Sitrik Asit ile Su Sertliğini(KH) Azaltmak Mümkün mü?

Geçen gün diş hekimi bir abimizle otururken konu bulunduğumuz yörenin su sertliği nedeniyle bitkilerin gelişme sorunu yaşamasına geldi. Sularımızın aşırı kireçli ve kh seviyesinin yüksek olması nedeniyle limon tuzu (sitrik asit) kullanarak su içerisindeki fazlalık kalsiyumun bir miktarını bağlayabileceğimizi ancak hiç denemediğini söyledi. Acil Stop2013-03-21 14:49:43

Merhabalar öncelikle sitrik asit ilavesiyle ph nızı düşürürsünüz ama çok dikkatli miktarda vermelisiniz ki tepkime sonrası oluşan co2 bitkiler için fazla gelmemeli ve balık varsa onlara zarar vermemeli, ikinci husus sitrik asiti sabahın ilk saatlerinde yani fotosentezin hızlandığı süreçte vermeniz daha iyi sonuçlar verir.

Başka cevaplar gelsin diye bekledim ancak konu hakkında kimsenin fikri yok sanırım. Asit eklendiği ölçüde suyun ph seviyesini aşağı çeker. Ancak sormak istediğim sitrik asit ile ph seviyesini aşağıya çekmekten ziyade kh üzerinde bir etkisinin olup olmayacağıydı.

Bence bunu deneyen olmamıştır genel bir test kiti alıp küçük bir deney akvaryumu kurup sonuçları kontrol etmek gerekir mevcut tanklarımızda bunu deneme taraftarı değilim. Limon tuzunun çok iyi bir kullanım alanını biliyorum bizim buralardada su çok kireçli ve kettle inanılmaz kireç bağlıyor kettle da yarım litre suya bir tatlı kaşığı limon tuzu ekleyip kaynatıp 5-10 dk bekleyince inanılmaz bir şekilde bütün kireci alıyor yüzeysel bir temizlikten bahsetmiyorum resmen ilk aldığımız temizliğe kavuşuyor.

Sorunun cevabını diğer forum üyelerine bırakıyorum ama şunu belirteyim eğer limon damlatırsanız ve miktarını fazla kaçırırsanız tank camında bir sürü beyaz sümüksü dalgalanmalar olabiliyor.

Hakan bey aynen dediğiniz gibi sitrik asitin kireç üzerindeki etkisinden dolayı acaba akvaryumdaki kh'ı aşağı çekebilir mi diye merak ediyorum. Şu aralar pek deney yapabilecek durumda olamadığımdan bilgisi olan var mı diye merak ettim. Belki forumda bilgisi olan bir üyemiz çıkabilir.

Ergün bey,

Sitrik asitle sudaki kalsiyumun bağlanıp bağlanamayacağına ilişkin net bir bilgim yok ancak bugüne kadar su sertliğinin (ca ve mg açısından) giderimine ilişkin okuduğum hiçbir yazıda sitrik asit kullanıldığını okumadım. Dolayısıyla su içinde sitrikasitin calsiyumu bağlayamayacağını düşünüyorum.

Sitrik asit sudaki kalsiyumu bağlayabiliyor olsa idi, bir bardak suya limon sıktığımızda bardağın dibinde calsiyum sitrat tuzu oluşması gerekirdi. (Kalsiyum sitrat suda çözünmeyen bir tuz çünkü.) Kalsiyum oranı çok yüksek bir maden suyunda da deneme yapabilirsiniz. Ben zaman zaman maden suyuna limon sıkarım hiç dibte bir tortuya şahit olmadım.

Suyunuza sitrik asit karıştırıp ve suyu buharlaştırırsanız ancak o zaman kalsiyum sitrat oluşturabilirsiniz. Yani kalsiyum sitratı oluşturmak o kadar kolay değil.

"" Kireç(kalsiyum karbonat)+limon(sitrik asit)=kalsiyum sitrat+co2 ""

Alıntı yaptığım yukarıda yazdığınız formül ise tamamen başka bir şey.

Suda iyonlaşmış kalsiyum ve bikarbonat ile caco3 aynı şey değil. CaCo3 denilen şey bildiğimiz mermer, dolomit gibi taşların genel yapısı. Kısacası eğer bir mermerin üzerine asit dökerseniz yazdığınız reaksiyon oluşur.
Forumda defalarca bir taşın akvaryumda kullanılıp kullanılamayacağına ilişkin olarak yazılan " taşın üzerine tuz ruhu dökün köpürüyorsa taşı kullanmayın" denildiğinde oluşan reaksiyon bu.

Yani caco3 içeren bir taşa asit dökerseniz taş köpürür dolayısıyla bu taş en azından bitkili bir akvaryum için uygun değildir.

Testi calsiyum sitrat gibi zayıf bir asitle yaparsanız reaksiyonu hızlı bir şekilde göremeyebilirsiniz. Ancak sonuçta yazdığınız reaksiyon oluşacak yani karbonat co2 ye dönüşecek ve Sonuçta da kalan madde kalsiyum sitrat olacaktır.

Sudaki ca ve mg sertliği genel sertliği, karbonat ve bikarbonat ise kh yani karbonat sertliğini oluşturur.

Asitlerin karbonat sertliğini giderimi genel bir kuraldır diyebiliriz. Okuduğunuzu yazdığınız diğer konuda asitlerin, H+ iyonlarının nasıl kullanıldığını yazmıştım.
Ancak sitrik asit gibi zayıf bir asitle karbonat sertliğini gidermeye çalıştığınızda çok fazla miktarda asit kullanmanız gerekeceği gibi sitrik asit gibi organik yapısı olan bir asit kullandığınız da kalan organik yapı suyun kimyasını bozacaktır. Sitrik asitteki organik yapı karbonhidrat ve yağların dönüşümü gibi bir dönüşümden geçmek zorunda kalacaktır.
(karbonhidrat ve yağların genel formülleriyle, sitrik asit veya ...sitratın formüllerine bir bakın ne demek istediğimi daha net anlayacaksınız)

Ancak sitrik asit gibi bir asitin eser miktarda kullanımı bir miktar ph ı düşürerek tamponlayabilmesi, bitkilerin bazı besinleri alımını kolaylaştırması ve doğal bir şelatör olarak davranabilmesi açısından daha kullanılıp yararlanılabilir niteliktedir.

Saygılar.

Ergün Bey suya sitrik asit damlattım(miktar hatırlamıyorum ama az değildi)ve tüm camım limonun meyvemsi sulu iç yapısı gibi ,bamyadan akan sümüksü sıvı gibi oluştu.

İlyas bey bilgileriniz için teşekkür ederim. Yazdıklarınızdan sitrik asit ile kh'ı aşağı çekmenin pek mümkün olmadığını, mümkün olsa bile çok miktarda kullanım gerektirdiğinden dolayı organik yüke sebep olabileceği ve ikincil, üçüncül sorunlara yol açabileceği fakat eser miktarda kullanımı durumunda belki yararlı olabileceğini anlıyorum. Yani genel olarak akvaryumda kullanıma uygun olmadığı sonucu ortaya çıkıyor.

Ergün Bey bitkilerde(Anabias) değişiklik gözlemlemedim. M.Tuna2013-04-03 13:27:31

Ergün bey,

Evet genel sertliği giderebilmek açısından akvaryumda veya akvaryum öncesi bir ortamda kullanımının uygun olmayabileceğini söylemeye çalıştım.

Sitrik asit fazlalık metal iyonları ile şelat yaparak metal zehirlenmelerini de önleyebiliyor. Tabi birçok başka yararı da var.

Sormak istediğiniz sodyum, potasyum, demir vs metal iyonlarının yanında kalsiyum da metal değil mi derseniz tabiki kalsiyum da metal. Peki kalsiyum şelatlanıyorsa yukarıda neden öyle yazdınız diyebilirsiniz.

Şelat reaksiyonları bildiğim kadarıyla denge reaksiyonları oluyor. Yani suda bir miktar kalsiyum şelatlanırken serbest iyonik halde çoğu kalsiyum iyonları kalıyor. Bir taraftaki kalsiyumdan biri eksilirse diğer tarafla denkleştiriliyor. ( Amonyum amaonyak arasındaki denge gibi, ikisinden birini bitkiler kullanırsa denge gereği biri hemen yön değiştirerek tekrar denge kuruluyor gibi ) Bir de tam emin değilim ama kalsiyumun şelatlanabiliyor olması ille de çökeceği anlamına gelmiyor olabilir. Yani sitrata bağlı kalsiyum iyonları şeklinde su içinde kalabilir. (biryerde benzer bir cümle okumuştum) Yani iyonik halde kalıyorsa hiç çökelme olmaz. ( Buna belki bir kimyacı cevap vermesi lazım ) .
Yazdıklarım kabaca bildiklerimden yola çıkarak yaptığım yorumlarımdır.

Saygılar.

İlyas bey verdiğiniz değerli bilgiler için çok teşekkür ederim. Anlaşılan kalsiyum sorunumuza başka bir şekilde çözüm bulmamız gerekiyor. Belki de su değişimini azaltacak yöntemler üzerinde durabiliriz.