasaya sürülen ürünlerden farksızdır. Bununla ilgili seachem firmasında ürün geliştirmede sorumlu bir kişi ile bir hobici arasındaki diyalog sonucu ayyuka çıkmış bir meseledir. Linkini bulabilirsem paylaşayım onuda. Bu saatte 4 kez muhabbeti de yine bu sektörün pazara pompalamaya çalıştığı bir satış stratejisidir. Bence biraz tecrübeden de faydalanmak gerek bilime karşı değilim yanlış anlama ama bilim yapacam derken bir anda sektör hizmetçisi oluveriyor insan dikkat[:)][EDIT]AmazonDream,2019-06-25 01:21:05[/EDIT]

Yanlış anlaşılmak istemem bilime saygım sonsuz ancak arkadaşımızın su ürünleri fakültesine tez vermeyeceğini veya bir atık dönüşüm tesisi açmayacağını sadece akvaryumda balık besleyeceğini düşünerek affınıza sığınarak yazıyorum.
Eğer canlı yükünüz çok değilse su yüzeyinde dalgalanma için ek ekipmanınız varsa ve sadece biyolojik döngüye destek için kullanacaksanız düşük debili bir duş filtre ve uygun malzemeler sizin için yeterli olacaktır. Bitkili bir akvaryumsa özellikle dış filtre bitki yoğunluğuna göre kullanılmasa da olur. Canlı yükünüz fazla ve ek ekipman yoksa yüksek debili bir filtre seçmeniz sizin için daha iyi olacaktır. Bundan sonraki bilimsel veya gündelik bilgiler sizin veya benim için bilmesi faydalı ama elzem olmayan bilgilerdir.
Saygılar.