Ostim deki patlamanın sebebi tüplermiş...


TÜMERÇevrim Dışı

Özel Üye
[B]14776,1[/B]
Kayıt: 03/04/2009
İl: Ankara
Mesaj: 426
TÜMERÇevrim Dışı
Özel Üye
Gönderim Zamanı: 08 Şubat 2011 21:41
      Merhaba  arkadaşlar  az önce   Ostim de meydana gelen  üzücü  facianın haberini   seyrediyordum  ve  patlamanın esas  sebebi olarak  yapılan resmi açıklamaya  göre  oksijen tüpleri...Malum  oksijen tüpleri  ve  bizim akvaryumlarda kullandığımız  Co2  tüpleri  yüksek  basınçlı    tüplerden,  yani   aralarında pek fark yok,   şimdi  tüplerin  patlamasının   çok  kolay olmadığını  ama  patlarsa neler yapabileceğini  idrak etmek lazım,  konu  hakkında   alanım olmadığı için  gereksiz  ve kulaktan duyma ifadeleri  kullanarak  hobici arkadaşlarımı  endişelendirmek istemiyorum ama   işi  ve eğitimi itibariyle tüpler hakkında bilimsel  açıklamada bulunabilecek arkadaşları   bu konu üzerinde  biraz açıklamaya ve   araştırmaya davet   ediyorum,  aşağıdaki  soruların yanıtları  veya  doğruluk oranlarını   hep  beraber  inceleyelim ne dersiniz?
       1-Mutfak tüpleri  bile  25  bar basınca sahipken  bu tüpler  250 bar basınca   sahip mi?
       2- Tüplerin  ısıya dayanma  sınırı  60 derece mi,  bu ısının üzerinde  patlar  mı?
       3-Tüplere  konulan  emniyet  vanaları  ne kadar  güvenli?
       4-Tüpleri  balkonda kullananlar  açısından  özellikle yaz günlerinde  tüplerin üzerine doğrudan   güneş  vurması halinde tüpler    patlama  derecesine  (60 derece sanırım)  ulaşabilir mi
       5-Evde  tüpleri  kullanırken   başka  nelere dikkat edilmeli ve  nasıl tedbirler alınmalı?
 
    Not:  Bu sebeplerden  çekindiğim için  şu an tüplü sistemi  kulanmıyorum  yaklaşık 2 sene önce  tüpümü elden çıkardım  açıkçası, 

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

kocabeyÇevrim Dışı

Özel Üye
Kayıt: 02/11/2010
İl: Konya
Mesaj: 717
kocabeyÇevrim Dışı
Özel Üye
Gönderim Zamanı: 08 Şubat 2011 22:43
Öncelikle Ostimde hayatını kaybeden insanlara Allah C.C den rahmet diliyorum...

Aslında bu gerçekten önemli bi konu.Ben bu tüplü sistemlerin çok tehlikeli olmadığını ama,kullanılan ekipmanların ve bağlantıların kaliteli malzeme ve işi bilen kişiler tarafından kurulması taraftarıyım.Kendimde hobi adına bişeyler yapayım derken evdeki çoluk çocuğu tehlikeyede atmak istemedim.Bunun için  Kullandığım bütün ekipmanları bu iş için üretilmiş malzemelerden seçtim kaliteleri konusunda elbette ne kadar emin olabiliriz. Özellikle tüpü alırken bizzat görerek aldım hacmi 1 lt de tuttum ve oldukça inceledim.5 mm civarında et kalınlığı olan dikişsiz aliminyum tüp tercih ettim.Bağlantısını kendim yapmaya çalıştım, teflon bandım olmadığı için klima servisinde montaj yaptırdım.Ve sorunsuz kullanıyorum ama yerim olmadığı için tüpü tankın yanında kullanıyorum ve tek endişem bu. İnşallah 1 hafta kadar sonra dolabın alt kısmına alabileceğim.Herkesin göremeyeceği bi yerde olmasıda güvenlik açısından daha iyi olur sanırım.

Bence en önemli güvenlik faktörü sağlam kaliteli tüp.
Isı konusunda 60 derece ise (bilmiyorum) o ısıya ulaşması söz konusu değil ev ortamında.

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

reshatÇevrim Dışı

Kayıt: 16/12/2010
İl: Ankara
Mesaj: 48
reshatÇevrim Dışı
Gönderim Zamanı: 09 Şubat 2011 01:06
Herkese iyi akşamlar.Öncelikle tornacı olduğum için söylemek istiyorum oksijen tüplerini bende kullanıyorum atölyemde ve herzaman tedbirli davranmışızdır.Yağlı ellerle dokunmamak ve kaçaklarına dikkat etmek gerekir.Oksijen yanmayı destekleyen  bir gaz olduğu için herzaman bir risktir ve yağla reaksiyona girdiği zamanda patlama riskleri vardır bu hep böyle bilinmiştir ama karbondioksit farklı ateşin üstüne tuttuğumuz zaman ateşi söndürür yani yanıcı bir gaz değildir arkadaşlar kısacası tüpünüz kaliteli bir tüpse yani basınca karşı dayanıklı ve  güvenilir bir tüpse sıkıntı olcağını zannetmiyorum.Kaçak olsa bile en fazle co2 uçup gidecektir.Ayrıca gereğinden fazla basınçla doldurulmuş olmaması gerekir yani atıyorum 25 barlık bir tüpe 50 bar uygulamamalıyız.

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

bitkici1Çevrim Dışı

Özel Üye
Kayıt: 13/02/2009
İl: Istanbul
Mesaj: 956
bitkici1Çevrim Dışı
Özel Üye
Gönderim Zamanı: 09 Şubat 2011 01:38
En iyisi aytaç dikişsiz tüp almak. Tabi Allah korusun, ne olur ne olmaz deyip 1kg'den büyüğünü de almamak lazım. Ostimdeki patlamanın sebebi eğer co2 tüpü ise bu 3-5 tüp değil bir çok tüpün neden olması olabilir.

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

TÜMERÇevrim Dışı

Özel Üye
[B]14776,1[/B]
Kayıt: 03/04/2009
İl: Ankara
Mesaj: 426
TÜMERÇevrim Dışı
Özel Üye
Gönderim Zamanı: 09 Şubat 2011 09:18
[QUOTE=reshat].Oksijen yanmayı destekleyen  bir gaz olduğu için herzaman bir risktir ve yağla reaksiyona girdiği zamanda patlama riskleri vardır bu hep böyle bilinmiştir ama karbondioksit farklı ateşin üstüne tuttuğumuz zaman ateşi söndürür yani yanıcı bir gaz değildir .[/QUOTE]
    Burada gözden kaçan başka bir  mevzu var sanırım  zira tüplerin patlamasının asıl sebebi   yanıcı  gaz olmaları değil  içlerindeki basıncın  yükselmesi,  mutfak tüpleri de  yanıcı ama  patlama sırasında   bildiğim kadarıyla   yüksek basınçlı  tüplerin onda biri kadar etki yaapıyor,  geçtiğimiz aylarda  doğu illerimizin birindeki hastanede de  bir oksijen tüpü  ki  içindeki  gaz  sanayi  tüpleri  gibi  saf  oksijen değil,  çünkü  solunuma yardımcı oolmak için kullanılıyor,  hatırlanırsa  hastaneyi  alt üst  etmişti,  ostimdeki tüpler  koca vinci  20-30 m  öteye  fırlatmış  bunu yapan yanıcı  gaz değil  basınç,  co2 ve oksijen tüpleri  aynı  tip  tüplerden   dikkat çekmek  istediğim konu bu,  tüpleri  kalorifer  peteği yanında falan tutmamak    v.s.  yukarda  üstadlardan  cevabını beklediğim diğer  sorular  hususunda  daha  dikkatli olmak  lazım,  sadece  standart  tedbirleri alıp  tüplerimizi  tanıyalım istiyorum,  tüpü al  valfleri tak  dolabın altına at kullan mantığı pek doğru değil  sanırım
   Bir de  co2  yanıkları da söz konusu  kaçak halinde ama  o kadar  önemli değil,  piyasada  çin malı  tüler var  tabi kaliteleri  oldukça tartışılır, çocukların oyuncaklarında  bile standart  gözetmeyip kanserojen malzeme  kullanan adamlar  bunlar...
TÜMER2011-02-09 09:24:53

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

fatihsahinÇevrim Dışı

Özel Üye
[B]13710,1[/B]
Kayıt: 14/12/2008
İl: Antalya
Mesaj: 1379
fatihsahinÇevrim Dışı
Özel Üye
Gönderim Zamanı: 09 Şubat 2011 10:24
[QUOTE=TÜMER][QUOTE=reshat].Oksijen yanmayı destekleyen  bir gaz olduğu için herzaman bir risktir ve yağla reaksiyona girdiği zamanda patlama riskleri vardır bu hep böyle bilinmiştir ama karbondioksit farklı ateşin üstüne tuttuğumuz zaman ateşi söndürür yani yanıcı bir gaz değildir .[/QUOTE]
    Burada gözden kaçan başka bir  mevzu var sanırım  zira tüplerin patlamasının asıl sebebi   yanıcı  gaz olmaları değil  içlerindeki basıncın  yükselmesi,  mutfak tüpleri de  yanıcı ama  patlama sırasında   bildiğim kadarıyla   yüksek basınçlı  tüplerin onda biri kadar etki yaapıyor,  geçtiğimiz aylarda  doğu illerimizin birindeki hastanede de  bir oksijen tüpü  ki  içindeki  gaz  sanayi  tüpleri  gibi  saf  oksijen değil,  çünkü  solunuma yardımcı oolmak için kullanılıyor,  hatırlanırsa  hastaneyi  alt üst  etmişti,  ostimdeki tüpler  koca vinci  20-30 m  öteye  fırlatmış  bunu yapan yanıcı  gaz değil  basınç,  co2 ve oksijen tüpleri  aynı  tip  tüplerden   dikkat çekmek  istediğim konu bu,  tüpleri  kalorifer  peteği yanında falan tutmamak    v.s.  yukarda  üstadlardan  cevabını beklediğim diğer  sorular  hususunda  daha  dikkatli olmak  lazım,  sadece  standart  tedbirleri alıp  tüplerimizi  tanıyalım istiyorum,  tüpü al  valfleri tak  dolabın altına at kullan mantığı pek doğru değil  sanırım
   Bir de  co2  yanıkları da söz konusu  kaçak halinde ama  o kadar  önemli değil,  piyasada  çin malı  tüler var  tabi kaliteleri  oldukça tartışılır, çocukların oyuncaklarında  bile standart  gözetmeyip kanserojen malzeme  kullanan adamlar  bunlar...
[/QUOTE]
Yanılıyorsunuz Tümer Bey Oksijen ile Karbondioksitin kaynama, ergime, buharlaşma, kritik sıcaklık v.s. değerleri birbirinden farklıdır. Yani oda sıcaklığında oksijen ile karbondioksitin içinde bulunduğu basınçlı kabı zorlaması eşit değildir. Bu yüzden oksijen tüpü ile aynı kefeye konmamalıdır. Karbondioksit için alüminyum bir kap iş görürken, oksijen için bu kap kersekağıdı niteliğindedir.
 
Ayrıca oksijenin hacmi  sıvı halinden gaz haline geçişinde hacmi yaklaşık 800 kat artar. Yani 1 cm3 oksijen 800cm3 oluverir. Bunun için de bir ateşe gerek yoktur, oda sıcaklığı gayet yeterlidir.  Oksijen kendi kendine yanmaz. Yani tüp patladı diyelim, bu zaten bomba etkisi yaratır. Serbest kalan oksijen gaz haline geçer ve etrafta olan yangını körükler.
 
Karbondioksit daha masum bir gazdır. İçinde bulunduğu kabı fazla zorlamaz, serbest kalınca gaz haline geçmesi için kaynama v.s. dereceleri yüksek olduğundan etraftan çok daha fazla ısı çekmesi gerekir. Boşta kalan sıcı karbondioksitin hacmine göre, gerekli ısı ortamda olmazsa, kendinden ısı alıp -80 derecede kuru buz oluverir. Patladığında ki tek sorun birden boşa çıkan basınç yani hacimdir.
 
Tabi bu söylediklerim karbondioksit tüpünün son derece güvenilir olduğunu göstermez ama oksijen tüpleriyle veya ostim patlamalarıyla ilişkilendirecek kadar da korkunç değildir. Çok sıcak ortamlarda bulundurulmaz ise -ki tüpler genelde ihtiyaçtan fazlasına karşı imal edilir- bir tehlikesi yoktur.
 
 

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

TÜMERÇevrim Dışı

Özel Üye
[B]14776,1[/B]
Kayıt: 03/04/2009
İl: Ankara
Mesaj: 426
TÜMERÇevrim Dışı
Özel Üye
Gönderim Zamanı: 09 Şubat 2011 11:39
Fatih bey  öncelikle  verdiğiniz bilgi  için teşekkürler,  ben  karbondioksit  ve oksijen tüplerinin  eşit  olduğunu  yazmadım  , ikisinin de  yüksek  basınçlı  olduğunu  duyduğum için   bu bilgiyi  paylaştım  ama  sizin söylediklerinize  bakarak  "kesekağıdı"  benzetmesinden  yola çıkarak   tabi;  ikisi arasında  azımsanamayacak kadar  fark var,  peki  karbondioksit tüplerinin  kalorifer peteği  yakınlarında bulunması   ne kadar tehlikelidir,   zira bir dostum  yer  sıkıntısı  çektiğinden  ve tüp dolabın yanında  çirkin göründüğünden  peteğin  önünde  dolabın arkasında  saklıyor  durumu  izah ettim ama ben de pek emin sayılmam  veya  yukarıda bahsi  geçen sorularla ilgili başka neler  söylenebilir?

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

fatihsahinÇevrim Dışı

Özel Üye
[B]13710,1[/B]
Kayıt: 14/12/2008
İl: Antalya
Mesaj: 1379
fatihsahinÇevrim Dışı
Özel Üye
Gönderim Zamanı: 09 Şubat 2011 12:33
Rica ederim. Ben de tüplerin eşit olduğunu yazmadım, içerisindeki gaza göre tüpler tehlike arzedebilir. Elbette ki kalorifer peteğinin yanına koymak, direkt güneş ışığının önüne koymak, oda sıcaklığının üzerindeki yerlerde muhafaza etmek yanlış olacaktır. Isı, içerisindeki gazı buharlaşmaya sevk edecek, buharlaşamayan gaz da ısı yükseldikçe kaba basınç yapacaktır. Basınç, kabın dayanacağı gücü geçince elbet felaket kaçınımazdır. Ama normal şartlarda co2 tüplerinin bir bomba gibi patlaması da pek mümkün değildir. Neredeyse her barda, bardak kola satan lokantalarda kullanılmaktadır ve ben hiçbirisinin patladığına dair bir haber okumadım. 
 
Yalnız çok masum görünen su da buharlaşmaya zorlandığında bomba etkisi yapar. Mesela patlayan termosifonlar veyahut eski kömürlü tren kazanları, yada kalorifer kazanlarını hepimiz biliyoruz. Bu biraz da patlatmayı becerebilen insanların maharetidir.
 
Patlamayı artıran en önemlietkenlerden biri de kabın basıncıdır. İçinde aynı maddeler, örneğin içinde aynı miktarda co2 olan ve hacimleri aynı olan 25 barlık bir tüp ile 50 barlık bir tüp aynı ısıda ve şiddette patlamaz. Birisinde aniden boşta kalan basınç 25 bar, diğerinde 50 bardır. Atıyorum, 25 bar 50 derecede patlarsa, 50 bar 75 derecede patlar.  Mesela bir balonu üstüne basarak patlatırsanız, sadece pat diyebilecek kadar bir basıncı hapseder, futbol topunun üstünden arabayla geçerseniz çıkan ses daha yüksek olur. Bunların hepsinin fiziksel formulleri var, hesaplanıyor ve ona uygun kaplar üretiliyor. Kaynama, erime, gaz dereceleri, kritik sıcaklıkları v.s. bir çok etken var.
 
Ayrıca atmosfer basıncı da etkendir. Sürekli 50 dereceye maruz kalan ve dayanma sınırının sonunda olan x tüpü, basıncın düşük olduğu bir gün patlayabilir. Atmosfer basıncı da tüp içindeki basıncı dışarıdan baskılayan bir etkendir. Mesela ben Antalya'dan yani denize sıfır rakımdan, güneydoğuya kargoyla bir tüp göndersem, burada 50 dereceye dayanan tüp oraya varmadan 45 derecede patlayabilir.  
 
Daha söylenebilecek bir sürü şey var aslında. Patlayıcıların da çalışma mantığı ortaya birden basınç çıkarmaktır. Mesela c4 sıkıştırılmış bir kapta olmamasına rağmen, çok hızlı reaksiyona girerek gaz haline geçtiğinden ortaya ani bir basınç çıkararak , ortama salınan gazın oluşturduğu güç ile yıkım etkisi yapar.
fatihsahin2011-02-09 12:36:58

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

TÜMERÇevrim Dışı

Özel Üye
[B]14776,1[/B]
Kayıt: 03/04/2009
İl: Ankara
Mesaj: 426
TÜMERÇevrim Dışı
Özel Üye
Gönderim Zamanı: 09 Şubat 2011 13:00
Fatih Bey  fen bilgisi dersi gibi oldu gerçekten  ama  şu  c4  falan :)  girmeyelim şimdi  akvaryum forumlarında böyle şeylere    neme lazım  dimi   Üzgün    biz balon örneğinden anladık  mevzuyu.Şaka bir yana  ayrıntılı  ve  özenli   bir anlatım olmuş  teşekkürler

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

fatihsahinÇevrim Dışı

Özel Üye
[B]13710,1[/B]
Kayıt: 14/12/2008
İl: Antalya
Mesaj: 1379
fatihsahinÇevrim Dışı
Özel Üye
Gönderim Zamanı: 09 Şubat 2011 13:33
Kalorifer önü filan dediniz, maksat arkadaşınız biraz korksun. Big%20smile Şaka bir tarafa şakaya gelmez gerçekten, koymasın öyle sıcak yerlere.

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

MysteryÇevrim Dışı

Kayıt: 16/08/2009
İl: Istanbul
Mesaj: 487
MysteryÇevrim Dışı
Gönderim Zamanı: 10 Şubat 2011 01:28
 CO2 yanıcı olmaması sebebiyle masum görünsede Co2'in dünya atmosferindeki kaynama noktası -78 C'dir. Yüksek basınçtan dolayı tüpün içerisinde muhtemelen sıvı halde bulunuyor. Fakat kalorifer yanı , direk gün ışığı veya sicak yaz mevsimlerinde zaten kaynama noktası oldukça düşük olduğu için kolaylıkla genleşip tehlike yaratabilir. Belki yangın çıkarmaz ama patladığı zaman ciddi yaralanmalara neden olacağı kesin.2 KG tüp bile felakete yok açabilir. Bu yüzden mümkün olduğunca sicaktan , güneş ışığından , tüpe gelebilecek darbelerden korumakta fayda var.

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir