Sump Hakkında Yanlış Bildiklerimiz- Boyut Tespiti

Merhaba arkadaşlar. Sump motorunun debisinin tespiti hakkında gözden kaçmış olabileceğini düşündüğüm bir hususu gündeme getirmek istiyorum. Sump sistemlerinde sadece kafa motoru debisi ve akvaryum hacmiyle uygun motoru seçmek her zaman doğru sonuç vermeyebilir. Genel Kabul edilen kural olarak akvaryum hacminin 5 – 10 katı arasında bir kafa motoru debisi uygun olarak düşünülmektedir. Genel olarak kabul görmüş olsada bu kural, yanlış sonuçlar doğurabilmektedir. Akvaryum hacmiyle yapılan tercihlerden yola çıkarak uygun sump boyutları da hesaplanmalıdır. Diğer taraftan, Yan sump, alt sump, iç sump veya üst sump uygulamalarında bu hesaplama yanlış yönlendirmelere sebep olmaktadır. Hesaplamalarda eksik kalan faktor sump haznelerinin santimetrekare olarak alanıdır.

Sumpın içindeki suyun akış hızı sadece kafa motoruna bağlı değildir. Aynı zamanda sumpınızın büyüklüğü yani santimetrekare olarak haznenin alanı da suyun akış hızını etkiler. Yani saatte 1.000 litre debisi olan bir motoru 1 santimetre çapı olan bir hortuma bağlarsanız su fışkırarak akar ama 10 santimetre çapında bir hortuma bağlarsanız gayet yavaş akar. Bildiğiniz gibi debi iki nokta arasında geçen su miktarı olarak hesaplanır. Saatte şu kadar litre diye de kafa motorlarının üzerinde debi bilgisi yazar. Bu rakam kafa motorunun çıkış ucundan saatte geçen su miktarıdır. Yani kafa motorunuzun su çıkış borusunun çapı 1 cm ise (yarı çap 0,5 cm), borunun santimetrekare olarak alanı 0.79 santimetre karedir (a=pi x r2 yani, alan= 3,14 x 0.5 * 0.5=0.79) bu durumda kafa motoru saatte 1.000 litre suyu 0.79 cm2 bir alandan geçiriyor demektir. yani 1 saatte 0,79 cm2'lik alandan yaklaşık 1.000 Lt su geçirir. Buna volumetrik debi de denebilir (türkçe tercümesi). bildiğimiz gibi sumpın su geçiş alanı 1 santimetrekareden çok daha fazladır. diyelimki 20 cm x 20 cm'lik bir sump haznesi (tüm sump değil) kullanıyoruz. O zaman sumpımızın su geçiş alanı 400 santimetrekaredir. ve 1.000 Lt/saat’lik bu motor saatte sumpta santimetrekare başına 2,5 satte litre su geçirir (1000/400=2,5). Eğerki sump haznenizin ölçüleri 40 cm x 40 cm ise yüzey alanı 1600 santimetrekaredir. ve aynı motor bu sumptan saatte santimetrekare başına yaklaşık 0,625 litre su geçirir (1000/1600= 0,625). basitçe söyle özetleyebiliriz.

çıkış ağzı 1 santimetrekare olan ve 1.000 litre / saat debisi olan bir kafa motoru:

1cm x 1cm geçiş alanı varsa : saatte santimetrekare başına 1000 Litre su geçirir
20 cm x 20 cm geçiş alanı varsa : saatte santimetrekare başına 2,5 Litre su geçirir
40 cm x 40 cm geçiş alanı varsa : saatte santimetrekare başına 0,625 Litre su geçirir

(Not: suyun motorda ne kadar yükseğe basıldığı verisi hesaba katılmamıştır)

Yani aynı kafa motoru sump boyutlarına gore çok farklı hızlarda su döndürür. Sump boyutları küçülürse su akış hızı artar, sump boyutları büyürse su akış hızı azalır.

Sump içerisinde özellikle biyolojik filtrasyon için ayırdığımız bölmelerdeki suyun akış hızı, malzeme ile suyun temas süresini belirler. Bu sure ise bakterilerin biyolojik filtrasyon için uygun ve yeterli zaman sahip olup olamayacaklarını gösterir. Dolayısıyla doğru bir biyolojik filtrasyon için suyun sump içerisindeki santimetrekare başına akış hızının doğru hesaplanması gerekir.

Şimdi bu noktada tespit etmemiz gereken husus, sump içerisinde santimetrekare başına doğru akış hızının ne olması gerektiğidir. Bu konuda akvaryum dünyasında ne yazıkki matematiksel bir kaynak bulamadım. Ancak büyük markaların dış filtrelerinden yola çıkarak bir tümden gelim yöntemiyle bu rakamı tespit etmeye çalıştım. Fluval, Eheim, JBL ve Tetra dış filtrelerin yüzey alanlarını ve akış hızlarını karşılaştırarak şaşırtıcı bir tespit yaptım. Bu markaların dış filtre boyutları ve kafa motoru akış hızları oranları yaklaşık aynı. Yani tüm bu markaların uzmanları filtrelerinin boyutlarını ve kafa motoru debisini aynı formülle hesaplamışlar. Şöyle izah edeyim;

Marka/Model- Litre/Saat- yarıçap- Yüzey cm2- Litre/saat/cm2
fluval6- 3500- 18- 1017,36- 3,4
eheim 2274- 1500- 11- 379,94- 3,9
jbl e1501- 1400- 11- 379,94- 3,7
tetra ex1200- 1200- 10- 314- 3,8

(forum tablo görünüşüne izin vermediği için biraz karışık oldu)

Örneğin fluval 6.

Dairesel Yüzey alanı=3,14 x 18 x 18=1017,36 santimetrekare
Akış debisi saatte 3.500 litre
Santimetre kare başına saate akış hızı=3,500 / 1017,36=3,44

Yani bu filtre saatte malzemeler üzerinden santimetrekare başına 3,44 litre su akmasını sağlıyor.

Diğer markaların hesaplamaları da tabloda görülebileceği gibi 3,4 litre ile 3,9 litre arasında değişiyor. Buradan yola çıkarak sumptan saatte santimetrekare başına geçmesi gereken uygun su miktarı ortalama 3,7 litre olarak belirlenebilir.

Bunun akvaryum hacmi ve kafa motoru debisiyle alakalı olarak kendi akvaryum hesaplamalarımıza olan uygulaması şu şekilde olacaktır.

Genel Kabul edilmiş kural itibariyle, 500 litrelik bir akvaryumumuz var ise kafa motoru debisi saatte yaklaşık 2.500 ile 5.000 litre arasında olması gerekir. Eğerki saatte 3.000 litrelik bir bir kafa motoru seçmiş iseniz, sump haznelerinin yüzey alanları şöyle olmalıdır.

3.000 / 3,7=810 santimetrekare

Yani sumpın filtreleme yapılan haznelerinin yüzey alanı 810 santimetre kare olmalıdır. Bu da yaklaşık 20 cm x 40 cm bir sump haznesi olması gerektiğini ifade eder.

Eğerki saatte 6.000 litrelik bir bir kafa motoru seçmiş iseniz, sump haznelerinin ölçüleri ise 40cm x 40cm olmalıdır.

Buradan şu sonuca ulaşmak mümkün olur: akvaryum hacmi ve kafa motoru debisi büyüdükçe sump haznelerimizin ölçüleride büyümelidir. Yani sumpa çok sayıda küçük hazne yapmak yerine az sayıda daha büyük hazneler konumlandırmak filtrasyon bakımından daha faydalı olacaktır.

Diğer taraftan yan sump ve iç sump gibi uygulamalarda kafa motoru debisinin, büyük boyutları olan alt sumplara gore çok daha düşük olması gerektiği sonucu çıkartılabilir.

Ancak bu noktada bir filtre malzemesinin bu genelleme dışında kaldığını ifade etmek gerekir. K1 kaldness gibi hareketli (moving bed) filtre malzemeleri suyun içerisinde hareket ederek suyun malzeme ile temas süresini uzatmaktadır. Dolayısıyla daha küçük alanlar içerisinde daha verimli çalışmaktadırlar. Bu malzemeler için aynı kuralı uygulamak mümkün değildir. Sanırım bu malzemenin filtrelemedeki etkinliği de bu sebepten kaynaklanmaktadır.

İfade etmeye çalıştığım tüm kavramlar kendi tecrübe ve analizlerimin sonucudur. Hesaplama veya mantık hataları olmuş olabilir. Görüş ve önerilerinizi iletirseniz çok mutlu olurum. Saygılarımla.


[EDIT]viscool,2016-11-25 19:20:56[/EDIT]

Şunu söylemek istiyorum sadece tam odaklanamadım işden ötürü kusura bakmayın, tekrar üstüden geçeceğim konunun,
10 cm kare alanı olan sump gözünden ve 40 cm kare olan sump gözünden geçen suyun hızından bahsetmişsiniz. Tabiki geniş alandan daha yavaş akacaktır hızı düşük olacaktır ama şunu da unutmayalım, 10 cm kare den geçen su (çok atıyorum) saniyede 4 metre hızla geçerse 40 cm kare olandan 1 m/sn hızla geçer değil mi? 1 saniyede geçen suyun hızı farklı olsada yüzeyimiz diğerinin 4 katı olduğu için yine aynı miktar su geçer. Dolayısıyla benim kanaatim motor ne kadar çekerse su o kadar hızla geçer. Ha hızlı geçince temizlenmesi illaki tartışılır yavaşa göre ama, bu hususu da dikkate alalım

[QUOTE=viscool]Merhaba arkadaşlar. Sump motorunun debisinin tespiti hakkında gözden kaçmış olabileceğini düşündüğüm bir hususu gündeme getirmek istiyorum. Sump sistemlerinde sadece kafa motoru debisi ve akvaryum hacmiyle uygun motoru seçmek her zaman doğru sonuç vermeyebilir. Genel Kabul edilen kural olarak akvaryum hacminin 5 – 10 katı arasında bir kafa motoru debisi uygun olarak düşünülmektedir. Genel olarak kabul görmüş olsada bu kural, yanlış sonuçlar doğurabilmektedir. Akvaryum hacmiyle yapılan tercihlerden yola çıkarak uygun sump boyutları da hesaplanmalıdır. Diğer taraftan, Yan sump, alt sump, iç sump veya üst sump uygulamalarında bu hesaplama yanlış yönlendirmelere sebep olmaktadır. Hesaplamalarda eksik kalan faktor sump haznelerinin santimetrekare olarak alanıdır.

Sumpın içindeki suyun akış hızı sadece kafa motoruna bağlı değildir. Aynı zamanda sumpınızın büyüklüğü yani santimetrekare olarak haznenin alanı da suyun akış hızını etkiler. Yani saatte 1.000 litre debisi olan bir motoru 1 santimetre çapı olan bir hortuma bağlarsanız su fışkırarak akar ama 10 santimetre çapında bir hortuma bağlarsanız gayet yavaş akar. Bildiğiniz gibi debi iki nokta arasında geçen su miktarı olarak hesaplanır. Saatte şu kadar litre diye de kafa motorlarının üzerinde debi bilgisi yazar. Bu rakam kafa motorunun çıkış ucundan saatte geçen su miktarıdır. Yani kafa motorunuzun su çıkış borusunun çapı 1 cm ise (yarı çap 0,5 cm), borunun santimetrekare olarak alanı 0.79 santimetre karedir (a=pi x r2 yani, alan= 3,14 x 0.5 * 0.5=0.79) bu durumda kafa motoru saatte 1.000 litre suyu 0.79 cm2 bir alandan geçiriyor demektir. yani 1 saatte 0,79 cm2'lik alandan yaklaşık 1.000 Lt su geçirir. Buna volumetrik debi de denebilir (türkçe tercümesi). bildiğimiz gibi sumpın su geçiş alanı 1 santimetrekareden çok daha fazladır. diyelimki 20 cm x 20 cm'lik bir sump kullanıyoruz. O zaman sumpımızın su geçiş alanı 400 santimetrekaredir. ve 1.000 Lt/saat’lik bu motor saatte sumpta santimetrekare başına 2,5 litre su geçirir (1000/400=2,5). Eğerki sump haznenizin ölçüleri 40 cm x 40 cm ise yüzey alanı 1600 santimetrekaredir. ve aynı motor bu sumptan saatte santimetrekare başına yaklaşık 0,625 litre su geçirir (1000/1600= 0,625). basitçe söyle özetleyebiliriz.

çıkış ağzı 1 santimetrekare olan ve 1.000 litre / saat debisi olan bir kafa motoru:

1cm x 1cm geçiş alanı varsa : satte santimetrekare başına 1000 Litre su geçirir
20 cm x 20 cm geçiş alanı varsa : satte santimetrekare başına 2,5 Litre su geçirir
40 cm x 40 cm geçiş alanı varsa : satte santimetrekare başına 0,625 Litre su geçirir

(Not: suyun motorda ne kadar yükseğe basıldığı verisi hesaba katılmamıştır)

Yani aynı kafa motoru sump boyutlarına gore çok farklı hızlarda su döndürür. Sump boyutları küçülürse su akış hızı artar, sump boyutları büyürse su akış hızı azalır.

Sump içerisinde özellikle biyolojik filtrasyon için ayırdığımız bölmelerdeki suyun akış hızı, malzeme ile suyun temas süresini belirler. Bu sure ise bakterilerin biyolojik filtrasyon için uygun ve yeterli zaman sahip olup olamayacaklarını gösterir. Dolayısıyla doğru bir biyolojik filtrasyon için suyun sump içerisindeki santimetrekare başına akış hızının doğru hesaplanması gerekir.

Şimdi bu noktada tespit etmemiz gereken husus, sump içerisinde santimetrekare başına doğru akış hızının ne olması gerektiğidir. Bu konuda akvaryum dünyasında ne yazıkki matematiksel bir kaynak bulamadım. Ancak büyük markaların dış filtrelerinden yola çıkarak bir tümden gelim yöntemiyle bu rakamı tespit etmeye çalıştım. Fluval, Eheim, JBL ve Tetra dış filtrelerin yüzey alanlarını ve akış hızlarını karşılaştırarak şaşırtıcı bir tespit yaptım. Bu markaların dış filtre boyutları ve kafa motoru akış hızları oranları yaklaşık aynı. Yani tüm bu markaların uzmanları filtrelerinin boyutlarını ve kafa motoru debisini aynı formülle hesaplamışlar. Şöyle izah edeyim;

Marka/Model- Litre/Saat- yarıçap- Yüzey cm2- Litre/saat/cm2
fluval6- 3500- 18- 1017,36- 3,4
eheim 2274- 1500- 11- 379,94- 3,9
jbl e1501- 1400- 11- 379,94- 3,7
tetra ex1200- 1200- 10- 314- 3,8

(forum tablo görünüşüne izin vermediği için karışık oldu)

Örneğin fluval 6.

Dairesel Yüzey alanı=3,14 x 18 x 18=1017,36 santimetrekare
Akış debisi saatte 3.500 litre
Santimetre kare başına saate akış hızı=3,500 / 1017,36=3,44

Yani bu filtre saatte malzemeler üzerinden santimetrekare başına 3,44 litre su akmasını sağlıyor.

Diğer markaların hesaplamaları da tabloda görülebileceği gibi 3,4 litre ile 3,9 litre arasında değişiyor. Buradan yola çıkarak sumptan saatte santimetrekare başına geçmesi gereken uygun su miktarı 3,7 litre olarak belirlenebilir.

Bunun akvaryum hacmi ve kafa motoru debisiyle alakalı olarak kendi akvaryum hesaplamalarımıza olan uygulaması şu şekilde olacaktır.

Genel Kabul edilmiş kural itibariyle, 500 litrelik bir akvaryumumuz var ise kafa motoru debisi saatte yaklaşık 2.500 ile 5.000 litre arasında olması gerekir. Eğerki saatte 3.000 litrelik bir bir kafa motoru seçmiş iseniz, sump haznelerinin yüzey alanları şöyle olmalıdır.

3.000 / 3,7=810 santimetrekare

Yani sumpın filtreleme yapılan haznelerinin yüzey alanı 810 santimetre kare olmalıdır. Bu da yaklaşık 20 cm x 40 cm bir sump haznesi olması gerektiğini ifade eder.

Eğerki saatte 6.000 litrelik bir bir kafa motoru seçmiş iseniz, sump haznelerinin ölçüleri ise 40cm x 40cm olmalıdır.

Buradan şu sonuca ulaşmak mümkün olur: akvaryum hacmi ve kafa motoru debisi büyüdükçe sump haznelerimizin ölçüleride büyümelidir. Yani sumpa çok sayıda küçük hazne yapmak yerine az sayıda daha büyük hazneler konumlandırmak filtrasyon bakımından daha faydalı olacaktır.

Diğer taraftan yan sump ve iç sump gibi uygulamalarda kafa motoru debisinin, büyük boyutları olan alt sumplara gore çok daha düşük olması gerektiği sonucu çıkartılabilir.

Ancak bu noktada bir filtre malzemesinin bu genelleme dışında kaldığını ifade etmek gerekir. K1 kaldness gibi hareketli (moving bed) filtre malzemeleri suyun içerisinde hareket ederek suyun malzeme ile temas süresini uzatmaktadır. Dolayısıyla daha küçük alanlar içerisinde daha verimli çalışmaktadırlar. Bu malzemeler için aynı kuralı uygulamak mümkün değildir. Sanırım bu malzemenin filtrelemedeki etkinliği de bu sebepten kaynaklanmaktadır.

İfade etmeye çalıştığım tüm kavramlar kendi tecrübe ve analizlerimin sonucudur. Hesaplama veya mantık hataları olmuş olabilir. Görüş ve önerilerinizi iletirseniz çok mutlu olurum. Saygılarımla.


[/QUOTE]

[QUOTE=Geologist]Şunu söylemek istiyorum sadece tam odaklanamadım işden ötürü kusura bakmayın, tekrar üstüden geçeceğim konunun,
10 cm kare alanı olan sump gözünden ve 40 cm kare olan sump gözünden geçen suyun hızından bahsetmişsiniz. Tabiki geniş alandan daha yavaş akacaktır hızı düşük olacaktır ama şunu da unutmayalım, 10 cm kare den geçen su (çok atıyorum) saniyede 4 metre hızla geçerse 40 cm kare olandan 1 m/sn hızla geçer değil mi? 1 saniyede geçen suyun hızı farklı olsada yüzeyimiz diğerinin 4 katı olduğu için yine aynı miktar su geçer. Dolayısıyla benim kanaatim motor ne kadar çekerse su o kadar hızla geçer. Ha hızlı geçince temizlenmesi illaki tartışılır yavaşa göre ama, bu hususu da dikkate alalım[/QUOTE]

Yorumunuz için teşekkür ederim. suyun hızının yavaş olmasının bize kazandırdığı avantaj suyun bakteriler ile temas süresinin uzun olması ve bunun sonucu olarak biyolojik filtrasyon süresinin yeterli olmasıdır. Bu açıdan bakarsanız daha açıklayıcı olur[EDIT]viscool,2016-11-24 18:11:21[/EDIT]

Volkan bey oncelikle calismaniz icin tebrik ediyorum ve gunlerdir sordugum sorulara cevap buldum. 200x60x55 olculerinde yandan 20 santimlik ic sumpi olan bi akvaryumum var eheim compact2000 kullaniyordum ama bana suyun debisi nedense hep dusuk geliyordu sump 3 gozlu media olan goz 20x20x45 gibi dusunebiliriz. Debiyi arttirirsan burada bakteri tutunamayacagi soylendi.
Siz guz3lce tablolar cikartip matematiksel olarak sonuclara ulasmissiniz ancak benim matematigim cok kotu oldugundan pek bisey anlayamadim:)
Soyle ornek verecek olursam
fluvalfx6 20 litre hacimli 5.6 litre media malzemesi alan saatte 3500 litre su basan bi filtre benim sump gozum 18 litre kapasiteli gorunuyor tabi komple media dolu olan kismi simdi ben bu alandan duz mantik yuruterek 3500 litre debiden su gecirebilirmiyim?
Diger 1 sorum k1 kaldnes media ile ilgili. Siz bunu kullanirken alttan hava tasiyla hava vererek surekli hareket ettiriyorsunuz. Peki bunu alttan emisli bir yan simpin ilk gozune koyarsak alttan yukari dogru bi hareketlenme saglayabilirmiyiz yani hava motorundan kurtulabilirmiyiz?
K1 malzemesi sabit durdugunda bakteri tutumu ne duzeyde oluyor yani siporax gibi sabit durdugunda siporaxla ayni bakteri oranini tutabiliyormu?
Son olarak k1 media surekli hareket halindeyken birbirine ve cama olan surtunmelerden carpmalardan ses cok rahatsiz edici cikiyormu?
Akv. Salonumda oldugu icin ve sese cok duyarli oldugum icin soruyorum tesekkurler

[QUOTE=TigeR]Volkan bey oncelikle calismaniz icin tebrik ediyorum ve gunlerdir sordugum sorulara cevap buldum. 200x60x55 olculerinde yandan 20 santimlik ic sumpi olan bi akvaryumum var eheim compact2000 kullaniyordum ama bana suyun debisi nedense hep dusuk geliyordu sump 3 gozlu media olan goz 20x20x45 gibi dusunebiliriz. Debiyi arttirirsan burada bakteri tutunamayacagi soylendi.
Siz guz3lce tablolar cikartip matematiksel olarak sonuclara ulasmissiniz ancak benim matematigim cok kotu oldugundan pek bisey anlayamadim:)
Soyle ornek verecek olursam
fluvalfx6 20 litre hacimli 5.6 litre media malzemesi alan saatte 3500 litre su basan bi filtre benim sump gozum 18 litre kapasiteli gorunuyor tabi komple media dolu olan kismi simdi ben bu alandan duz mantik yuruterek 3500 litre debiden su gecirebilirmiyim?
Diger 1 sorum k1 kaldnes media ile ilgili. Siz bunu kullanirken alttan hava tasiyla hava vererek surekli hareket ettiriyorsunuz. Peki bunu alttan emisli bir yan simpin ilk gozune koyarsak alttan yukari dogru bi hareketlenme saglayabilirmiyiz yani hava motorundan kurtulabilirmiyiz?
K1 malzemesi sabit durdugunda bakteri tutumu ne duzeyde oluyor yani siporax gibi sabit durdugunda siporaxla ayni bakteri oranini tutabiliyormu?
Son olarak k1 media surekli hareket halindeyken birbirine ve cama olan surtunmelerden carpmalardan ses cok rahatsiz edici cikiyormu?
Akv. Salonumda oldugu icin ve sese cok duyarli oldugum icin soruyorum tesekkurler[/QUOTE]

Fatih Bey merhaba, akvaryum dünyasında hepimiz sump dizaynında bir klavuz arıyorduk ama bulamıyorduk. Ben bu sebepten buna kafayı takıp bu kadar hesap kitap yaptım [:)] Özetle vardığım sonuç şu oldu. Sump haznelerinden geçen suyun sürati bakterilerin amonyak ve nitriti emecek yeterli zamanı bulup bulamamalarını direkt etkiliyor. İyi ve bilinen dış filtre markalarını analiz ettim ve hepsinde ortak bir oran tespit ettim. motorun debisi ile filtrenin yüzey ölçüleri (hacmi değil - hacim başka bir çalışma konusu olmalıdır) arasında bir oran var. debiyi 3.7'ye böldüğünüzde sump haznesinin yüzey ölçüleri çıkıyor. Sizin kullandığınız sistemde 2.000/3.7= 540. sump haznenizin yüzey alanı 540 santimetrekare olmalıdır. yani 23 santime 23 santim bir yüzey. Sizin kullandığınız sump buna uygun. Daha yüksek bir debi kullanırsanız sump haznesinin yüzeyini büyütmeniz gerekir. Debiyi yukseltme durumunda bakteri tutmayacak veya daha doğru bir tabirle bakteriler beslenecek yeterli zamanı bulamayacaktır.

K1 malzemeye gelince. alttan hava vermek hareketi sağlamadaki yöntemlerden sadece birisi. Sump içerisine üstten su dökülmesini sağlayarak ta bu hareketi sağlayabilirsiniz. ve hatta çok düşük debili kafa motorları da kullanabilirsiniz. K1 medya sabit kalınca bakteri tutmaz yada çok az tutar. Dolayısıyla siporax gibi gözenekli malzemelerle kıyaslamamak lazım. Sump haznesinin üzerini kapatırsanız iç sumpta ses duyulacağını hiç sanmıyorum. Selamlarımla[EDIT]viscool,2016-11-25 19:09:44[/EDIT]

Bizi bilgilendirmek için bukadar emek sarf ettiğiniz için teşekürler fakat sump ile dış filitre aynı şey değil söylediğiniz hesaba göre bir sistem kuralım

çıkış ağzı 1 santimetrekare olan ve 1.000 litre / saat debisi olan bir kafa motoru:

1cm x 1cm geçiş alanı varsa : saatte santimetrekare başına 1000 Litre su geçirir
20 cm x 20 cm geçiş alanı varsa : saatte santimetrekare başına 2,5 Litre su geçirir
40 cm x 40 cm geçiş alanı varsa : saatte santimetrekare başına 0,625 Litre su geçirir

200 litre akvaryum için 5 katı bir motor aldım yani 1000 lik sizin hesaba göre en uygun 16X16 Sump
Yaparsak 3,7 lik akışı sağlıyoruz peki bu sump çalışırmı çalışmaz 16x16 daki suyun tamamı akvaryuma aktığında kuleden aşağı su yeni yeni akacak ya buharlaşma payı ne olacak filitred oluşan basınç sumta yok basınç olmadığı için filitre malzemeleri suya zorluk çıkarıyor dış filitre hesabı sumpa uymaz
saygılar

En güzel sump ölçüsünü veriyorum hesaba kitaba gerek yok Akvaryumun üçte biri kadar sump net 4 kez çevirecek motor Akıntı sevene bilemedin 5 kez;motor alırken yükseklik akış gırafiğine bakmayı unutmayın

[EDIT]selahaddinn,2016-11-26 00:05:03[/EDIT]

[QUOTE=viscool]

Fatih Bey merhaba, akvaryum dünyasında hepimiz sump dizaynında bir klavuz arıyorduk ama bulamıyorduk. Ben bu sebepten buna kafayı takıp bu kadar hesap kitap yaptım [:)] Özetle vardığım sonuç şu oldu. Sump haznelerinden geçen suyun sürati bakterilerin amonyak ve nitriti emecek yeterli zamanı bulup bulamamalarını direkt etkiliyor. İyi ve bilinen dış filtre markalarını analiz ettim ve hepsinde ortak bir oran tespit ettim. motorun debisi ile filtrenin yüzey ölçüleri (hacmi değil - hacim başka bir çalışma konusu olmalıdır) arasında bir oran var. debiyi 3.7'ye böldüğünüzde sump haznesinin yüzey ölçüleri çıkıyor. Sizin kullandığınız sistemde 2.000/3.7= 540. sump haznenizin yüzey alanı 540 santimetrekare olmalıdır. yani 23 santime 23 santim bir yüzey. Sizin kullandığınız sump buna uygun. Daha yüksek bir debi kullanırsanız sump haznesinin yüzeyini büyütmeniz gerekir. Debiyi yukseltme durumunda bakteri tutmayacak veya daha doğru bir tabirle bakteriler beslenecek yeterli zamanı bulamayacaktır.

K1 malzemeye gelince. alttan hava vermek hareketi sağlamadaki yöntemlerden sadece birisi. Sump içerisine üstten su dökülmesini sağlayarak ta bu hareketi sağlayabilirsiniz. ve hatta çok düşük debili kafa motorları da kullanabilirsiniz. K1 medya sabit kalınca bakteri tutmaz yada çok az tutar. Dolayısıyla siporax gibi gözenekli malzemelerle kıyaslamamak lazım. Sump haznesinin üzerini kapatırsanız iç sumpta ses duyulacağını hiç sanmıyorum. Selamlarımla[/QUOTE] Volkan bey cok tesekkur ediyorum. Zaten sumpta tadilata giricem kafamotoru haznesi 25 santim onu 15 santime dusurup media alanini 30 santime cikarticam bu sanirim.bakteri tutumu icin faydali olacaktir. Tekrar tesekkurler cok faydali bir calisma olmus emeginize saglik.

[QUOTE=selahaddinn]Bizi bilgilendirmek için bukadar emek sarf ettiğiniz için teşekürler fakat sump ile dış filitre aynı şey değil söylediğiniz hesaba göre bir sistem kuralım

çıkış ağzı 1 santimetrekare olan ve 1.000 litre / saat debisi olan bir kafa motoru:

1cm x 1cm geçiş alanı varsa : saatte santimetrekare başına 1000 Litre su geçirir
20 cm x 20 cm geçiş alanı varsa : saatte santimetrekare başına 2,5 Litre su geçirir
40 cm x 40 cm geçiş alanı varsa : saatte santimetrekare başına 0,625 Litre su geçirir

200 litre akvaryum için 5 katı bir motor aldım yani 1000 lik sizin hesaba göre en uygun 16X16 Sump
Yaparsak 3,7 lik akışı sağlıyoruz peki bu sump çalışırmı çalışmaz 16x16 daki suyun tamamı akvaryuma aktığında kuleden aşağı su yeni yeni akacak ya buharlaşma payı ne olacak filitred oluşan basınç sumta yok basınç olmadığı için filitre malzemeleri suya zorluk çıkarıyor dış filitre hesabı sumpa uymaz
saygılar

En güzel sump ölçüsünü veriyorum hesaba kitaba gerek yok Akvaryumun üçte biri kadar sump net 4 kez çevirecek motor Akıntı sevene bilemedin 5 kez;motor alırken yükseklik akış gırafiğine bakmayı unutmayın

[/QUOTE]

Selahaddin bey merhaba. Herkes doğal olarak anlamak istediği gibi veya anlayabildiği gibi anlıyor yazılanları. sizde böyle anlamışsınız. Eyvallah. 16x16 sump hazne boyutunu doğru hesaplamışsınız. (bu tüm sump boyutu değildir. sump içerisinde biyolojik filtrelemenin yapıldığı haznenin minimum boyutu olmalıdır) Ancak buharlaşma veya basıncın benim yazdığım makale ile alakası yoktur. Suyun sumptan nasıl geçtiği ile alakalı diğer yazı ve videolarıma bakmanızı öneririm. Bu makale suyun sumptan geçiş hızı ve bakterilerin denitrifikasyon için yeterli yeterli zamanı bulmalarıyla alakalıdır. Siz bildiğiniz gibi yapın en güzeli dediğiniz gibi o yoldur. Selamlarımla

"....diyelimki 20 cm x 20 cm'lik bir sump haznesi (tüm sump değil) kullanıyoruz. O zaman sumpımızın su geçiş alanı 400 santimetrekaredir. ve 1.000 Lt/saat’lik bu motor saatte sumpta santimetrekare başına 2,5 satte litre su geçirir (1000/400=2,5). Eğerki sump haznenizin ölçüleri 40 cm x 40 cm ise yüzey alanı 1600 santimetrekaredir. ve aynı motor bu sumptan saatte santimetrekare başına yaklaşık 0,625 litre su geçirir (1000/1600= 0,625). basitçe söyle özetleyebiliriz.

...çıkış ağzı 1 santimetrekare olan ve 1.000 litre / saat debisi olan bir kafa motoru:

1cm x 1cm geçiş alanı varsa : saatte santimetrekare başına 1000 Litre su geçirir
20 cm x 20 cm geçiş alanı varsa : saatte santimetrekare başına 2,5 Litre su geçirir
40 cm x 40 cm geçiş alanı varsa : saatte santimetrekare başına 0,625 Litre su geçirir

(Not: suyun motorda ne kadar yükseğe basıldığı verisi hesaba katılmamıştır)

[K]Yani aynı kafa motoru sump boyutlarına gore çok farklı hızlarda su döndürür. Sump boyutları küçülürse su akış hızı artar, sump boyutları büyürse su akış hızı azalır.""
[/K]
Bu noktada size katılamıyorum, alanı genişleterek suyun yavaş yada hızlı döndüğüne kanaat getirmek hatalı diye düşünüyorum. Aynı hızda geçen suyun cm2 başına düşen birim değeri değişkenlik gösterecektir. Kabaca 20*20 bir sump bölmesinde 1000 l/h su bir saate geçiyor ve 1 cm2 başına 1 ml su düşüyor ise, 40*40 bir bölmeden aynı şartlarda yine 1000 l/h debi geçmesine rağmen cm2 başına 0,5 ml su geçecektir. Yani su aynı debide akıp gitmesine rağmen yüzey alanı teması birim değer başına farklılık gösterecektir.. Yani kafa motoru aynı suyu döndürür. Bir örnek daha vermek gerekirse, 20*20 boş bir sump düşünelim buradan 1000 l/h su geçişi olurken su yüksekliği 15 cm, bu bölmeyi 40*40 olarak değiştirdiğimizde su seviyesi 7,5 cm düşecektir fakat 1000 l/h debisinden ve hızından bir şey kaybetmeyecektir. Suyun içinde bulunduğu kaba olan yüzey alanı teması azalacaktır. Tabi bu cm2 başına su oranı içinden geçtiği kaba göre değişkenlik gösterecektir. 20*20 su 15 litre ise 40*40 ölçülerinde de 15 litre olacaktır, daha geniş bir ortamdan geçtiği için yüzey alanına teması içinden geçtiği alana oranla düşecektir.

Bir örnek daha vereyim, 20*20 ideal ölçüde bir debiye sahibim. Filtre medyalarım cm2 başına su geçişi anlamında ideal. Ben 40*40 olarak bölmeyi değiştirdim fakat aynı medyaları tekrar kullandım. Bu medyaların fiziken konumlarını değiştirerek tamamen su altında kalacak şekilde tabana yaydım. Bu durumda 20*20 deki medyalar üzerine düşen cm2 geçişini 40*40 olan bölmede de sağlamış olurum. Yukarıda da dediğim gibi bölmenin genel alanına göre cm2 başına su miktarı azalmış olur. Bu durumda her iki bölmede de aynı hız ve debide su geçişi olacak ve aynı filtrelemeyi sağlayacağız.

Sump boyutuna göre cm2 başına düşen su geçişi hesabınız başarılı, fakat kırmızılı cümle bunu demek istemiyor. Sump büyüklüğüne göre akış hızından ziyade "suyun cm2 başına düşen birim değeri değişkenlik gösterir" demek daha doğru olurdu diye düşünüyorum.

Eğer kafa motorunun direkt çıkışını genişletip akış hızını yavaşlatırsanız anlayabilirim, yani tazyik diyelim. Fakat akış hızını kaynaktan yavaşlatmıyorsanız ileride yavaşlatmanız yada hızlandırmanız kuru kalma yada taşma dediğimiz eylemlere gebe olur.

En basiti "sumpta kafa motorum kuru kaldı" diye gelen şikayetler, cevap "elyafı azalt" sorun çözülsün. Elyaf tıkanıyor ve kafa motorunun hızında suyu geçiremiyor, kafa motoru aynı hızda su basmaya devam ediyor. Sonuç olarak bir taraf taşarken bir taraf kuru kalıyor.

Çalışmanız başarılı bence, fakat biraz anlam karmaşıklığı var gibi geliyor bana.
[EDIT]Tunc Berk,2016-11-26 12:50:41[/EDIT]

Ince matematik hesaplari yapmadan duz bi mantik yurutursek
Fx6 ic hacmi 20 lite 3500 debili su gecisi var
Sump media hazne olcusu 20×30x40 tan 21 litre yapar
Simdi ben bu hazneden 3000 debili su gecisi sagladigimda fx6 gibi bakteri tutumu yaparmi yani suyu temizlermi?
Dedigim gibi ince matematik hesaplari yapmadan bakarsak rahatlikla kurtamasi lazim.deilmi? Sump haznesinin yanda yada altta olmasinin farki ne oluyor burada? Sonucta alan icerisinde akip giden suyun debisi onemli olan diye dusunuyorum.

Selamlar işin içinde matematiksel döngü olayına çok zorlanabiliriz mutlaka hepimizin yaptığı deneyselden dolayı bilgiler oluşabilmekte ,

Temelde bu işi üreten firmalar belli mühendislik hesapları ile bunları ele aldıkları tesler araştırmalar ile optimum oranları yakaladıkları öngörülebilir.

Tespitleriniz birçok yerde iyi olmuş ,Yazıları okuyorum biraz doğru biraz yanlış gelen kısımları olabilmekte.

Temelde incelersek üretici firmalar tolare değerleri verebiliyor debi min max olarak üstlerin de yazdıklarına göre değişken bir konu,

Boş çalışma ile tortu birikimi sırasında sistem ağırlaşabiliyor bunun için devirdaimi süreklilik içinde tutulması önemli.

Çünkü Genel alt sump iç sump odacıklarındaki debiler farklı dış filtrelerde de su akış kanuna göre de hareketleri değişken olasılığı taşıyor.

mesela bir alt sump ile dış filtredeki akış hızı kafa motoru tepkimesi ile iç sump gibi (kullanmamdan) çok farklı hareket etmekte, filtrasyondaki farklılıklar olasılığı taşıyor.

Sumplara görede " iç yada alt olarak "düşünülmesi gereken konu olarak görmekteyim.


Daha açar isek örneğin iç sump projelendirirken birçok kişi camların yüksekliklerini çözmemiş ilk zamanlarda buna bende dahildim birkaç sump tasarımlayıp kullanınca azçokta meraklı olunca sistemin devirdaim durumunu anladım diyebiliyorum.

İşim gereği azçok su döngülerini araçlardan bildiğimden olasılık içerisinde mantıkla kullandığım şekillerde hiç bir sorunla karşılaşmadım tabiki acemice olan durumdur.

Lakin sistemin çalışma şekli devinim olarak tortu birikimine göre oluşturulan en temel öğe suyun ne yavaş nede hızlı geçmesi gerektiğinden ençok tasarımı ile alakalı olduğunu bunun öncelik gerektirdiği önemli.

önce Sump olarak ele alırsak dizayn daha önem taşıyor gibi gelmekte .

[EDIT]renoibo,2016-11-26 15:45:27[/EDIT]

[QUOTE=viscool]

Selahaddin bey merhaba. Herkes doğal olarak anlamak istediği gibi veya anlayabildiği gibi anlıyor yazılanları. sizde böyle anlamışsınız. Eyvallah. 16x16 sump hazne boyutunu doğru hesaplamışsınız. (bu tüm sump boyutu değildir. sump içerisinde biyolojik filtrelemenin yapıldığı haznenin minimum boyutu olmalıdır) Ancak buharlaşma veya basıncın benim yazdığım makale ile alakası yoktur. Suyun sumptan nasıl geçtiği ile alakalı diğer yazı ve videolarıma bakmanızı öneririm. Bu makale suyun sumptan geçiş hızı ve bakterilerin denitrifikasyon için yeterli yeterli zamanı bulmalarıyla alakalıdır. Siz bildiğiniz gibi yapın en güzeli dediğiniz gibi o yoldur. Selamlarımla[/QUOTE]
Açıklama için teşekkür ediyorum nasıl olmuş bilmiyorum ama gerçekten yanlış anlamışım filitre kısmı değilde genel olarak sump boyutunu anlamışım 12 den sonra forumu okurken daha dikatli okumak gerekiyor heralde :-) . Bu hesaplamayı bilmeden de çoğu hobici doğu oranı sağlıyor tabikide bilginin zararı olmaz bilmeden yaptığımız şeyin sebebinide öğrendik.
Teşekkürler

[QUOTE=Tunc Berk]"....diyelimki 20 cm x 20 cm'lik bir sump haznesi (tüm sump değil) kullanıyoruz. O zaman sumpımızın su geçiş alanı 400 santimetrekaredir. ve 1.000 Lt/saat’lik bu motor saatte sumpta santimetrekare başına 2,5 satte litre su geçirir (1000/400=2,5). Eğerki sump haznenizin ölçüleri 40 cm x 40 cm ise yüzey alanı 1600 santimetrekaredir. ve aynı motor bu sumptan saatte santimetrekare başına yaklaşık 0,625 litre su geçirir (1000/1600= 0,625). basitçe söyle özetleyebiliriz.

...çıkış ağzı 1 santimetrekare olan ve 1.000 litre / saat debisi olan bir kafa motoru:

1cm x 1cm geçiş alanı varsa : saatte santimetrekare başına 1000 Litre su geçirir
20 cm x 20 cm geçiş alanı varsa : saatte santimetrekare başına 2,5 Litre su geçirir
40 cm x 40 cm geçiş alanı varsa : saatte santimetrekare başına 0,625 Litre su geçirir

(Not: suyun motorda ne kadar yükseğe basıldığı verisi hesaba katılmamıştır)

[K]Yani aynı kafa motoru sump boyutlarına gore çok farklı hızlarda su döndürür. Sump boyutları küçülürse su akış hızı artar, sump boyutları büyürse su akış hızı azalır.""
[/K]
Bu noktada size katılamıyorum, alanı genişleterek suyun yavaş yada hızlı döndüğüne kanaat getirmek hatalı diye düşünüyorum. Aynı hızda geçen suyun cm2 başına düşen birim değeri değişkenlik gösterecektir. Kabaca 20*20 bir sump bölmesinde 1000 l/h su bir saate geçiyor ve 1 cm2 başına 1 ml su düşüyor ise, 40*40 bir bölmeden aynı şartlarda yine 1000 l/h debi geçmesine rağmen cm2 başına 0,5 ml su geçecektir. Yani su aynı debide akıp gitmesine rağmen yüzey alanı teması birim değer başına farklılık gösterecektir.. Yani kafa motoru aynı suyu döndürür. Bir örnek daha vermek gerekirse, 20*20 boş bir sump düşünelim buradan 1000 l/h su geçişi olurken su yüksekliği 15 cm, bu bölmeyi 40*40 olarak değiştirdiğimizde su seviyesi 7,5 cm düşecektir fakat 1000 l/h debisinden ve hızından bir şey kaybetmeyecektir. Suyun içinde bulunduğu kaba olan yüzey alanı teması azalacaktır. Tabi bu cm2 başına su oranı içinden geçtiği kaba göre değişkenlik gösterecektir. 20*20 su 15 litre ise 40*40 ölçülerinde de 15 litre olacaktır, daha geniş bir ortamdan geçtiği için yüzey alanına teması içinden geçtiği alana oranla düşecektir.

Bir örnek daha vereyim, 20*20 ideal ölçüde bir debiye sahibim. Filtre medyalarım cm2 başına su geçişi anlamında ideal. Ben 40*40 olarak bölmeyi değiştirdim fakat aynı medyaları tekrar kullandım. Bu medyaların fiziken konumlarını değiştirerek tamamen su altında kalacak şekilde tabana yaydım. Bu durumda 20*20 deki medyalar üzerine düşen cm2 geçişini 40*40 olan bölmede de sağlamış olurum. Yukarıda da dediğim gibi bölmenin genel alanına göre cm2 başına su miktarı azalmış olur. Bu durumda her iki bölmede de aynı hız ve debide su geçişi olacak ve aynı filtrelemeyi sağlayacağız.

Sump boyutuna göre cm2 başına düşen su geçişi hesabınız başarılı, fakat kırmızılı cümle bunu demek istemiyor. Sump büyüklüğüne göre akış hızından ziyade "suyun cm2 başına düşen birim değeri değişkenlik gösterir" demek daha doğru olurdu diye düşünüyorum.

Eğer kafa motorunun direkt çıkışını genişletip akış hızını yavaşlatırsanız anlayabilirim, yani tazyik diyelim. Fakat akış hızını kaynaktan yavaşlatmıyorsanız ileride yavaşlatmanız yada hızlandırmanız kuru kalma yada taşma dediğimiz eylemlere gebe olur.

En basiti "sumpta kafa motorum kuru kaldı" diye gelen şikayetler, cevap "elyafı azalt" sorun çözülsün. Elyaf tıkanıyor ve kafa motorunun hızında suyu geçiremiyor, kafa motoru aynı hızda su basmaya devam ediyor. Sonuç olarak bir taraf taşarken bir taraf kuru kalıyor.

Çalışmanız başarılı bence, fakat biraz anlam karmaşıklığı var gibi geliyor bana.
[/QUOTE]

Tunç merhaba. Yazılarını ilgi ve zevkle okuyorum. Konuyla ilgilenmiş olman beni sevindirdi gerçekten. Makalenin asıl çıkış noktası filtre materyali üzerinden geçen suyun bakterilere temas süresinin sump ölçüleriyle bir ilişkisi olup olmadığını ve varsa doğru oranın ne olması gerektiğini araştırmak. Aslında yorumunda tamamen haklısın. bu cümleden yanlış sonuç çıkartılabilir. buna basitçe hız dersek yanlış anlaşılabilir. Temas süresi demek daha doğru. santimetrekareyi artırırsak temas süresi daha uzun olacaktır. Bakteriler açısından geçen su içerisinden amonyağı ve nitriti absorbe edecekleri yeterli süre bulmak önemlidir diye düşünüyorum. Suyu hortumdan akıtmak veya bir varile doldurarak akıtmak gibi. akarsuların dar bölgelerinde su hızlı akar ve buralarda yosun vb yaşam göreceli olarak durgun alanlara göre daha azdır. suyun çarpma kuvveti mikro organizmaların ve yosunların tutunmasını zorlaştırır. diğer taraftanda su ve içerisindeki çözünmüş moleküllerin mevcut mikro organizmalara temas süresi çok kısıtlıdır. aynı miktarda su daha dar bir alandan geçerse hızlanır. bu aynı şekilde sump içinde geçerlidir. Konuyu forumun tecrübeli üyeleri ile birlikte düşünüp bir sonuca ulaştırabilirsek faydalı olacaktır diye düşünüyorum. Çok selamlar.

Matematik engelliyim konuyu kaç kere okudum bilmiyorum.[:)]

Hocam bu konuda haklısınız fakat bu hızın maksimum ne olması gerektiğini tespit etmek çok zor gibi.

Bir konu daha var. Farklı markaların maksimum debilerini değerlendirerek ortalama bir veri elde etmişsiniz. Fakat bu filtrelerinin bu değerleri vermediğini biliyoruz. Bu debileri referans alırsak maksimum değer olarak kabul edebiliriz belki.

Bu referansı kabul ettiğimiz zaman ki bana göre mantıklı. Sumpun kafa motoru, ısıtıcı gibi boş alanlarını saymayarak medya dolu olan kısımlarını yada kısmını cm2 olarak ele alıp minimum 3,4 l/cm2 olarak hesaplayıp değerlendirilebilir. İsteyen 2,5 l/cm2 olarakta alabilir. Bizim için hız bir sınır yavaşlık çokta önemli değil bence. Bu şekilde daha anlaşılır ve hesaba, mantığa uygun olabilir belki[:?]