Sünger Deyip Geçme

Merhaba,

Bu güzel hobimizde biyolojik filtrasyon malzemesi olarak uzun süredir kullandığımız bir materyal var, adı "sünger". Öyle ki bir çok filtreleme sisteminin içinde mevcut olup, maliyeti, kullanım ömrü, temizlemesi ve iş performansı olarak bakıldığında bana göre ilk sırada yer alması gerekmektedir. Bunun nedenini sizlere açtığım bu başlıkta açıklamaya çalışacağım.

Bir de yıllar içerisinde bazı meşhur firmaların geliştirip, süsleyip, piyasaya sunduğu sözde "üst düzey" iş yapan maliyetli malzemeleri var. Çeşitli kayaçları bazı işlemlerden geçirip önlerimize sunduğu Seachem Matrix, Sera Siporax ve Eheim Substrat vs gibi. Eminim ki bir çoğumuz bu malzemelere dünya paralar harcadık, filtre sistemlerimizde kullandık (ben de dahil) yada halen kullanıyoruz.

Ben de dahil yıllardır aynı şekilde bu firmaların ürünlerini karşılaştırdık. Hangisi daha iyi bakteri yuvası olur, hangisi daha çabuk tıkanmaz, filtremizde hangi sırada kullanmalıyız, hangi cins balığa hangi ürün uyumlu vs. gibi soruların cevabını almak istedik, araştırdık, anketler yaptık.

Bir yandan sürekli daha yenisi, daha iyi iş yapan ürünler çıkan ve sonu gelmez bu ürünleri kullanırken aklımı kurcalayan bir şeyler vardı. Çünkü çevremde, sosyal medyada ve daha bir çok mecrada gördüklerim, okuduklarım, kişisel tecrübem bir yerlerde terslik olduğunu söylüyordu.

Sonra biyolojik filtrasyon için daha çok araştırmaya karar kıldım ve [URL]https://aquariumscience.org/[/URL]
sitesine rastladım akabinde yazarı mucit kimyager David Bogert ile tanıştım. (Kendisi Seachem firmasının bazı ürünlerini görevini denildiği şekilde yerine getirmediğini kanıtladığı için mahkemelik olmuş) Sitesi üzerindeki yazılarının çoğunu hayretler içerisinde okudum. Kendisinin akvaryum bilimi üzerine iddiaları öyle büyüktü ki. Özellikle filtre medyalarını tartıştığı alt başlığı ve süngerin diğer bir çok malzemeye göre "etkili yüzey alanı" olarak önde olduğunu gösterir kısmını okumanızı tavsiye ediyorum. [URL]https://aquariumscience.org/index.php/7-filter-media/[/URL]
Her şey de olduğu gibi başta şüpheci yaklaştım. Önce yazarın kendisini sonra ise sitesi üzerindeki tezlerinin dayandığı bilimsel makalelerin kaynağını bulunca, bir çok şey benim için daha mantıklı gelmeye başladı. Sayfalarca alt başlığın bulunduğu sitesi yetmedi, kendi ile özel olarak yazışmaya başladık. Aslında burada siz hobidaşlarımla tartışmayı istediğim öyle çok konular var ki...

Şu an bir çok yerli yada yabancı hobi sitesinde papağan gibi "sünger" denildiğinde direk mekanik filtreleme kategorisine sokulan, aldığımız ucuz yada pahalı filtre sisteminin içerisinde standart medya olarak gelebilirken, sistemi modifiye etmek adına filtre içerisinden çıkarıp, diğer maliyetli sözde üst düzey substartları koyan, süngerleri gereksiz görüp çöpe atan, sırf bazı yabancı firmalara yaranmak adına onlara çalışan kişi yada kurumlar maalesef mevcut.

Bana ve diğer bir çok bilim insanına göre ise durum kesinlikle öyle değil. En başta şuradan [URL]http://www.swisstropicals.com/library/swisstropicals-poret-foam/[/URL] hakir görülen sünger/köpük nedir, materyal olarak özellikleri ve bakteri tutuşu nasıl oluyor bilmemiz gerekli. Site sahibi ve amazon dergisi [URL]https://www.amazonasmagazine.com/[/URL] yazarı İsviçreli bilim insanı Stephan M. Tanner ile de özel olarak bu durum hakkında yazıştık. Her kişi yada kurum kendi ürününü haliyle över ama önemli olan bilimsel temellere dayandırabilmektir. Gerçeği arayışım da Dr. Stephan bana "Temporal and Spatial Stability of Ammonia-Oxidizing Archaea and Bacteria in Aquarium Biofilters" adında makaleyi yolladı. Bu yazıda akvaryum ortamında azot döngüsünü sağlayan bakteri ve arkelerin çalışma şeklini ayrıca filtrede tutunmayı tercih ettikleri medyalar sıranlanmış ki sünger burada da başı çekmekte. Bu ortama yüklemeyi başaramadığım makaleyi isteyen arkadaşlara özelden yollayabilirim.

Bunun dışında Seachem sponsorluğunda çalışan KaveMan_Aquatics rumuzlu akvarist youtuber arkadaşımızla da görüştüm. Bana söylediği "Dış filtresinde 1 sene boyunca sadece ve sadece sünger kullanarak verim aldığı ve videolarını kanalına yüklediği ayrıca matrix ile karşılaştırmasında ise [B] süngerin en az matrix kadar iyi çalıştığı fakat nitratı yok etmediği [/B]" şeklinde bir açıklaması oldu.

Bu işi yapan görüştüğüm yerli ve yabancı kişi yada kurumların açıklamaları bir yana kendi kişisel tecrübe ve düşüncelerime gelecek olursak; özel firmaların kendi yaptığı ve bilimsel dayanakları olmadan raporladığı sonuçlara şahsen güvenmiyorum. Herkes kendi ürünü ve sonraki çıkan modelini met edip, bunlardan ticari kazanç sağlamaya çalışıyorlar. Yıllardır filtre olarak sorunsuz bir şekilde hem bizlerin hem de nice üretimhanenin kullandığı pipolar, tepe/şelale filtreler, basit süngerli iç filtreler, Hamburg tipi filtreler, hatta bir dönem benimde kullandığım biolife filtre sistemleri olsun bunların siporax'ndan ve matrix'ten daha verimli çalışabilmektedir. Mevcut dış filtremde daha önce kullandığım tüm o pahalı medyaların sudaki amonyak yada nitratı absorbe ettiğini düşünmüyorum ki düzenli olarak su değerlerimi test edip belli bir periyotta su değişimlerini yapan biriyim. Şu an mevcut tankımda kristal berraklığında bir suda discus besliyorum. 5 sepetli dış filtrem içerisinde ön filtreleme kısmı da dahil 10-40 ppi gözenek aralığında sadece ve sadece sünger kullanıyorum ve çok memnunum.

İşin özeti hayat pahalılığının zirvede kayak yaptığı bir dönemde bütçemizi zorlayan diğer medyalara değil de sadece sünger ile bu hobiyi sağlıklı olarak sürdürebileceğimize inanıyor ve bu konuda siz değerli arkadaşlarımın görüşlerini merak ediyorum.

Sağlıklı hobiler.



[EDIT]lgaquatic,2023-03-02 12:49:13[/EDIT]

Yıllarca düzenli su değişimi sıvacı süngeri ve elyafla hiç sıkıntı yaşamadan akvaryumlarımı idare ettim. Sünger denitrifikasyon yapmıyor ama azot döngüsünün nitrata dönene kadar olan aşamalarında gayet başarılı. Bu demek değil ki diğerleri işe yaramaz. Canlı yükü sünger için temel etken aşırı yüklenmede yetersiz kalacaktır.[EDIT]Yas400,2023-02-27 14:43:38[/EDIT]

Bunun en güzel örnekleri de hamburg ve pipo filtreler aslında.

Ben sünger yerine Elyaf kullanıyorum. Elyaf ile çok memnunum fakat süngeri de deneyeceğim.

Ne varsa eskilerde var zaten. Sonuna kadar katılıyorum 👍

Değerli Dostum Levent,
Harika makalen ve nazik davetin için, teşekkürler.[:)]
Yazdıklarına katılıyorum.
Nitrifikasyon için, su akımınin kontrollü olarak dolaşımda olduğu porozif yüzeylere; denitrifikasyon için, O2'nin olmadığı non porozif yüzeylere ihtiyaç duyulur.
Nitrifikasyonun son ürunü nitrattır ve sünger ya da substratla yok edilmez. Bitkiler, nitrratı besin olarak kullanırlar ve tüketemedikleri miktarı da su değişimi yaparak uzaklaştırırız.
Süngerin porozitesi, dansitesine göre değişir. Sünger, harika bir nitrifikasyon materyalidir.
Fakat kullandığım filtrelerde, substrat da bulundururum. Çünkü, substratlar, porozif yapıları ile, dar hacimde çok büyük nitrifikasyon alanına sahip olmanın yanında; süngerin sahip olmadığı bir avantaja sahiptirler: Substratlar, genelde, oval, elips ya da küresel geometrik şekillere sahiptirler. Üst üste konulduklarında, temas yüzeylerinde, su akımının olmadığı noktalara sahiptirler. Bu kör noktalar, denitrifikasyon için uygun ortamlardır.
Bu bakımdan, süngerde başarılı bir nitrifikasyon mümkünken; substratta hem nitrifikasyon, hem denitrifikasyon mümkündür.
Bir diğer husus, süngerin gözeneklerinin tıkanması ile birlikte debi düşmektedir. Bu yüzden, sünger yıkanılarak partiküllerden arındırılırken, nitrifikasyon bakteri populasyonunda kayıplar olabilmektedir.
Kirli su girişinde önüne sünger konulan substratlar, yıkamaya gerek olmadan kullanılabilmektedir. Öndeki süngerin zaman içerisinde yıkanması, yeterlidir.
Benim tercihim, sünger + substrat kullanımıdır.
Tabii ki, doğada ve akvaryumda, birden çok doğru vardır ve sağlıklı canlıların yaşadığı her sistem, başarılıdır.[:iyi:]
Keyifli hobiler. [:)]

Başka bir konudaki yönlendirme vesilesiyle bu başlığı gördüm. Amonyak oksitleyen arkeler ince gözenekli elyaf veya süngerlerde daha fazla kolonize oluyorlar makaleye göre. Diğer markaları substratlarda oran olarak ince gözenekli elyaf veya sünger yapıdan ne kadar az olduklarını söylemiyor ve yüzey alanından hiç bahsetmiyor. Yüzey alanı ve bakterilerin koloni kurmayı sevdikleri ortam birbirinden farklı şeyler. Ve burada sadece amonyak oksitleyen arkelerden bahsediliyor. Daha onlarca bakteri ve arke çeşidinin akvaryum ekosisteminde çoğalıp üreyeceği alanlar bulunmaktadır. Makalede test edilen süre de göz önüne alındığında, ilerleyen aylarda hangi substratta oran olarak ne kadar oldukları test edilmeye muhtaçtır. Geçen seneydi sanırım; bu makaleyi tartışmıştık Emre abi ile canlı yayında. Makalenin ana teması AOA (amonyak oksitleyen arkeler) idi. Genel olarak biz bakteriler olduğunu düşünürdük; değilmiş. İnce gözenekli yapılarda kolonize olma davranışlarına gelince, yüzey alanı olarak substratlar (matrix, eheim pro vb) süngerlere oranla daha fazla yüzey alanına sahiptir. Seachem’ in deneyi bunu kanıtlıyor (diğer markalar da bu deneye ait makaleyi ürünlerini tanıtırken kullanıyor). Ama bu arke grubu öncelikle suyun içinden geçebildiği yüzeyleri daha çok kullanıyorlar, substratların yüzey alanı kıtlığından değil. Hak böyle olunca da hobiye başladım başlayalı bu arkelerden bi haber olarak 30 ppi, 20 ppi süngerleri hep kullanmışımdır. Mekanik ve biyolojik olarak etkin olduklarını kimse inkar edemez. Sorun şu ki; Emre abinin de dediği gibi nitratlar ne olacak? Bunun için substratlar daha önemli ve uzun vadede daha işlevsel. Tekraren; onlarca bakteri ve arke bulunmakta tanklarımızda ve biyolojik süngerinden substrata dek kullanmak bu mikroorganizmaların her biri için faydalıdır.

Gelelim şu malum siteye; sahibini google da araştırınca hakkında en ufak bir akademik bilgi bulunmamakta. Çok iyi bir kimyager ve istatistikçi olarak lanse ediyor kendini. Halbuki tutarsızlıklarla dolu iddiaları. O kadar bilimsel iddialarda bulunup ortaya attığı savların hiçbirinde akademik bir atıf bulunmamakta. İddialarının aksine hareket edenlere ‘aptal’ diyecek kadar taassup sahibi biri. Amonyakla ilgili iddiaları son derece sıkıntılı. 0.900 küsür amonyağın balıklara hiçbir zararı olmadığını iddia ederken başka bir yerde en az dört hafta tanka balık eklenmemesi gerektiğinden bahsediyor. Bir yerde kh ın ve ph ın bakteriler için önemi olmadığını söylerken başka bir yerde bakteri kolonilerinin iyi çalışabilmesi için karbonat eklenmesi tavsiyesinde bulunuyor. Her tür habitatta yaşayan balıkların bir arada rahatlıkla beslenebileceğinden tutun, inç başına bir tanka absürt sayıda balık eklenebileceğinden bile söz edebiliyor. O kadar çok çelişkili bilgiler veriyor ki, zaman içerisinde bu çelişkili ifadeleri değiştirdiği bile oluyor gelen eleştiriler sebebiyle. O kadar kendinden emin ve bilgili ki (!) hobi alanında her şeyi çözdüğünü ima ediyor. Hiçbir ihtiyolog, biyolog ve kimyager, hobi üzerine böyle bir iddiada bulunmuyor! Öyle olsa araştırmalar, makaleler neden yapılsın ki? Örneğini verdiğiniz makale bile bunun bir delili. Sürekli yeni bilgiler öğreniyor ve yeni gelişmelere şahit oluyoruz ve durum böyle iken bir doğruya bin safsata karıştırıp her şeyi en iyi bilen biri olarak tüm ticari markalara cephe alan, altı boş iddialarla atıp tutan bir adam ve sitesi bu kadar ciddiye alınmamalı. Hangi okuldan mezun olduğu bilgisi bile bulunmamakta. Velhasıl; az çok bilgi birikimi olan ve yeni başlayan birilerini yanlış yönlendirebilecek onlarca safsatayla dolu bir sayfa bu. Lütfen çok itibar etmeyin ve reklamını yapmayın!

Keyifli hobiler.

Eheim Substrat pro dan vazgeçmem.5 sene kullanıyorum .sonra sıfırdan yenisini koyuyorum.bu arada böyle olacak diye bir şey yok.ama 10 yıldır tek bir balığım ölmedi.akvaryumlarım pırıl pırıl

[QUOTE=alaiyes]Eheim Substrat pro dan vazgeçmem.5 sene kullanıyorum .sonra sıfırdan yenisini koyuyorum.bu arada böyle olacak diye bir şey yok.ama 10 yıldır tek bir balığım ölmedi.akvaryumlarım pırıl pırıl [/QUOTE]
Merhaba ne kadar sürede yeniliyorsunuz?

5 yılda bir komple yeniliyorum.Ama bu böyle olacak diye bir şey yok.temizleme gibi şeylerle uğraşanlar da var .

[QUOTE=ArifhbsAquatics]Başka bir konudaki yönlendirme vesilesiyle bu başlığı gördüm. Amonyak oksitleyen arkeler ince gözenekli elyaf veya süngerlerde daha fazla kolonize oluyorlar makaleye göre. Diğer markaları substratlarda oran olarak ince gözenekli elyaf veya sünger yapıdan ne kadar az olduklarını söylemiyor ve yüzey alanından hiç bahsetmiyor. Yüzey alanı ve bakterilerin koloni kurmayı sevdikleri ortam birbirinden farklı şeyler. Ve burada sadece amonyak oksitleyen arkelerden bahsediliyor. Daha onlarca bakteri ve arke çeşidinin akvaryum ekosisteminde çoğalıp üreyeceği alanlar bulunmaktadır. Makalede test edilen süre de göz önüne alındığında, ilerleyen aylarda hangi substratta oran olarak ne kadar oldukları test edilmeye muhtaçtır. Geçen seneydi sanırım; bu makaleyi tartışmıştık Emre abi ile canlı yayında. Makalenin ana teması AOA (amonyak oksitleyen arkeler) idi. Genel olarak biz bakteriler olduğunu düşünürdük; değilmiş. İnce gözenekli yapılarda kolonize olma davranışlarına gelince, yüzey alanı olarak substratlar (matrix, eheim pro vb) süngerlere oranla daha fazla yüzey alanına sahiptir. Seachem’ in deneyi bunu kanıtlıyor (diğer markalar da bu deneye ait makaleyi ürünlerini tanıtırken kullanıyor). Ama bu arke grubu öncelikle suyun içinden geçebildiği yüzeyleri daha çok kullanıyorlar, substratların yüzey alanı kıtlığından değil. Hak böyle olunca da hobiye başladım başlayalı bu arkelerden bi haber olarak 30 ppi, 20 ppi süngerleri hep kullanmışımdır. Mekanik ve biyolojik olarak etkin olduklarını kimse inkar edemez. Sorun şu ki; Emre abinin de dediği gibi nitratlar ne olacak? Bunun için substratlar daha önemli ve uzun vadede daha işlevsel. Tekraren; onlarca bakteri ve arke bulunmakta tanklarımızda ve biyolojik süngerinden substrata dek kullanmak bu mikroorganizmaların her biri için faydalıdır.

Gelelim şu malum siteye; sahibini google da araştırınca hakkında en ufak bir akademik bilgi bulunmamakta. Çok iyi bir kimyager ve istatistikçi olarak lanse ediyor kendini. Halbuki tutarsızlıklarla dolu iddiaları. O kadar bilimsel iddialarda bulunup ortaya attığı savların hiçbirinde akademik bir atıf bulunmamakta. İddialarının aksine hareket edenlere ‘aptal’ diyecek kadar taassup sahibi biri. Amonyakla ilgili iddiaları son derece sıkıntılı. 0.900 küsür amonyağın balıklara hiçbir zararı olmadığını iddia ederken başka bir yerde en az dört hafta tanka balık eklenmemesi gerektiğinden bahsediyor. Bir yerde kh ın ve ph ın bakteriler için önemi olmadığını söylerken başka bir yerde bakteri kolonilerinin iyi çalışabilmesi için karbonat eklenmesi tavsiyesinde bulunuyor. Her tür habitatta yaşayan balıkların bir arada rahatlıkla beslenebileceğinden tutun, inç başına bir tanka absürt sayıda balık eklenebileceğinden bile söz edebiliyor. O kadar çok çelişkili bilgiler veriyor ki, zaman içerisinde bu çelişkili ifadeleri değiştirdiği bile oluyor gelen eleştiriler sebebiyle. O kadar kendinden emin ve bilgili ki (!) hobi alanında her şeyi çözdüğünü ima ediyor. Hiçbir ihtiyolog, biyolog ve kimyager, hobi üzerine böyle bir iddiada bulunmuyor! Öyle olsa araştırmalar, makaleler neden yapılsın ki? Örneğini verdiğiniz makale bile bunun bir delili. Sürekli yeni bilgiler öğreniyor ve yeni gelişmelere şahit oluyoruz ve durum böyle iken bir doğruya bin safsata karıştırıp her şeyi en iyi bilen biri olarak tüm ticari markalara cephe alan, altı boş iddialarla atıp tutan bir adam ve sitesi bu kadar ciddiye alınmamalı. Hangi okuldan mezun olduğu bilgisi bile bulunmamakta. Velhasıl; az çok bilgi birikimi olan ve yeni başlayan birilerini yanlış yönlendirebilecek onlarca safsatayla dolu bir sayfa bu. Lütfen çok itibar etmeyin ve reklamını yapmayın!

Keyifli hobiler.[/QUOTE]

David L. Bogert ve söyledikleri ile ilgili bende ilk başlarda şüpheci yaklaşmıştım. Sonra kendisine özelden ulaştım ve bayağı bir yazıştık. Sorduğum sorular üzerine bana iddiaları için bilimsel makaleleri ve ABD patent tabanında kayıtlı kendi buluşları olan 43 çalışmayı gösterdi. Bu bilgileri daha detaylıca kontrol ettiğimde ise isim, adres, ünvan ve çalışmalarının doğruluğunu teyit ettim. Yetmedi sitesi üzerinde iyi/kötü yorum yapan bir kaç bilim insanına rastladım ve onlara kadar ulaştım.

İletişime geçtiğim bir çok akademisyen, akvarist ve kendimde dahil olmak üzere tecrübelerimiz gösteriyor ki bu hobi de tek bir doğru yok ve çok farklı bir açıdan bakıldığında bile fikir birlikteliği olabilecek konu ve kişiler fazlasıyla mevcut. Belki de Mr. Bogert'in sert üslubu kendini ticari markaların eline bırakmış bundan çıkar sağlayan şahıs ve reklamcıları için doğru bir söylemdir. Bu yüzden büyük rantların döndüğü ithal markaların, yaptığı ürün testlerinin güvenilirliği de kesinlikle sorgulanmalıdır.

Kimi hobici X bir substrat kullanır bunu över, bazısı Y bir materyal kullanır bunu metheder, kimisi X+Y kombinasyonu yapar anlata anlata bitiremez vb. farklı düşünceler her zaman olacaktır ve olmalıdır ki bunun gibi platformlarda özgürce tartışılsın. En azından ben böyle düşünüyorum...

[EDIT]lgaquatic,2023-08-11 10:45:19[/EDIT]

[QUOTE=lgaquatic]

David L. Bogert ve söyledikleri ile ilgili bende ilk başlarda şüpheci yaklaşmıştım. Sonra kendisine özelden ulaştım ve bayağı bir yazıştık. Sorduğum sorular üzerine bana iddiaları için bilimsel makaleleri ve ABD patent tabanında kayıtlı kendi buluşları olan 43 çalışmayı gösterdi. Bu bilgileri daha detaylıca kontrol ettiğimde ise isim, adres, ünvan ve çalışmalarının doğruluğunu teyit ettim. Yetmedi sitesi üzerinde iyi/kötü yorum yapan bir kaç bilim insanına rastladım ve onlara kadar ulaştım.

İletişime geçtiğim bir çok akademisyen, akvarist ve kendimde dahil olmak üzere tecrübelerimiz gösteriyor ki bu hobi de tek bir doğru yok ve çok farklı bir açıdan bakıldığında bile fikir birlikteliği olabilecek konu ve kişiler fazlasıyla mevcut. Belki de Mr. Bogert'in sert üslubu kendini ticari markaların eline bırakmış bundan çıkar sağlayan şahıs ve reklamcıları için doğru bir söylemdir. Bu yüzden büyük rantların döndüğü ithal markaların, yaptığı ürün testlerinin güvenilirliği de kesinlikle sorgulanmalıdır.

Kimi hobici X bir substrat kullanır bunu över, bazısı Y bir materyal kullanır bunu metheder, kimisi X+Y kombinasyonu yapar anlata anlata bitiremez vb. farklı düşünceler her zaman olacaktır ve olmalıdır ki bunun gibi platformlarda özgürce tartışılsın. En azından ben böyle düşünüyorum...

[/QUOTE]

Medikal ürünler üzerine patentleri olan biri; patentlerin çoğu aynı ürünle alakalı ve yarıdan fazlası başka kişilerle ortak alınmış. Adamın ne mezunu olduğuna dair bir bilgi yok! İddia ettiği gibi bir kimyager olduğu şüpheli çünkü sitesindeki iddiaları yabancı kaynaklı sitelerdeki kimyagerler tartışıp gülünç buluyorlar. Bu sitede yazan bilgilerin doğru olduğu kısımlar elbette var ama ‘ben bu işi çözdüm’ iddiası yanıltıcı ve yalan! Dediğim gibi az çok bilgisi olan ve yeni başlayan herkesi yanıltır; hatalı uygulamalara yönlendirir. Sorunlu bir site! Araştırdığım çoğu yabancı forumda da kimse kaale almıyor, almaz da!

Adamın işi gücü marka kötülemek! Ortaya attığı atıfsız ve kime ait olduğu belli olmayan tablo ve güya deney görselleriyle sallayıp sallayıp duruyor! Purigen in işini yapmadığını, matrix in yüzey alanının iddia edildiği gibi olmadığını vs zırvalayıp duruyor. Daha bunun gibi onlarca ipe sapa gelmez savları var. Her anlattığı bağımsız konuda olayı getirip ‘şu markayı kullanmayın’ a bağlıyor. Her neyse..

Hobide tek doğru olabilir mi? Bunun imkanı var mı? Her tank, içerisindeki biyotik ve abiyotik her bileşen birbirinden farklı olacaktır. Her sistem de idare ettiricisinin hareketiyle şekillenir. Benimsenen yöntemler farklı olabilir ama kimya ve biyoloji, doğa farklı işlemez. Doğayı anlamak meseledir.

Tekrar edeyim; bu site ve reklamına akvaryum.com yönetimi olarak müsade etmeyeceğimizi bildirmek isterim. Lütfen kaynak olarak göstermeyiniz!

[QUOTE=lgaquatic]Merhaba,

Bu güzel hobimizde biyolojik filtrasyon malzemesi olarak uzun süredir kullandığımız bir materyal var, adı "sünger". Öyle ki bir çok filtreleme sisteminin içinde mevcut olup, maliyeti, kullanım ömrü, temizlemesi ve iş performansı olarak bakıldığında bana göre ilk sırada yer alması gerekmektedir. Bunun nedenini sizlere açtığım bu başlıkta açıklamaya çalışacağım.

Bir de yıllar içerisinde bazı meşhur firmaların geliştirip, süsleyip, piyasaya sunduğu sözde "üst düzey" iş yapan maliyetli malzemeleri var. Çeşitli kayaçları bazı işlemlerden geçirip önlerimize sunduğu Seachem Matrix, Sera Siporax ve Eheim Substrat vs gibi. Eminim ki bir çoğumuz bu malzemelere dünya paralar harcadık, filtre sistemlerimizde kullandık (ben de dahil) yada halen kullanıyoruz.

Ben de dahil yıllardır aynı şekilde bu firmaların ürünlerini karşılaştırdık. Hangisi daha iyi bakteri yuvası olur, hangisi daha çabuk tıkanmaz, filtremizde hangi sırada kullanmalıyız, hangi cins balığa hangi ürün uyumlu vs. gibi soruların cevabını almak istedik, araştırdık, anketler yaptık.

Bir yandan sürekli daha yenisi, daha iyi iş yapan ürünler çıkan ve sonu gelmez bu ürünleri kullanırken aklımı kurcalayan bir şeyler vardı. Çünkü çevremde, sosyal medyada ve daha bir çok mecrada gördüklerim, okuduklarım, kişisel tecrübem bir yerlerde terslik olduğunu söylüyordu.

Sonra biyolojik filtrasyon için daha çok araştırmaya karar kıldım ve [URL]https://aquariumscience.org/[/URL]
sitesine rastladım akabinde yazarı mucit kimyager David Bogert ile tanıştım. (Kendisi Seachem firmasının bazı ürünlerini görevini denildiği şekilde yerine getirmediğini kanıtladığı için mahkemelik olmuş) Sitesi üzerindeki yazılarının çoğunu hayretler içerisinde okudum. Kendisinin akvaryum bilimi üzerine iddiaları öyle büyüktü ki. Özellikle filtre medyalarını tartıştığı alt başlığı ve süngerin diğer bir çok malzemeye göre "etkili yüzey alanı" olarak önde olduğunu gösterir kısmını okumanızı tavsiye ediyorum. [URL]https://aquariumscience.org/index.php/7-filter-media/[/URL]
Her şey de olduğu gibi başta şüpheci yaklaştım. Önce yazarın kendisini sonra ise sitesi üzerindeki tezlerinin dayandığı bilimsel makalelerin kaynağını bulunca, bir çok şey benim için daha mantıklı gelmeye başladı. Sayfalarca alt başlığın bulunduğu sitesi yetmedi, kendi ile özel olarak yazışmaya başladık. Aslında burada siz hobidaşlarımla tartışmayı istediğim öyle çok konular var ki...

Şu an bir çok yerli yada yabancı hobi sitesinde papağan gibi "sünger" denildiğinde direk mekanik filtreleme kategorisine sokulan, aldığımız ucuz yada pahalı filtre sisteminin içerisinde standart medya olarak gelebilirken, sistemi modifiye etmek adına filtre içerisinden çıkarıp, diğer maliyetli sözde üst düzey substartları koyan, süngerleri gereksiz görüp çöpe atan, sırf bazı yabancı firmalara yaranmak adına onlara çalışan kişi yada kurumlar maalesef mevcut.

Bana ve diğer bir çok bilim insanına göre ise durum kesinlikle öyle değil. En başta şuradan [URL]http://www.swisstropicals.com/library/swisstropicals-poret-foam/[/URL] hakir görülen sünger/köpük nedir, materyal olarak özellikleri ve bakteri tutuşu nasıl oluyor bilmemiz gerekli. Site sahibi ve amazon dergisi [URL]https://www.amazonasmagazine.com/[/URL] yazarı İsviçreli bilim insanı Stephan M. Tanner ile de özel olarak bu durum hakkında yazıştık. Her kişi yada kurum kendi ürününü haliyle över ama önemli olan bilimsel temellere dayandırabilmektir. Gerçeği arayışım da Dr. Stephan bana "Temporal and Spatial Stability of Ammonia-Oxidizing Archaea and Bacteria in Aquarium Biofilters" adında makaleyi yolladı. Bu yazıda akvaryum ortamında azot döngüsünü sağlayan bakteri ve arkelerin çalışma şeklini ayrıca filtrede tutunmayı tercih ettikleri medyalar sıranlanmış ki sünger burada da başı çekmekte. Bu ortama yüklemeyi başaramadığım makaleyi isteyen arkadaşlara özelden yollayabilirim.

Bunun dışında Seachem sponsorluğunda çalışan KaveMan_Aquatics rumuzlu akvarist youtuber arkadaşımızla da görüştüm. Bana söylediği "Dış filtresinde 1 sene boyunca sadece ve sadece sünger kullanarak verim aldığı ve videolarını kanalına yüklediği ayrıca matrix ile karşılaştırmasında ise [B] süngerin en az matrix kadar iyi çalıştığı fakat nitratı yok etmediği [/B]" şeklinde bir açıklaması oldu.

Bu işi yapan görüştüğüm yerli ve yabancı kişi yada kurumların açıklamaları bir yana kendi kişisel tecrübe ve düşüncelerime gelecek olursak; özel firmaların kendi yaptığı ve bilimsel dayanakları olmadan raporladığı sonuçlara şahsen güvenmiyorum. Herkes kendi ürünü ve sonraki çıkan modelini met edip, bunlardan ticari kazanç sağlamaya çalışıyorlar. Yıllardır filtre olarak sorunsuz bir şekilde hem bizlerin hem de nice üretimhanenin kullandığı pipolar, tepe/şelale filtreler, basit süngerli iç filtreler, Hamburg tipi filtreler, hatta bir dönem benimde kullandığım biolife filtre sistemleri olsun bunların siporax'ndan ve matrix'ten daha verimli çalışabilmektedir. Mevcut dış filtremde daha önce kullandığım tüm o pahalı medyaların sudaki amonyak yada nitratı absorbe ettiğini düşünmüyorum ki düzenli olarak su değerlerimi test edip belli bir periyotta su değişimlerini yapan biriyim. Şu an mevcut tankımda kristal berraklığında bir suda discus besliyorum. 5 sepetli dış filtrem içerisinde ön filtreleme kısmı da dahil 10-40 ppi gözenek aralığında sadece ve sadece sünger kullanıyorum ve çok memnunum.

İşin özeti hayat pahalılığının zirvede kayak yaptığı bir dönemde bütçemizi zorlayan diğer medyalara değil de sadece sünger ile bu hobiyi sağlıklı olarak sürdürebileceğimize inanıyor ve bu konuda siz değerli arkadaşlarımın görüşlerini merak ediyorum.

Sağlıklı hobiler.



[/QUOTE]

Merhaba, emeğinize ve vaktinize sağlık.

Benim gibi düşünenlerin olduğunu görmek güzel. Ama bu yazı burda tepki çekecektir %100 eminim :)

O yüzden bu gibi bilimsel konuları tartışmak için asla tercih etmiyorum burayı. Yabancı forumlarda/Discordlarda tartışmak en doğrusu benim için.

[QUOTE=Edge]

Merhaba, emeğinize ve vaktinize sağlık.

Benim gibi düşünenlerin olduğunu görmek güzel. Ama bu yazı burda tepki çekecektir %100 eminim :)

O yüzden bu gibi bilimsel konuları tartışmak için asla tercih etmiyorum burayı. Yabancı forumlarda/Discordlarda tartışmak en doğrusu benim için. [/QUOTE]

Merhaba,

Maalesef haklısınız. Doğru da olsa sanırım bazı şeyleri dile getirince bu platformda yanlış kabul ediliyor ve yasaklanıyorsunuz. Halbuki böyle şeylerin forum sitesi adı altında tartışılıp, konuşulması gerekmez mi? İlla ki karşıt görüşler olacaktır ve olmalıdır fakat forum olmak bu değil mi? Bizler burada tabi ki bazı kurallar çerçevesinde özgürce fikrimizi açıklayamadıktan sonra ne anlamı kalıyor! Bana göre bu gibi kısıtlamaların sebebi her ortamda genelde, egoistlik ve ticari kaygılardan kaynaklanmıştır. Ben herkesin fikrine saygı duyarım, karşıdan da bunu beklerim. Konu ile alakalı alakalı bilginiz ve tecrübeniz var ise zaten her türlü tartışırsınız. İlgilendiğimiz bu hobide tek bir doğru olmadığı ve her akvaryumun kendine has bir ekolojik dengesi olduğu için hiç kimse burada tek başına karar merci olmamalıdır!

Teşekkür ederim.

[QUOTE=Edge]

Merhaba, emeğinize ve vaktinize sağlık.

Benim gibi düşünenlerin olduğunu görmek güzel. Ama bu yazı burda tepki çekecektir %100 eminim :)

O yüzden bu gibi bilimsel konuları tartışmak için asla tercih etmiyorum burayı. Yabancı forumlarda/Discordlarda tartışmak en doğrusu benim için. [/QUOTE]

Buyurun tartışın; kim engel oluyor buna? Hangi bilimsel tartışmaya forum yönetimi bir engel koymuş? Araştırın bakalım forumda neler konuşulmuş! Varsa fikriniz ve düşünceleriniz paylaşın.