Dış Filtre (Sump) Yapımı

     Akvaryumlarda en iyi filtreleme dış filtreler ile sağlanır. Bunların içinde de en iyileri, sump olarak bilinen filtrelerdir. Akvaryum boyutları büyüdükçe suyun filtre edilme ve havalandırılma ihtiyaçları da artar. Sump amaca göre çok farklı şekillerde hazırlanabilir. Burada önemli olan filtreleme malzemelerinin koyulma sırasıdır. Kapalı devre dış filtrelerde, filtre içinde bakteriler oluştuktan sonra (bu oluşum yaklaşık 1 ay kadar sürebilir) gerçek anlamda filtreleme işlemi başlar. Bu bakteriler filtre temizliği sırasında kötü bir koku olarak bize yansır ve her temizlemeden sonra bakteri sayısı azalacağı için yeniden tam görevini yapması belli bir zaman geçmesi gerekir. Ayrıca bu tip filtrelerin temizlenmesi her seferinde epey zahmetlidir. Küçük akvaryumlar için (100 Litre den az) bu tip kapalı devre dış filtreler kullanılabilir.

   Akvaryum boyutu büyüdükçe, balıkların sayısı ve büyüklükleri arttıkça bu filtreler zamanla  yetersizkalır yada yeterli boyuttaki bir dış filtreyi almak için daha çok harcama yapmak gerekir. Bu filtreler, içine koyulan malzemeler kirlendikçe tıkanmaya başlar ve motorun saatte devir daim yaptığı su miktarı gittikçe düşer. En sonunda temizlik yapmaya mecbur kalırız. Bu tip filtrelerin iyi yanları ise sessiz çalışmalarıdır. Sump sisteminde su devir daimi açık devrede olduğu için su sesi fazladır. Ayrıca devir daimi sağlayacak kafa motorunun gücüne göre de ses artabilir. Kapalı devre filtrelerde elektrik sarfiyatı düşüktür. Kafa motoru kullanılan sumplarda ise motor gücüne göre elektrik sarfiyatı artabilir. Kaliteli kafa motorları kullanmak gerekir. Bu tip motorların ilk alış fiyatları yüksek olabilir fakat kullanıldıkça harcadığı elektrikten tasarruf sağlayacağı için kesinlikle tercih edilmelidir.

Sump Hazırlanması:

     200 litreden 700 litreye kadar rahatça kullanılabilecek bir sump için malzeme listesi aşağıdaki gibi olabilir. Bu tamamen tercihe kalmış olmakla birlikte sump boyutları dışındaki malzemeler tamamen sizin seçiminize kalmıştır. Benim 150x60x60 akvaryumda kullandığım sump ve sump malzemeleri, sorunsuzca kullandığım malzemelerdir.

1. 100 litrelik ikinci el bir akvaryum (benim kullandığım akvaryum boyutları 100 x 27 x 37h. Su kaçırmasın yeter, fazla para harcamaya gerek yok. 30tl ye ikinci elden almıştım.)

2. 3mm yada 4mm kalınlıkta flexsiglas parçaları.

3. Akvaryum içini bölmelere ayırabilmek için cam (ben 2mm ve 3mm artık cam kullandım.)

4. Akvaryum silikonu.

5. Fleksiglaslara delik açmak için matkap

6. Camları kesmek için elmas.

     Dediğim gibi ben 100 lük akvaryumu bozarak sump oluşturdum. Siz kendi ölçülerinize göre farklı boyutlarda da yapabilirsiniz. Ayrıca sumpu cam akvaryum yerine tamamen fleksiglastan da yapabilirsiniz. Bir sonraki makalemde fleksiglasın nasıl yapıştırıldığını anlatan bir yazı yazacağım.

      Kırmızı dikdörtgen olarak gösterilen yerlere şerit halinde camlar (2 cm genişliği olan camlardır.) akvaryum camına delikli rafları tutması için yapıştırıldı.

     Kule kısmı yine artık camlardan yaklaşık 10-12 cm yükselti oluşturacak şekilde kesilerek yapıştırıldı. Ara bölmeleri yapıştırırken alttan 5 cm boşluk kalacak camların altına 5 cm kalınlık oluşturacak takozlar koydum ve bu şekilde yapıştırdım. Silikonlar kuruduktan sonra bu takozları çıkarttım. Böylece tabandan 5 cm yukarıda silikon kurumadan camların aşağı kayması önlenmiş oldu.

      Elyafların ve mavi süngerin aşağı kaymasını önlemek için fleksiglas levha üzerine 2 cm çapında delikler açtım ve akvaryuma yapıştırdığım takozların üzerine koydum. Bu sayede 1. bölmedeki mavi süngerleri bu levha üzerine koyarak su seviyesine kadar yükselttim. Aynı şekilde alyafı koyacağım yerin altına da bu delikli levhadan koyduktan sonra elyafı üzerine kalın bir tabaka şeklinde doldurdum. Burada dikkat etmeniz gereken yer elyafın hiçbir zaman suyun içinde olmaması. Bu nedenle kule kısmını oluşturdum ve elyafı bu bölüme koydum. Çünkü sump sisteminde haftada bir değiştirilecek tek şey bu elyaf. Akvaryumdan gelen ilk suyu karşılayan yer olduğu için en çok kirlenecek yer bu elyaf. Ucuz bir malzeme olduğu içinde sık sık kirlendikçe değiştirmemiz mümkün olabilecek.

      Sumpta ikinci bölme ısıtıcının duracağı bölmedir. Bu nedenle fazla geniş bırakılmamıştır. El girecek kadar bir genişlik olması yeterli olacaktır.

      Sumpta üçüncü bölge en önemli bölgedir. Bu bölgede su biyobolların üzerine yağmurlama yaparak havalanmaktadır. Bu sayede akvaryumda extra hava motoru kullanmaya gerek yoktur. Burada önemli olan biobolların su yüzeyinin üzerinde durmasıdır. Bu sayede suyun daha iyi havalanmasını sağlarlar. Isıtıcı bölmesinden yükselen su 3. bölmeye küçük delikli fleksiglas üzerinden akarak yağmurlama yapmaktadır. Biyobolların hemen altında seramik parçalar vardır ve tamamen suyun altında durmalıdır. Bu seramik parçalar üzerinde bakteriler çoğalmakta ve suyun biyolojik olarak temizlenmesi sağlanmaktadır. Biyolojik denge kurulduktan sonra bu seramik parçalar üzerine yerleşen bakteriler, bu bölme susuz kalırsa ölürler. Seramik parçaların altında yine bir sıra mavi sünger vardır. Mavi sünger iri delikli fleksiglas levha üzerinde durmaktadır. Bu sayede mavi sünger daha aşağıya kaymaz. Mavi sünger yardımıyla da seramik parçaların aşağı düşmesi engellenmiş olur.

     Son bölme tamamen temizlenmiş suyun akvaryuma kafa motoru ile basıldığı bölmedir. Bu bölmede su seviyesi kafa motorunun üst seviyesinden yukarıda olmalıdır. Bu sayede kafa motorunun susuz kalması önlenmiş olur. Ayrıca 4 bölmede su seviyesinin sumpun en üst seviyesine kadar dolması da engellenmelidir. Çünkü, elektrik kesilmelerinde yukarıdan akvaryumdan bir miktar su daha aşağı sumpa inecektir. Su seviyesi çok yukarıda ayarlanırsa taşma meydana gelir. Sumptaki en önemli kısım su seviyesinin ayarlanmasıdır. Bu da deneme yolu ile elektrik kapatılarak aşağı inecek su miktarına göre yapacağınız ayarlama ile sağlanır. Bunun için belirlenmiş bir oran yada kural yoktur.

      Son bir önemli konu ise; sump sistemi açık bir devre olduğu için, akvaryumdaki buharlaşmadan dolayı sump su seviyesinin kafa motorunun altına düşmesidir. Bu deneyimleriniz sonucunda kaç günde bir su eklemeniz gerektiğine sizin karar vermeniz gereken bir durumdur. Oda sıcaklığına, su sıcaklığına bağlı olarak bu eksilme 1 hafta ile 3 hafta arasında değişebilmektedir. Ben akvaryumda discus belediğim için ve diskusların 29-30 derece su sıcaklığını sevmelerinde dolayı, buharlaşma sonucu eksilen suyu haftada bir tamamlamam gerekiyordu. Daha sonra ciklet türüne geçince su sıcaklığı 26 dereceye inde. Dolayısıyla eksilen suyu 3 haftada bir eklemem gerekti. Sumpta suyun aşırı eksilmesi kafa motorunun yanmasına neden olur. Bundan dolayı dikkatli olunması gerekir.

     Umarın sump ve kapalı devre dış filitre konusunda yeterli bilgi verebildim. Her ikisinin de birbirine avantajlı ve dezavantajlı yanları vardır. Bu kuracağınız akvaryuma göre değişiklik gösterir. Örneğin deniz akvaryumu düşünen arkadaşlar için sump kaçınılmazdır. Hatta daha uzun bir sump ile kafa motorunun bulunduğu bölmeden önce 5. bir bölme daha oluşturularak  Protein Skimmer bu bölmeye yerleştirilir.