Afrika Rift Vadisi Gölleri MalaviTanganikaVictoria
Coğrafya
Malavi Gölü, büyüklük bakımndan Doğu Afrika'da sadece Tanganika ve Victoria Gölü'ne geçilir ve Yeryüzü'nün dokuzuncu büyük gölüdür. Gölden kaynaklanan akarsu, Shire Nehri'dir. Malavi Gölü'ne kıyısı olan ülkeler Tanzanya, Malavi ve Mozambik'tir.
Gölün güney kısımları, geniş ve güzel plajlarıyla oldukça sevilir. Kuzeye doğru kıyılar dikleşir. Tamamen kuzeydeki Tanzanya kısmında Livingstone Dağları'nın 2.500 m yüksekliğe ulaşan dik duvarları gölün hemen yanından yükselir. Burada çok şiddetli rüzgarlar ve yüksek, tehlikeli dalgalar meydana gelir. Karşı tarafta bulunan Malavi kısmındaki Karonga ve Chilumba arası çok daha az sarpken Chilumba ve Nkhata Bay arası yeterince diktir.
Göl ekonomisi ve ulaşım
Malavi Gölü, balık türlerinin zenginliği ile (yaklaşık 1.500 tür) aquaristik (akvaryumculuk) alanda çok ünlüdür. Renk bakımından çok görkemli olan birçok tür, aquaristik alanda çok yaygındır. Bu balıklar, yumurtalarını ve yavrularını koruma amaçlı ağzında taşıyan Cichlidae familyasına (Cichlidler) aittir. İlginç olan ise, bu familyadan Tilapia cinsinin besin amaçlı ihracatta işe yaramasıdır. Bu balıklar ekonomik amaçlı sadece Malavi Gölü'nün en güney kısmında avlanırlar. Balıkçılar oyma kayıklarla da bu balıkları olta ile avlasalar da bunların miktarı ticareti yapılabilecek düzeyde asla değildir. Hemen kıyıdan ağ sallama ile balıkçılık çok daha yaygındır ancak balıkların büyük olanları burada bulunmaz.
Malavi Gölü'nde yolcu ve yük taşımacılığı motorlu gemiyle (MS Ilala) yapılır. Güneyden kuzeye limanlar, Monkey Bay, Chipoka, Makanjila, Nkhotakota, Nkhata Bay, Mphand Port, Ruarwe, Charo,Mlowe, Chilumba ve Karonga şehrindeki Kambwe 'dir. Monkey Bay-Karonga arasında gidiş-dönüş yolculuk 5 gün sürer. Nkhata Bay'den haftada iki kez Chizumulu ve Likoma adalarına sefer vardır.
Göl hayvanları
Göl suyu sırça gibi berraktır. Rüzgarsız zamanlarda birçok metre derinlikte zemin görülebilir[kaynak belirtilmeli]. En başta dikkat çeken bir unsur ise suda da karadaki gibi çok hareketli ve hızlı olan su aygırlarıdır. Hantal cüsseleri aldatıcıdır. Bu hayvanlar bitki yiyicidir ancak açık suya kaçış yollarını kestiklerinde insanlara saldırırlar. Su aygırları her yıl, balık bakımından zengin olan gölde yeterli besini bulan timsahlardan daha fazla sayıda insanı öldürmektedir. Üzerinde yerleşim olmayan küçük adalarda piton yılanı ve varan(kertenkele cinsi) gibi vahşi hayvanlar bulunur. Karşılaştırıldığında, gölün yerleşim olan yerleri daha tehlikesizdir. Gölde çiklit olarak tabir edilen balık türleri bulunmaktadır. Bu balıklar akvaryumculuk hobisi ile uğraşanların büyük ilgisini çekmektedir. Ülkemizde ve dünyada bu balıklar gittikçe önemli bir hale gelektedir. Malavi çiklitleri ülkemizde artık bolca bulunan akvaryum balığı türlerindendir. [kaynak belirtilmeli].
Milli park
1980 yılında 88 km2 büyüklüğünde Lake Malawi National Park Monkey Bay'in güneyinde kurulmuştur. Park, gölün bir kısmını, Khumba Yarımadası 'nı oniki küçük adayı kapsar. Milli Park, 1984 yılından beri UNESCO'nun Dünya Doğa Mirası listesindedir.
Tanganyika, Orta Afrika'nın ve Rusya'daki Baykal gölünden sonra Dünyanın en büyük gölüdür. 3° 20' den 8° 48' güney paralelleri ve 29° 5' den 31° 15' doğu meridyenleri arasında yer alır. Yeryüzünün 6. en büyük gölüdür.
Doğu Afrika Yeryüzü Kırığı'nın (Büyük Rift Vadisi) batı kısmında yer alır ve bu kırığın duvarları, gölün sınırlarını oluşturur. Afrikanın en büyük yeryüzü kırığı gölü olup, aynı zamanda kıtanın en derin gölü ve en büyük 2. gölüdür. Göl, Afrikada'ki en büyük su miktarına sahip olup Dünya'da 2. sırada yer alır. Tanganyika Gölü, kuzey-güney doğrultusunda 673 km lik bir mesafeye uzanırken, ortalama genişliği 50 km dir. Göl alanı 32.893 km² olup kıyı şeridi uzunlığı 1.828 Km'dir. Tanganika su yüzeyi olarak 782 m'lik rakımdadır. Orta kısmında derinlik 570 m'dir.En derin yeri 1.470 m ile kuzey kısmıdır. Yani bu kısmının tabanı deniz seviyesinin 688 m aşağısındadır. Gölün derin katmanlarındaki su, fosil su olarak adlandırılabilir.
Tanganyika'nın etki alanı 231.000 km²'yi kapsar. Kuzeyden bu göle açılan Ruzizi nehri, gölün başlıca su kaynağıdır. Diğer su kaynakları ise Lufubu ve Malagarasi'dir. Göl'den doğan tek akarsu ise Lukuga'dır.
Tanganyika, Kongo, Tanzanya, Zambiya ve Burundi ülkeleri arasında yer alır. Kongo %45 ile ve Tanzanya %41 ile, Gölden en büyük payı alan ülkelerdir.
Tanganyika Gölü Su verileri
pH-:8,6 - 9,5 GH: 7 - 11° dGH KK: 16 - 19° dKH Micro Ölcümler 20°C 'de: 580 - 640 Mikrosiemens/cm Deniz Yüzeyi Sicakligi: 24-29° Celsius Derin nokta sicakligi: Ortlm. 23° Celsius Görüs mesafesi: 22 Metreye kadar
Göl canlıları[değiştir | kaynağı değiştir]
Tanganyika Gölü, muazzam sayıda balık türüne ev sahipliği yapar ki bu türlerden 300 tanesi sadece buraya özgüdür. Göl yöre halkının önemli besin tedarikçisidir. 45.000 insan burada balıkçılık yaparken 1 milyon insanı bu şekilde beslerler. 1950 li yıllarda başlayan endüstriyel balıkçılık zamanla çok büyümüştür. 1995 yılındaki yakalanan balık miktarı yaklaşık 180.000 tondu. Bugün günlük 500 ton balık ihraç edilirken, bazı türler de akvaryum balığı olarak dışarıya gönderilmektedir.
Tanganyika Gölü | |
---|---|
Konum | Orta Afrika |
Koordinatlar | 5°30′G 29°30′D |
Kaynakları | Ruzizi Nehri, Malagarasi Nehri ve Kalambo Nehri |
Çıkışları | Lukuga Nehri |
Etki alanı | 231.000 km² |
Havza ülkeleri | Kongo, Tanzanya, Zambiyave Burundi |
Uzunluk | 673 km |
Genişlik | 50 km |
Yüzölçümü | 32.900 km² |
Ortalama derinlik | 570 m |
En derin noktası | 1470 m |
Su hacmi | 18.900 km³ |
Kıyı uzunluğu | 1.828 km |
Yüzey rakımı | 773 m |
Yerleşimler | Kigoma, Tanzanya veKalemie, DRC |
Viktorya Gölü, Afrika'nın doğusunda Tanzanya, Uganda ve Kenya topraklarında bulunan Dünya'nın en büyük ikinci tatlı su gölüdür. Afrika'nın en büyük gölüdür.
Nil Nehrinin başlıca su kaynağını oluşturur. Büyük bölümü Tanzanya ve Uganda'da kalır; küçük bir bölümü Kenya'ya taşar. Toplam 68.422 km²'lik bir alanı kaplar. Dünya'daki tatlı su gölleri arasındaKuzey Amerika'daki Superior Gölü'nden sonra ikinci sırada yer alır. Kenarları düzgün olmayan bir dörtgen biçimindedir; batı kesimi dışında kıyıları derin girintilerle örülüdür. Kuzey-güney doğrultusunda uzunluğu 337 km'yi bulur; en geniş yeri ise 240 km'dir. Suları, Batı ve Doğu Rift vadileri arasında uzanan büyük platonun ortasındaki sığ bir çukuru doldurur. Göldeki 200'den fazlabalık türünden ekonomik açıdan en önemlisi Tilapia'dır. Gölün su toplama alanı 238.900 km²'dir.
Göl kıyıları birbirinden çok farklı özellikler gösterir. Güneybatı kıyısının hemen gerisinde 90 metreye varan uçurumlar yükselir. Bu uçurumlar batı kıyısında yeriniKagera Irmağının deltasını oluşturan, papirüs ve bölgeye özgü dikenli ağaçlarla kaplı bataklıklara bırakır. Derin girintilerle oyulmuş kuzey kıyısı ise düz ve çıplaktır. Kuzeydoğu kıyısında ortalama 25 km genişliğinde bir koy 64 km kadar Kenya içlerine sokulur.
Uganda'nın Kampala ve Entebbe kentleri gölün kuzey kıyısında kuruludur. Gölün güneydoğu köşesinde Speke, güneybatı köşesinde ise Emin Paşa körfezleri yer alır. Göldeki sayısız adanın en büyüğü Speke körfezinin kuzeyindeki Ukerewe'dir. Kuzeybatı köşesinde ise 62 adayla Sese Adaları yer alır.
Gölü besleyen ırmakların en büyüğü ve en önemlisi olanKagera 1° güney enleminin hemen kuzeyinde, batıdan göle dökülür. Gölün batıdan aldığı öteki ırmaklardan yalnızca Kagera'nın kuzeyindeki Katongaönemli su taşır. Gölün tek gideğeni ise kuzey kıyısındaki Viktorya Nili'dir.
Nil'in kaynağını arayan Avrupalılardan İngiliz kaşif John Hanning Speke, 1858'de gölü gördü ve daha önce Araplarca Ukereve olarak bilinen göle İngiltere kraliçesinin onuruna Viktorya adını verdi. Gölün ayrıntılı araştırmasını 1901'de Sir William Garstin gerçekleştirdi.
Bu gölün nile açılan yerine ; "Ripon Falls" denir.Bu keşfi de "Speke" yapmıştır.Fakat bu keşifte ona eşlik eden "Grand" gibi isimleri hastalık(sıtma) ve sakatlıklarından ötürü geride bırakmıştır.
Mart 1964 de nilin başka bir kaynağı olan başka bir göl keşfedildi.Bu göle de Prenses Victoria nın ölmüş eşi "Albert" ın adı verildi.
Konum | Doğu Afrika |
Göl türü | Tatlı su |
Kaynakları | Kagera Nehri |
Çıkışları | Beyaz Nil Nehri |
Havza ülkeleri | Tanzanya, Uganda veKenya |
Uzunluk | 337 km |
Genişlik | 240 km |
Yüzölçümü | 68.800 km² |
Ortalama derinlik | 40 m |
En derin noktası | 84 m |
Su hacmi | 2.750 km³ |
Kıyı uzunluğu | 3.440 km |
Yüzey rakımı | 1.133 m |
Adalar | 3.000 Sese Adaları, Uganda |
Yerleşimler | Bukoba, Tanzanya Mıvanza, Tanzania Kisumu, Kenya Kampala, Uganda Entebbe, Uganda |
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir