Bitki isimlerini türkçeleştirmek, bilinen ve kullanılan isimler

Bitki akvaryumları ve bitki çeşitlerimiz gün geçtikçe artıyor. Bitki isimlerini türkçeleştirmek için forum üyeleri yetiştirdikleri bitkileri ve kullanılan isimlerini bilimsel isimleriyle yazabilirlerse toplu olarak bir başlıkta toplasak iyi bir çalışma olacağı kanaatindeyim. Bayram2012-11-20 13:01:33

Merhabalar. Ben aslen botanikçiyim. Bu bitkilere zaten yıllar önce bir isim verilmiş oluyo, biz kullanırız ya da kullanmayız. Mesela Elodea (Egeria densa), bu bitkiye şimdi bi kafamıza göre yeni bir isim verirsek sorun olur, neden çünkü bu sadece Türkçe'de değil, diğer dillerde de sorun oluyo .Herkes ortaya bir isim atıyor.
İngilizceye bakalım, Velifera balığına onlar Sailfin Molly diyolar, yani Türkçeye çevirirsek Yelken kuyruklu moli, ve Öyle bir balık var ama bu Velifera değil...
Zaten Latince ismin güzelliği de budur. Sen bi bitkiye hem A dersin, hem C dersin, başkası B der X der... Binlerce dilde ismi vardır ama Latince isim sabittir, literatüre geçmiştir. Biz Pistia'ya su marulu diyoruz, japonlar kendi dilinde "Yüzen yaprak" der mesela, başka bir ülkede başka bir isim denir. Bizde doğal bitkilere bile her yörede başka isim verilir. Herkesin bildiği çınar ağacına ege bölgesinde kavak derler, hiçilgisi olmamasına rağmen...
Latince sabittir, kalıcıdır, her yerde geçerlidir...

Zaten amaçta latince isimleri sabitleştirmek olmalı. Mesela limon Hygrophila corymbosa ise artık başka bir bitkiye kimse limon demesin. Tütün Hygrophila corymbosa 'Siamensis' ise tütün dendiği zaman o akla gelsin. Tütüne benzeyen başka bir Hygrophila türüne tütün değil dev limon yada kırmızı gövdeli söğüt deniyorsa onu bilelim. Alırken ona göre alalım. Bu bilgileride tecrübeli bilgili hobicilerin katkılarıyla tek elde toplayalım. 

Amazon: Cryptocoryne Aponogetifolia

Latince kalsa iyi ama  kitlesel halde ''İngilizce''ye bir yönelme var.

Bence de Türkçe isimleri olsa güzel olur ancak biz burada bu konuda otorite sahibi kişiler değiliz. Yapacağımız iş daha fazla karışıklığa da yol açabilir. Yukarıya iki resim koydum aslında ikisi çok benziyor ama farklılar (resimler anlaşılacağı üzere kendimin değil ancak iksini de farklı zamanlarda yetiştirdim). Benim şimdiye kadar bildiğim ceratophyllum demersum 1.resim tilki kuyruğu diye biliyorum. 2. resimi çam diye. Bir çok siteye baksanız Ceratophyllum demersuma çam yazar, çoğu kişi çam ve tilki kuyruğu aynı der peki hangisi doğru muallakta Hatta Bursa'da bi akvaryumcu milfilyuma tilki kuyruğu demişti (bilmediği için değil şimdiye kadar öyle öğrendiği için muhtemelen çünkü tecrübeliydi de). Bu arada iki resimdeki bitkinin farkını merak edenlere ilki çok daha fazla dallanıyor, daha sert yapıda yapraklarının ucu hafif dikensi. İkincisi daha az dallanıyor daha fazla yukarıya doğru uzuyor daha yumuşak yapıda. Muhtemelen ikisi aynı cins farklı türler.
MD.mehmet2012-11-26 05:28:32

[QUOTE=umutgunay] Bizde doğal bitkilere bile her yörede başka isim verilir. Herkesin bildiği çınar ağacına ege bölgesinde kavak derler, hiçilgisi olmamasına rağmen...
Latince sabittir, kalıcıdır, her yerde geçerlidir...
[/QUOTE]

[QUOTE=Cujo®©]
[/QUOTE]

Siz söylemiyor olabilirsiniz, söyleyenlere de rastlamamış olabilirsiniz ama bu botanikçiler arasında çok bilinen bir hikâyedir. "Türkiye'nin anıt ağaçları" olarak nitelendirilen ve kayıt altına alınan ağaçları vardır. Osmanlı devletinin zirve yaptığı zamanları görmüş çınarlar var ülkemizde. Egede bir bölgede bu ağaçlardan biri var ve o bölgedekiler "koca kavak" olarak adlandırmış, yöresel bir isimdir. Bölgeyi hatırlamıyorum ama bu hikaye uydurma değildir. Sadece bu çınar için değil, yöresel isimler bir çok yerde değişir...
Herkesin muşmula olarak bildiği bitkiye bazı yerlerde töngel-döngel denir, bazı yerlerde beşbıyık denir... Ama Cotoneaster nummularia ismi dünyanın her yerinde aynıdır.


[QUOTE=MD.mehmet]
Bence de Türkçe isimleri olsa güzel olur ancak biz burada bu konuda otorite sahibi kişiler değiliz. Yapacağımız iş daha fazla karışıklığa da yol açabilir. Yukarıya iki resim koydum aslında ikisi çok benziyor ama farklılar (resimler anlaşılacağı üzere kendimin değil ancak iksini de farklı zamanlarda yetiştirdim). Benim şimdiye kadar bildiğim ceratophyllum demersum 1.resim tilki kuyruğu diye biliyorum. 2. resimi çam diye. Bir çok siteye baksanız Ceratophyllum demersuma çam yazar, çoğu kişi çam ve tilki kuyruğu aynı der peki hangisi doğru muallakta Hatta Bursa'da bi akvaryumcu milfilyuma tilki kuyruğu demişti (bilmediği için değil şimdiye kadar öyle öğrendiği için muhtemelen çünkü tecrübeliydi de). Bu arada iki resimdeki bitkinin farkını merak edenlere ilki çok daha fazla dallanıyor, daha sert yapıda yapraklarının ucu hafif dikensi. İkincisi daha az dallanıyor daha fazla yukarıya doğru uzuyor daha yumuşak yapıda. Muhtemelen ikisi aynı cins farklı türler.
[/QUOTE]

Tebrik ederim, bu konuda gerçekten çok karışıklık var. Hem çam'a hem de Tilki kuyruğuna Ceratophyllum demersum deniyor. Aslında dediğiniz gibi aynı cinsin farklı türleri bu bitkiler.
Doğrusu şöyle olacak:
Çam: Ceratophyllum demersum
Tilki kuyruğu: Ceratophyllum submersum

Yani iki bitkinin cinsi aynı (Ceratophyllum). Türleri farklı (submersum & demersum)

Görüldüğü gibi yine Türkçe'den meydana gelen bir sorun bu. Latince ismini kullandığımızda sorun ortadan kalkıyor.
umutgunay2012-11-26 10:12:20

Lütfen hatırlayın ve ismini yazın genelleme yapmak (ege bölgesinde) güzel bir şey değil. Ben ailemi rencide etmiş sayarım sizi.

Amacım tartışma ortam sağlamak değil. Yazılan bir yazının çok geniş bir bölgeyi kapsadığını, yazarın istemli yada istemsiz kırıcı olabileceği ve bundan rahatsız olabilecek kişilerin olduğunu vurgulamaktır.

[QUOTE=Cujo®©]Lütfen hatırlayın ve ismini yazın genelleme yapmak (ege bölgesinde) güzel bir şey değil. Ben ailemi rencide etmiş sayarım sizi.

Amacım tartışma ortam sağlamak değil. Yazılan bir yazının çok geniş bir bölgeyi kapsadığını, yazarın istemli yada istemsiz kırıcı olabileceği ve bundan rahatsız olabilecek kişilerin olduğunu vurgulamaktır.[/QUOTE]

Kimseye bir saygısızlık ya da saldırı amaçlı herhangi bir şey söylemedim. Bahsettiğim şey şu, bir bölgede yerel olarak farklı bir isim söyleniyor... Bunda rencide olacak bir şey yok ki...

Saygılar...

Şimdi canım Cotoneaster nummularia çekti ya. Bizim ordada (bursada) döngel derler. Marmara bölgesinde ne derler bilmiyorum. 

[QUOTE=Bayram]Şimdi canım Cotoneaster nummularia çekti ya. Bizim ordada (bursada) döngel derler. Marmara bölgesinde ne derler bilmiyorum. [/QUOTE]

  Valla o isimleri ben vermedim, Latinceleri. Birileri daha önceden bu bitkileri litreatüre bu isimlerle geçirmiş zaten. Ama o kadar karışık ki durum;
Ceratophyllum submersun yazıp google'da aradığımda Tilki kuyruğu çıkması gerekirken çam da çıkıyor. Aynı şekilde demersum dediğimde hem çam hem de tilki kuyruğu çıkıyor... Uzun zamandır ortalık bu iki tür yüzünden bayağı bir karışıkmış belli ki

Bu arada Muşmulaya memleketim Bolu'da da döngel derler, Tokatlı arkadaşım Töngel diyor Tam da zamanı arkadaş, benim de canım çekti valla.