Tank Basınç Hesabı Hakkında

Merhaba ,

Öncelikle belirmek istediğim şey bu platform gerçekten muazzam bir bilgi kaynağı ve bu hobiyle uğraşanların ve merak saranların derdine derman olacak bir bilgi kaynağı. Belki daha önceden bu konu hakkında yazılar yazıldı ama geçenlerde takip ettiğim bir arkadaşın tartışması sonucu; edindiğim bilgileri sizlere aktarmak istedim. Normal de mesleğim makine mühendisliği akışkanlar mekaniği üzerine üniversitede baya bir çalışma yapmıştım. Hatta bitirme tezim de
'' Kendiliğinden taban temizliği yapan akvaryum ve akvaryum içerisinde akışın analitik incelenmesi'' (Ansys ) hakkında idi. İlerleyen zamanda bu konu hakkında da isteyene tezimi gönderebilirim. Konuya gelecek olursak,

Basınç ile cam seçimi nasıl olmalıdır ?
Basınç derinlikle nasıl değişir?
Tankım da kaç mm cam seçmeliyim ?

Akvaryum altında ki cam ve yan çeper camları hidrostatik basınç kuvvetine maruz kalır. Basınç, akışkan ağırlığının bir sonucudur ve yer çekimi bulunan bir ortamda sadece düşey yönde değişir.

[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/213590/271120190859571.jpg[/IMG] [IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/213590/271120190900101.jpg[/IMG] Yani basınç derinlikle doğrusal olarak artar. Basınç yatay yönde değişmez.

Hesaba gelecek olursak ,
Camın dayanıklılığı çekme dayanımı ile belirlenmektedir. Camın çekme dayanımı 20-90 MPa, basınç dayanımı ise 500-900
MPa arasında değişmektedir. Konuya uzak arkadaşlar için 1 N/mm^2 = 1MPa dır. Yan çeperlere gelen basınç kuvvetleri hesaplanır ve bu değerler güvenlik faktörü ile kontrol edilmelidir.

[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/213590/221120191201331.jpg[/IMG] [IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/213590/221120191201481.jpg[/IMG]

Hatta bu konuda Warren Stillwell'in Yeni Zelanda Akvaryum Grubunda kullandığı tablo bize bu konuda referans olacaktır. Warren Stillwell bu konuda hesaplar yaparak bir tablo oluşturuyor. Akvaryum tankının yükseklik, uzunluk ve kalınlık değerlerine göre camın kalınlığını belirleyen. Bu tabloda da kalınlık değerlerinin altında da güvenlik faktörleri yer almaktadır.
Güvenlik faktörü: Uygulanabilecek En Fazla Yük / İzin Verilen Yük'dür. Güvenlik faktörünün tabloda görülebileceği gibi cam kalınlığı ile doğru orantılı değildir, sadece cam kalınlığına da bağlı değildir. Yani cam kalınlığı iki katına çıkınca güvenlik faktörü artar ama iki katına çıkmaz.

Örneğin ;
150 cm uzunluğunda 75 cm yüksekliğinde bir akvaryum istiyoruz. Tablodan, 12mm ve 16mm değerlerini görüyoruz, alt sınır ve üst sınır olarak bu iki değer verilmiş. Altlarında yazan sayılar güvenlik faktörleri, yani verdiğimiz örnekte güvenlik faktörü 12 mm için 1.97, 16 mm için 3.50 verilmiş. Burada görüyoruz ki sadece 1 değer değil bize verilen aralık çünkü tank içerisinde basınçlar tankın tasarımına gör farklılık gösterecektir. Naçizane tavsiyem güvenlik faktörünü 2 nin altında bir seçim yapmamamız. Çünkü bu değerin altında seçim yapıldığında olası bir sarsıntı, deprem de bu sınır değerlerin üzerinde bir basınç oluşabilir ve sonuç hüsranla sonuçlanabilir. Unutulmamalıdır ki cam kalitesi de bu konuda ayrı bir önem arz etmektedir. Camın iç yapısı ve fiziksel özellikleri her camda aynı olmayabilir. Kalitesiz camlarda, iç gerilmeler ve mukavemet değerlerinin düşük olduğu unutulmamalıdır.

[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/213590/271120190935141.jpg[/IMG]

İnşallah yazdıklarım yararlı olmuştur. Ben dediğim gibi hobi de yeniyim gün gün yeni şeyler öğreniyorum. Yazdıklarım konusunda yanlış eksik bir şey olursa lütfen yorum yapın ki doğrusunu hep beraber bulalım ve karara bağlayalım. Bilgi paylaştıkça çoğalır. [:iyi:]

Keyifli hobiler dilerim.

Selamlar kardeşim ,
Ellerine emeklerine sağlık Çok değişik güzel bir konuya değinmişsin [:iyi:] Bahsini ettiğin konuyu,da hatırlıyorum onunda linkini buraya eklemek lazım .

[URL]https://www.akvaryum.com/Forum/akvaryumum_geldi__k948874_sn5.asp[/URL]

[QUOTE=Kınayu]Selamlar kardeşim ,
Ellerine emeklerine sağlık Çok değişik güzel bir konuya değinmişsin [:iyi:] Bahsini ettiğin konuyu,da hatırlıyorum onunda linkini buraya eklemek lazım .

[URL]https://www.akvaryum.com/Forum/akvaryumum_geldi__k948874_sn5.asp[/URL][/QUOTE]

Teşekkür ederim. tartışılan konu 80x60x75 12 mm tank burada tank sahibi ağabey 12 mm camı basınç için yaptırdım diyor ama zaten o yükseklikteki bir akvaryum için alt sınır değer hesapta 12 mm çıkıyor. Tabi ki bu demek değildir ki akvaryum direk patlar. Ancak benim şahsi görüşüm olası bir sıkıntıda altından kalkamayacağımız işlere yol açabilir bu durum o yüzden ben olsam bu boyutta tankı 12-16 mm arasında seçerdim 12mm alt limit olduğu için riske atmazdım. Yukarıda açıkladığım gibi tankın dekorasyonunda kullanılacak malzemeleri, deprem, sarsıntı vs leride dikkate almakta fayda var diye düşünüyorum konuyla ilgili linki aşağıda paylaşıyorum.

[URL]https://www.akvaryum.com/Forum/mesaja_git.asp?PID=5692565[/URL]
[EDIT]Kurtubali,2019-11-27 14:40:54[/EDIT]

[QUOTE=Kurtubali]

Öncelikle teşekkür ederim. tartışılan konu 80x60x75 12 mm tank burada tank sahibi ağabey 12 mm camı basınç için yaptırdım diyor ama zaten o yükseklikteki bir akvaryum için alt sınır değer hesapta 12 mm çıkıyor. Tabi ki bu demek değildir ki akvaryum direk patlar. Ancak benim şahsi görüşüm olası bir sıkıntıda altından kalkamayacağımız işlere yol açabilir bu durum o yüzden ben olsam bu boyutta tankı 12-16 mm arasında seçerdim 12mm alt limit olduğu için riske atmazdım. Yukarıda açıkladığım gibi tankın dekorasyonunda kullanılacak malzemeleri, deprem, sarsıntı vs leride dikkate almakta fayda var diye düşünüyorum konuyla ilgili linki aşağıda paylaşıyorum.
[URL]https://www.akvaryum.com/Forum/mesaja_git.asp?PID=5692565[/URL]
[/QUOTE]
Arkadaşı sadece konusundan tanırım kardeşim. O akvaryuma tam göbeğinden sert bir cisimle vurulmadık,tan sonra bir şey olmaz ben aynı yükseklikten daha fazla 80 cm ( h ) boy daha büyük akvaryumu 8 mm camla yapmıştım . Bu doğru ben yaptım oldu diye söylemiyorum yanlış anlaşılmasın yapılan akvaryumu kullanan kişinin tercübesiyle,de alakalı bir durum bunlar [:iyi:] Bur da mesala kayıt kuşağada büyük iş düşer kullandığım kayıt kuşaklar camlarını kalınlığı sadece 10 mm camlardı [:iyi:]
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/81103/230820162056391.jpg[/IMG]

[B]Dip Not : [/B] Yanlız ben 60 yakın irili ufaklı akvaryum yapmışımdır.

Demek istediğim aslında bu yapılır tabi ki yapılmaz değil ama güvenirlik meselesi ve doğacak sonuçlar düşünüldüğünde başımız ağrımaması için konuya değindim. Kullanılan camın yapısı bile etkiliyor bu konuyu yukarıda belirttiğim gibi camın basınç dayanımları 500-900 MPa arasında değişiyor. Sizin tecrübenize saygım sonsuz bu arada. Hatta hatta bu hobi de yeni olduğumu da söylemiştim [:)]. Belkide mesleki bir alışkanlık hesap ve garanticilik bendeki [:)))]

Warren Stillwell in araştırmasının tamamı var bende ancak buraya atamıyorum aşağıdaki linkten bir kısmını okuyabilirsiniz. (İngilizce)

[URL]https://www.monsterfishkeepers.com/forums/threads/how-to-calculate-the-glass-thickness-for-your-aquarium.50760/[/URL]



[QUOTE=Kurtubali]Demek istediğim aslında bu yapılır tabi ki yapılmaz değil ama güvenirlik meselesi ve doğacak sonuçlar düşünüldüğünde başımız ağrımaması için konuya değindim. Kullanılan camın yapısı bile etkiliyor bu konuyu yukarıda belirttiğim gibi camın basınç dayanımları 500-900 MPa arasında değişiyor. Sizin tecrübenize saygım sonsuz bu arada. Hatta hatta bu hobi de yeni olduğumu da söylemiştim [:)]. Belkide mesleki bir alışkanlık hesap ve garanticilik bendeki [:)))]

Warren Stillwell in araştırmasının tamamı var bende ancak buraya atamıyorum aşağıdaki linkten bir kısmını okuyabilirsiniz. (İngilizce)

[URL]https://www.monsterfishkeepers.com/forums/threads/how-to-calculate-the-glass-thickness-for-your-aquarium.50760/[/URL]

[/QUOTE]

Yine konu hakkında bir başka araştırmacı By Stan & Debbie Hauter ın bu yazısını da inceleyebilirsiniz.

[URL]https://www.thesprucepets.com/designing-a-glass-aquarium-2924666[/URL]

Ben senin için demedim kardeşim bilimsellik ve verileri her zaman ön planda olmalı tabikide o diğer konuda arkadaşı baya gerdiler,de akvaryumu daha küçük ve 75 cm ( h ) olmasına rağmen . Camın özelliği derken sekuruit temperli cam değilde akvaryumda kullanılacak camlar olaki açık alanda uzunca süreler kış görmüş yaz sıcağı görmüş camlar olmaması lazım sadece onu diye bilirim [:iyi:]

[QUOTE=Kınayu]Ben senin için demedim kardeşim bilimsellik ve verileri her zaman ön planda olmalı tabikide o diğer konuda arkadaşı baya gerdiler,de akvaryumu daha küçük ve 75 cm ( h ) olmasına rağmen . Camın özelliği derken sekuruit temperli cam değilde akvaryumda kullanılacak camlar olaki açık alanda uzunca süreler kış görmüş yaz sıcağı görmüş camlar olmaması lazım sadece onu diye bilirim [:iyi:][/QUOTE]

Camın özelliği derken ;
Camın ana maddesi silisyumdur (SiO2). Camın bileşiminde üç madde vardır. Bunlar cam haline gelebilen

Oksitler, (Kum)
Eriticiler (Soda)
Stabilizatörlerdir(Kireç).

Piyasada üretilen camların %80 ni klasik cam diye de adlandırılan soda kalsik camıdır. Erime noktası düşük ve fiyatının ucuz olması diğer camlara göre yaygın kullanılır.
Diğer cam çeşitleri de içindeki bileşiklerin oranları ve gösterdikleri farklı yapısal özellikleriyle; kurşun camı (kristal cam), borosilikat camı, alüminosilikat camı, silisyum camı diye adlandırılırlar...
Bir de camların özel işlemlerden geçirilerek oluşan yeni yapılarına da geçirdikleri işlemlere göre temperli cam, lamine cam gibi isimler de verilmektedir.Burada da anlatmak istediğim kullanılan oksit miktarları vs cam daki mukavemet değerlerini etkileyeceği için her cam aynı basınç a dayanamaz. Temperli cam vs konularına hiç girmeyeyim burada [:)] o ayrı bir konu tartışmalı da zaten tankta kullanılmalı mı kullanılmamalı mı ? Ama akvaryumda kullanılan cam genelde edindiğim bilgilere göre düz lamine dik radajlı cam olmalı .

[QUOTE=Kınayu]Ben senin için demedim kardeşim bilimsellik ve verileri her zaman ön planda olmalı tabikide o diğer konuda arkadaşı baya gerdiler,de akvaryumu daha küçük ve 75 cm ( h ) olmasına rağmen . Camın özelliği derken sekuruit temperli cam değilde akvaryumda kullanılacak camlar olaki açık alanda uzunca süreler kış görmüş yaz sıcağı görmüş camlar olmaması lazım sadece onu diye bilirim [:iyi:][/QUOTE]

Tabi ki sizin de dediğiniz gibi tank ta kullanılacak cam sıcak-soğuk alanlarda uzun süre ve değişken hava ortamında kalmamalı. (Bütün camlar için geçerli )