Bitkili Akvaryum'da Discus

Bu konuda gelen özel mesajlar ardından uzunca ve olabildiğince tatmin edici bir makale yazmaya karar verdim.

Bitkili Discus pekçoğumuzun hayallerini süsleyen çok güzel bir düştür. Bitkili discus tankının iyi bir şekilde idame ettirebilmesi, balıkların yavrulatması ve yavruların üzerine alınması ile ilgili tecrübelerimi paylaşacağım.

İlk iş olarak yem yeme zorluğundan bahsetmek lazım. Bitkili discusda dibe çöken yemler taban bitkisi varsa sorun yaratır. Bunu aşmak için cama yapışan kurutulmuş tubifex gibi yemleri zenginleştirerek vermek gerekiyor, ek olarak plastik kurtluğa dondurulmuş kankurdu da koymanız iyi olacaktır.

Bir diğer dezavantaj discusun saklanma yerlerinin çok sayıda olması. Discus doğada da ince yapısını kullanarak  saklanmayı sever, cama cam akvaryumda size daha çabuk alışacaktır. Çünkü devamlı önünüzde olacak ve açık hedef olmasına rağmen sizden zarar gelmediğini çabuk görecektir. Bitkili tankta bu alışma süreci daha uzun sürer çünkü balıkların bitkilerin arkasına saklanma şansı vardır. Özellikle ilk zamanlar balık 3-4 gün hiç ortaya çıkmıyorsa kepçeyle öne getirebilir (ama ilk iki günden acele edip hayvanı daha beter ürkütmeyin). Birden çok discus olması alışmalarını kolaylaştırır. Özellikle bir çift discus varsa, birbirlerini görmelerini sağlayıni bu onları cesaretlendirir.

Tankta sae, red eye flash barb gibi balıklar olduğunda bunlar discusdan daha atilk olduğu için yemden aslan payını; discuslar baskınlaşıp onları yemden uzaklaştırmayı öğrenene kadar alır. Ayrıca ilerideki yavrularımızın da en azıllı düşmanı bunlar olacaktır. Büyük boya geldiğinde (10cm'i geçince, hatta mümkünse 7 cm'i) götürülüp daha küçüğü alınmalıdır. Bitkili discusda davranışları, yavrularımıza saldırması, amazona yakışmayan renkleri ve biçimi ile hızlı hareketleri nedeniyle en sevmediğimiz balık ama yosunlanmanın önüne geçmek için de en iyi yardımcımız saedir.

Nitrat. Nitrat. Nitrat. Fosfat. Fosfat. Fosfat. Bunlar çok önemli, hatta en önemlisi bunlar. Fazla discusunuz varsa fazla yemleme yaparsınız, çok fazla fosfat ve nitrat oluşur. Eğer hızlı büyüyen bitkiler bulunan yaklaşık 700-800 litrede 2 Discus bakmıyorsanız dip çekecesiniz. İnsanlar bitkilere nitrat emen aktif karbon gibi bakıyorlar. Bitki varsa nitrat yok gözüyle bakılıyor ki çok yanlış. Bitki durduğu yerde "dur bak önümden nitrat geçiyor, gel bakayım buraya" diye bir davranışa girmez. Bitki büyürken sudan nitrat çeker. Bitki kendine şeker yaparken karbondioksit ve suyu alır. Ne zaman ki yeni yaprak çıkarıp bu yaprağın yapısına protein katacak, o zaman sudan nitratı alır. Kimi hobiciler akvaryumuna Anubias gibi yavaş büyüyen bir iki bitki koyuyor sonra nitrat çekmesini bekliyor. O bitkilerin 1 ayda çekeceği nitratı, siz 10 dakikada dip çekimiyle alırsınız. Bir bitki ne kadar çabuk büyüyorsa o kadar çok nitratı sudan alır. Discusların nitrat üretim hızına bitkinin yetişmesi zor. O yüzden discus sayısına göre bitkilere gerekli miktarda yardım etmek lazım. Gerekirse ayda 1, gerekirse günde bir. Bu tamamen discus sayısı, boyu ve yemlemesine ve sizin akvaryumunzdaki bitkilerin büyümesine (doğal olarak ışık gübreleme, bitki türlerinin büyüme hızı gibi şeylere) bağlıdır. Bunun kontrolünü nitrat ölçümü ile yapmalısınız. Nitratı 10 mg/L'nin üzerine çıkarmamaya gayret etmelisiniz. Kimi musluk suyu bu değerde geliyor, o yüzden bitkili discus yaparken r/o suyunun olması hem sertlik, hem pH hem de nitrat açısından çok faydalı olur. Ama olmazsa olmaz değildir.

Bitkinin nitratı alması nitratı sevmesi anlamına gelmiyor. Nitrat balığa olduğu kadar bitkiye de zararlıdır. Hatta bitkiye daha çok zararlıdır. Diğer tüm ışık CO2 gibi değerleri aynı olduğu 2 akvaryum düşünelim. Bu akvaryumlarda düşük nitratlı olanda bitki daha hızlı büyüyüp daha hızlı nitrat çekerken, çok nitrat olan akvaryumda bitki yavaş büyür ve fazla nitrat çekemez. Bu yüzden nitrat arttıkça, bitkinin nitrat çekimi azalır ve nitrat artışının artışı da hızlanır, yani ivmelenir. Bu yüzden "oooh yeşil oldu ferah oldu, doğal oldu, sistem kendini döndürür dip çekmeyeyim" derseniz ilk darbeyi yiyecek bitkileriniz ve yosunlanacak bitkili akvaryumunuz olur ve bu biranda gelişir, gittikçe hızlanan bir şekilde kötüleşir. İlgilenmediğiniz 1 haftayı, 1 ayda düzeltmek zordur.

Discus büyük balıktır. Büyük balığa dip çekimsiz bakabilmek için çok büyük akvaryum gerekir. O yüzden nitratın gidişatını nitrat belli değerler arasında kalana kadar ölçmek gereklidir. Örneğin haftada 2 gün dip çekerek nitratı 5-15 mg/L değerleri arasında tutuyorsanız nitrat ölçüm sıklığınızı 1-2 aya düşürerek bu su değişimini rutine sokun. Eğer nitratta problem olursa size zaten kendini bitkilerin büyümesinin yavaşlaması, ardından da yosun artışı ile gösterecektir. Eğer aynı sayıda balıkla ve dip çekimiyle cama cam akvaryumda discus bakarsanız nitrat daha üst seviyede dengelenir, çünkü bitkili tankta bitkiler bizim için ekstra olarak nitrat da tutuyor. Ama sık yapılan yanlış bitkilere ve doğal görünüme güvenilip az dip çekimi yapılması neticesinde gelen felaket: yosunlu akvaryum, yanık discuslar ve bitkili akvaryumda discus olmaz çıkarımı. Emin olun anlattığım gibi bitkiler de discuslar kadar az nitratı seviyor.

Bitkili akvaryumda üretim, en güzel kısım burası  Bitkili akvaryumlar için önerim güzel bir çift discus almanız. Çok güzel bir bitkili tank hayaliniz var, bu akvaryuma da en güzelinden 2 discus koyacaksınız, bu yüzden burada paraya kıyıp güzel bir çift alın. Rastgele 2 balık kavga edebilir ve eş olmaması sizi cezbetmeyebilir. Bu yüzden  çiftin uyumu ve dansı size görsellik yaşatırken, çok değil 2 tane olması sisteme az yük bindirecektir.

Discuslar eş tuttu ve yumurtladı. Yav zaten ben görsellik için almıştım, çıkmasa da önemli değil denir başta Sonraları onların bu yavru çıkartma uğraşı discuslarıma biraz yardım edeyim dedirterek sinsice sizi içine çeker Bu noktadan sonra dönülmez akşamın ufkundasınız. İlk önce dikkat etmeniz gereken şey bitkili akvaryuma discus mu, discus akvaryumuna bitki mi koyduğunuzdur. Benim için öncelik akvaryumdaydı bu yüzden discusların rahat yumurtlaması için dizaynı bozup bir yer ayarlayamadım. Cama yumurtladıklarını görünce plastik diktörtgen bir plakayı cama mandalladım, camla arasına da sünger koyup eğim verdim. Eğer kompozisyonuma geniş yapraklı bir echinodorus koysam onlar için güzel bir yumurtlama yeri olurdu ancak kompozisyonu discuslar için bozmadım. Ardından çiftin ikisinin de yumurtlamasından dişi olduğunu gördüm. Birgün birisi, ertesi gün diğeri plakaya yumurtladı. Akvaryumdaki iki balığın da dişi olduğunu bilmek üretme amacı olmasa da insanı rahatsız ediyor. Bu yüzden bir erkek daha aldım. İki dişi de kendini beğendirmek için neler yaptı görmeye değerdi doğrusu. Neticede erkek büyük dişiyi seçip beni sevindirdi, diğer dişiyi elden çıkardım. Akvaryumun en kötü zamanı 3 discuslu zamandı. Yosun çok arttı, neyse ki yıllar sonra discus geldi diye dip çekip durumu toparladım, önceden sadece kardinal tetra vb.  gibi minik balıklar olduğundan nitrat sorunum olmuyordu. 2 discusla yavaş yavaş başlamıştı, 3 discus biranda bozdu işleri ama 2 discusa inince 2 hafatada 1 %30 su değişimi fazlasıyla yeterli geliyor, tabi daha bu sıklığı öğreneceğim yere gelmedik...

Yeni çift yanılmıyorsam ilk yumurtlamasında yavruları çıkarınca heyecanlandım. Dedim tamamdır oldu bu iş. Ancak bu ve sonraki bilmem kaç yumurtlamada balıklar yavruları toplayamadı. Bunda en büyük neden balıkların kırmızı olması. Normalde yavrular koyu renge gitmeye programlı. Bu yüzden yazının sonundaki videodan da görebileceğiniz ve oradaki sunucunun da anlattığı gibi Discuslar üreme dönemi desenini büyük ölçüde kaybedip rengini karartır, doğada yavrular anne babayı bu şekilde bulur. Red Marlboro, Pigeon Blood, Melon gibi bazı yapay seleksiyonla üretilen türler hastalandıklarında da, ürediklerinde de renklerini koyultamıyorlar. Çiftin bu şekilde olması yavruları kaptırmasında en büyük etken.

1.gün akşamı çift yumurtluyor (bendekiler akşam yumurtluyorlar)
2.gün yumurtalarda bir değişiklik gözlenmiyor.
3.gün sabahı yumurtalar siyahlaşmış oluyor.
3.gün akşamı oynamaya başlıyorlar.
4.gün sabahı.yeni çıkmış yavruları başka bir yere taşıyıp çıkmamış yumurtaları yiyorlar.
5.gün sık sık yapıştıkları yerden kopmalar ve sersem yüzüşler başlıyor.
6.gün artık çoğu saçma saçma nereye gittiğini bilmeden yüzüp yem oluyor, çiftin bu dönemde yavruları alıp toparlayabilmesi çok önemli. Bunu öğretmek için birkaç sefer camla bir köşeye, tetraların ve saelerin olmadığı bir bölmeye ayırılabilirler, ben öyle yaptım.
7.gün bu saçma yavrulardan toplayabildiklerini bir yere yapıştırıyorlar ve biraz daha büyük yavrularla 4.gündeki görünümü aldırıyorlar.
8.gün'de tam olarak anne baba üzerine çıkıyorlar.
12. gün dişi kur yapıp erkeği yumurtlamaya ikna ediyor ve yumurtluyorlar.
14.-15. gün yumurtalar oynamaya başlayıp da yavruları bir yere ayırdıklarında çıkmayan yumurtaların yanında üzerindeki koca koca yavruları da yiyorlar. Yavrular bu dönemde ayırılıp artemia ile büyütülebilir.

Büyütme ile ilgili detayları veremiyorum çünkü 4 yıl önce cama camda da başaramamıştım, bitkilide de başaramamıştım. Şimdi de başaramadım. Yavruları yiyorlar. Tahminim yavruları yemezlerse su değişimi sıklığı arttırlarak ve balıklar büyüdükçe sayıları azaltılarak güzelce büyütülebilir ancak yaşayıp tam olarak tecrübe etmeden detaylı bilgi veremiyorum.

Dişi Discus 300'e yakın belki daha fazla yumurtluyor. İlk dişi-dişi eşleşmesi neticesindeki yumurtlamada bazı yumurtalar 3 gün kaldıktan sonra anladım ki bozulan yumurtaların ana sebebi döllenme değil. Bu konuda biraz gözlem yaptım ve nitratın acayip önemli olduğunu gördüm. Kalsiyum iyonları gibi nitrat da muhtemelen discus yumurtasının kabuğuna aşırı zarar veriyor. Zaten belgeselde de gösterdiği gibi balık sel basıp ağaçlar sular altında kalınca yumurtluyor. Bu kadar yağmur suyuyla nitrat ve diğer çözünmüş tuz miktarı oldukaç düşüktür. Yumurta da burada canlanacak şekilde oluşmuş narin bir yumurta. Özellikle çift sık sık (4-5 günde bir) yumurtlamaya başlayınca çeper daha ince çıkıyor ve yumurtalar daha kolay bozuluyor. Bu yüzden nitrata ve mikrosiemense çok dikkat etmek lazım.

Aklıma gelmeyen noktaları sorarsanız tartışabiliriz, bu yazıyı da düzenleyerek altına eklerim.

Benim discuslu bitki akvaryumum :) :

Doğada ağaç yaprağı üzerine yumurtlayıp derinde yavrusunu büyüten discus çifti.:
http://www.youtube.com/watch?v=NHgnnJiShRA
Discus Çiftim Yavrularıyla:
http://www.youtube.com/watch?v=hY9wT2SQpYc

Saygılar,
bjkalley2009-01-13 01:44:23

Ezeli problem nitrat; dipten gelen bir hortum veya borunun süngerden sonra zaman saatine bağlanmış (günde 1 saat bende %10'a denk geliyor) motorlu bir osmos cihazından geçmesi ile (cihazın kapasitesi, tankın kapasitesi, canlı yükü vs. gibi parametreler ile çalışma süresi kalibre edilmeli) nitrat sorununu aşmak oldukça kolay, tek sorun dipten gelen kirli su ile membran çok kısa sürede zarar görüyor ve buda oldukça yüksek bir maliyet çıkarıyor. Dipten bir miktar suyu tank dışarısına çıkarıp tanka saf su ilave etmekse amaç, anlattığım yöntem ilk başlarda çok mantıklı gelmişti. Suyu da vitamin ve mineral açısından zenginleştirmek çok zor değil.  Daha spesifik bir filtre ile partikülleri daha da azaltıp osmos cihazına biraz daha temiz su vermek süreyi uzatır mı bilmiyorum. Şimdiki arayışım ise pozitif yükle yüklenmiş doğal ya da yapay bir filtrasyon malzemesi ile nitratı azaltmaya çalışmak, bunlar kolloidli toprak, kimyevi malzeme satan yerlerde bulabileceğim + katyonlu bir reçine olabilirmi? olursada 6 Discusun ürettiği nitrat için 1 kamyon bu malzemeden gerekir mi? Sera, Tetra vb. firmalar çok büyük bütçelerle Ar-ge yapıyor çözüm bu kadar kolay olsa yeni bir filtre malzemesini piyasa çoktan sürmemişler miydi? Bence bitki ve discus bileşiğinin temel noktası burası siz problemi büyük bir tank, bol bitki ve 1 çift balıkla kısmen çözmüşsünüz (discuslu bitki çok hoş ve doğru bir kavram olmuş) ancak discus besleyenler ile bir anket yapsak tank başına ortalama 5-6 adet balığa tekabul eder, 1 çift kime yeterki? bence tartışması, fikir teatisi yapılması gereken en önemli konu nitrat ve fosfat.

Tali konulara gelirsek;

Örneğin sae’ler; bende durumdan çok şikayetçiyim, discuslara verilen bol proteinli yemleri tüketip kısa zaman aşırı büyüyorlar, dip çekiminde discus ile sae’lerin dışkılarını ayırt edip görece olarak bakarsak 6-7cm. olmuş sae’ler discuslar kadar kirletiyor. Nitrat-fosfat ikilisi egale edildiğinde sae’lere ihtiyacımız kalmayabilir.

Balıkların yanık kalması; nitrat egale edildiğinde balıklar daha sağlıklı büyüyebilir. Bir gözlemimde discuslar tabandan yemeyi seviyorlar, serbest yüzüşteki yem onlara zul geliyor. Akvaryumun ön cephesine yakın tabanda 3-4dm² düz alanı olan ince bir taş veya benim gibi cam olarak bırakılmış bir alan beslenmede oldukça yardımcı olabilir.

Üreme; Sel zamanı üremesi nitrat açısından çok mantıklı, birde doğal seleksiyona çok sayıda kurban vermek ve en sağlamların kaldığı bir üreme stratejileri olabilir. Şimdi düşünelim, cama cam bir tankta üreyen bir çiftin yavrularımı daha evla? Yoksa bitkili bir tankta 300 yavru içerisinden sağ kalmayı başarmış 2 balık mı daha evla? Bence siz yavruları bitkili tankta büyütmeyi başarabilirseniz sağ kalan söz konusu balıklar güçlü ve dayanıklı olacaktır. Discuslar ile ilgili bu kadar kolay hasta olmaları, hassas olmaları gibi imaj ve kısmen gerçeklik cama cam tankta itina ile bakılmalarına istinaden zayıf olup normalde seleksiyona maruz kalacakların büyüyüp el değiştirmesi ve satılması olabilir.

Şimdilik aklıma bunlar geliyor makalenizi okumak büyük bir keyif oldu umarım tartışılarak yeni ve güzele dair bir şeyler ortaya çıkarabiliriz.

ARİF2009-01-13 14:44:59

İyi dilekleriniz için teşekkür ederim.

Düşündüğünüz zaman çok güzel çözümler bulmak mümkün. Benim hayal projem şu: Bir adet nitrat controller, ona bağlı olarak bir sıvıya göre üretilmiş selenoid vana (piyasada mevcut) ve reverse osmos. R/O'ya giden suyu nitrata göre açıp kapatacak, eğer nitrat ayarladığımız değerden yukarı çıkarsa osmosa su girişi olacak, osmosdan çıkan saf su akvaryuma damla damla akacak. Akvaryumun arkasında, su yüzeyinin olmasını istediğiniz yerdeki minik bir delikten çıkan taşan su ile osmosun atık suyu da beraberce atılacak. Bu sistemde balıklar mineralleri doğadaki gibi yemden, bitkiler ise tabandaki gübreden alacaklar. Çıkan su çok az alacağından sisteme karbondioksit vermek de zor olmaz.

Ama işte bu kadar detalı şeyler konuşunca insanlar korkuyor. Yav bitkili discusa böyle şeyler lazımmış falan diye laflar çıkıyor. İlk mesajda da dediğim gibi, siz dip çekimini aksatmazsanız, cama camdaki gibi ilgilenirseniz bitkinin akvaryuma yararı olur.

Dediğiniz gibi discusda en kötü durumlardan biri yapay seleksiyon. Bakın piyasada vahşiye yakın Suriye japonları var. Alın hayvan taş gibidir. Ama bir de inci gövde, oranda, balongöz gibi balıklar var, yapay seleksiyonla oldukça zayıf düşmüş, beslemesi çok zor balıklar. O yüzden yeni başlayan kişiler, doğalına yakın olan ama akvaryumda üretilmiş alenquer discus gibi balıkları seçmeli. Aslında çok daha güzel green rio tefe falan da var ama bulması zor ve fiyatı fazla.

Saygılar,

Refet bey akvaryumunuzun sicakligi kac derece?

28.

Saygılar,