Ostim deki patlamanın sebebi tüplermiş...
Gönderim Zamanı: 08 Şubat 2011 21:41
Merhaba arkadaşlar az önce Ostim de meydana gelen üzücü facianın haberini seyrediyordum ve patlamanın esas sebebi olarak yapılan resmi açıklamaya göre oksijen tüpleri...Malum oksijen tüpleri ve bizim akvaryumlarda kullandığımız Co2 tüpleri yüksek basınçlı tüplerden, yani aralarında pek fark yok, şimdi tüplerin patlamasının çok kolay olmadığını ama patlarsa neler yapabileceğini idrak etmek lazım, konu hakkında alanım olmadığı için gereksiz ve kulaktan duyma ifadeleri kullanarak hobici arkadaşlarımı endişelendirmek istemiyorum ama işi ve eğitimi itibariyle tüpler hakkında bilimsel açıklamada bulunabilecek arkadaşları bu konu üzerinde biraz açıklamaya ve araştırmaya davet ediyorum, aşağıdaki soruların yanıtları veya doğruluk oranlarını hep beraber inceleyelim ne dersiniz?
1-Mutfak tüpleri bile 25 bar basınca sahipken bu tüpler 250 bar basınca sahip mi?
2- Tüplerin ısıya dayanma sınırı 60 derece mi, bu ısının üzerinde patlar mı?
3-Tüplere konulan emniyet vanaları ne kadar güvenli?
4-Tüpleri balkonda kullananlar açısından özellikle yaz günlerinde tüplerin üzerine doğrudan güneş vurması halinde tüpler patlama derecesine (60 derece sanırım) ulaşabilir mi
5-Evde tüpleri kullanırken başka nelere dikkat edilmeli ve nasıl tedbirler alınmalı?
Not: Bu sebeplerden çekindiğim için şu an tüplü sistemi kulanmıyorum yaklaşık 2 sene önce tüpümü elden çıkardım açıkçası,
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 08 Şubat 2011 22:43
Öncelikle Ostimde hayatını kaybeden insanlara Allah C.C den rahmet diliyorum...
Aslında bu gerçekten önemli bi konu.Ben bu tüplü sistemlerin çok tehlikeli olmadığını ama,kullanılan ekipmanların ve bağlantıların kaliteli malzeme ve işi bilen kişiler tarafından kurulması taraftarıyım.Kendimde hobi adına bişeyler yapayım derken evdeki çoluk çocuğu tehlikeyede atmak istemedim.Bunun için Kullandığım bütün ekipmanları bu iş için üretilmiş malzemelerden seçtim kaliteleri konusunda elbette ne kadar emin olabiliriz. Özellikle tüpü alırken bizzat görerek aldım hacmi 1 lt de tuttum ve oldukça inceledim.5 mm civarında et kalınlığı olan dikişsiz aliminyum tüp tercih ettim.Bağlantısını kendim yapmaya çalıştım, teflon bandım olmadığı için klima servisinde montaj yaptırdım.Ve sorunsuz kullanıyorum ama yerim olmadığı için tüpü tankın yanında kullanıyorum ve tek endişem bu. İnşallah 1 hafta kadar sonra dolabın alt kısmına alabileceğim.Herkesin göremeyeceği bi yerde olmasıda güvenlik açısından daha iyi olur sanırım.
Bence en önemli güvenlik faktörü sağlam kaliteli tüp.
Isı konusunda 60 derece ise (bilmiyorum) o ısıya ulaşması söz konusu değil ev ortamında.
Aslında bu gerçekten önemli bi konu.Ben bu tüplü sistemlerin çok tehlikeli olmadığını ama,kullanılan ekipmanların ve bağlantıların kaliteli malzeme ve işi bilen kişiler tarafından kurulması taraftarıyım.Kendimde hobi adına bişeyler yapayım derken evdeki çoluk çocuğu tehlikeyede atmak istemedim.Bunun için Kullandığım bütün ekipmanları bu iş için üretilmiş malzemelerden seçtim kaliteleri konusunda elbette ne kadar emin olabiliriz. Özellikle tüpü alırken bizzat görerek aldım hacmi 1 lt de tuttum ve oldukça inceledim.5 mm civarında et kalınlığı olan dikişsiz aliminyum tüp tercih ettim.Bağlantısını kendim yapmaya çalıştım, teflon bandım olmadığı için klima servisinde montaj yaptırdım.Ve sorunsuz kullanıyorum ama yerim olmadığı için tüpü tankın yanında kullanıyorum ve tek endişem bu. İnşallah 1 hafta kadar sonra dolabın alt kısmına alabileceğim.Herkesin göremeyeceği bi yerde olmasıda güvenlik açısından daha iyi olur sanırım.
Bence en önemli güvenlik faktörü sağlam kaliteli tüp.
Isı konusunda 60 derece ise (bilmiyorum) o ısıya ulaşması söz konusu değil ev ortamında.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 09 Şubat 2011 01:06
Herkese iyi akşamlar.Öncelikle tornacı olduğum için söylemek istiyorum oksijen tüplerini bende kullanıyorum atölyemde ve herzaman tedbirli davranmışızdır.Yağlı ellerle dokunmamak ve kaçaklarına dikkat etmek gerekir.Oksijen yanmayı destekleyen bir gaz olduğu için herzaman bir risktir ve yağla reaksiyona girdiği zamanda patlama riskleri vardır bu hep böyle bilinmiştir ama karbondioksit farklı ateşin üstüne tuttuğumuz zaman ateşi söndürür yani yanıcı bir gaz değildir arkadaşlar kısacası tüpünüz kaliteli bir tüpse yani basınca karşı dayanıklı ve güvenilir bir tüpse sıkıntı olcağını zannetmiyorum.Kaçak olsa bile en fazle co2 uçup gidecektir.Ayrıca gereğinden fazla basınçla doldurulmuş olmaması gerekir yani atıyorum 25 barlık bir tüpe 50 bar uygulamamalıyız.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 09 Şubat 2011 01:38
En iyisi aytaç dikişsiz tüp almak. Tabi Allah korusun, ne olur ne olmaz deyip 1kg'den büyüğünü de almamak lazım. Ostimdeki patlamanın sebebi eğer co2 tüpü ise bu 3-5 tüp değil bir çok tüpün neden olması olabilir.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 09 Şubat 2011 09:18
[QUOTE=reshat].Oksijen yanmayı destekleyen bir gaz olduğu için herzaman bir risktir ve yağla reaksiyona girdiği zamanda patlama riskleri vardır bu hep böyle bilinmiştir ama karbondioksit farklı ateşin üstüne tuttuğumuz zaman ateşi söndürür yani yanıcı bir gaz değildir .[/QUOTE]
TÜMER 2011-02-09 09:24:53
Burada gözden kaçan başka bir mevzu var sanırım zira tüplerin patlamasının asıl sebebi yanıcı gaz olmaları değil içlerindeki basıncın yükselmesi, mutfak tüpleri de yanıcı ama patlama sırasında bildiğim kadarıyla yüksek basınçlı tüplerin onda biri kadar etki yaapıyor, geçtiğimiz aylarda doğu illerimizin birindeki hastanede de bir oksijen tüpü ki içindeki gaz sanayi tüpleri gibi saf oksijen değil, çünkü solunuma yardımcı oolmak için kullanılıyor, hatırlanırsa hastaneyi alt üst etmişti, ostimdeki tüpler koca vinci 20-30 m öteye fırlatmış bunu yapan yanıcı gaz değil basınç, co2 ve oksijen tüpleri aynı tip tüplerden dikkat çekmek istediğim konu bu, tüpleri kalorifer peteği yanında falan tutmamak v.s. yukarda üstadlardan cevabını beklediğim diğer sorular hususunda daha dikkatli olmak lazım, sadece standart tedbirleri alıp tüplerimizi tanıyalım istiyorum, tüpü al valfleri tak dolabın altına at kullan mantığı pek doğru değil sanırım
Bir de co2 yanıkları da söz konusu kaçak halinde ama o kadar önemli değil, piyasada çin malı tüler var tabi kaliteleri oldukça tartışılır, çocukların oyuncaklarında bile standart gözetmeyip kanserojen malzeme kullanan adamlar bunlar...
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 09 Şubat 2011 10:24
[QUOTE=TÜMER][QUOTE=reshat].Oksijen yanmayı destekleyen bir gaz olduğu için herzaman bir risktir ve yağla reaksiyona girdiği zamanda patlama riskleri vardır bu hep böyle bilinmiştir ama karbondioksit farklı ateşin üstüne tuttuğumuz zaman ateşi söndürür yani yanıcı bir gaz değildir .[/QUOTE]
Burada gözden kaçan başka bir mevzu var sanırım zira tüplerin patlamasının asıl sebebi yanıcı gaz olmaları değil içlerindeki basıncın yükselmesi, mutfak tüpleri de yanıcı ama patlama sırasında bildiğim kadarıyla yüksek basınçlı tüplerin onda biri kadar etki yaapıyor, geçtiğimiz aylarda doğu illerimizin birindeki hastanede de bir oksijen tüpü ki içindeki gaz sanayi tüpleri gibi saf oksijen değil, çünkü solunuma yardımcı oolmak için kullanılıyor, hatırlanırsa hastaneyi alt üst etmişti, ostimdeki tüpler koca vinci 20-30 m öteye fırlatmış bunu yapan yanıcı gaz değil basınç, co2 ve oksijen tüpleri aynı tip tüplerden dikkat çekmek istediğim konu bu, tüpleri kalorifer peteği yanında falan tutmamak v.s. yukarda üstadlardan cevabını beklediğim diğer sorular hususunda daha dikkatli olmak lazım, sadece standart tedbirleri alıp tüplerimizi tanıyalım istiyorum, tüpü al valfleri tak dolabın altına at kullan mantığı pek doğru değil sanırım
Bir de co2 yanıkları da söz konusu kaçak halinde ama o kadar önemli değil, piyasada çin malı tüler var tabi kaliteleri oldukça tartışılır, çocukların oyuncaklarında bile standart gözetmeyip kanserojen malzeme kullanan adamlar bunlar...
[/QUOTE]
Yanılıyorsunuz Tümer Bey Oksijen ile Karbondioksitin kaynama, ergime, buharlaşma, kritik sıcaklık v.s. değerleri birbirinden farklıdır. Yani oda sıcaklığında oksijen ile karbondioksitin içinde bulunduğu basınçlı kabı zorlaması eşit değildir. Bu yüzden oksijen tüpü ile aynı kefeye konmamalıdır. Karbondioksit için alüminyum bir kap iş görürken, oksijen için bu kap kersekağıdı niteliğindedir.
Ayrıca oksijenin hacmi sıvı halinden gaz haline geçişinde hacmi yaklaşık 800 kat artar. Yani 1 cm3 oksijen 800cm3 oluverir. Bunun için de bir ateşe gerek yoktur, oda sıcaklığı gayet yeterlidir. Oksijen kendi kendine yanmaz. Yani tüp patladı diyelim, bu zaten bomba etkisi yaratır. Serbest kalan oksijen gaz haline geçer ve etrafta olan yangını körükler.
Karbondioksit daha masum bir gazdır. İçinde bulunduğu kabı fazla zorlamaz, serbest kalınca gaz haline geçmesi için kaynama v.s. dereceleri yüksek olduğundan etraftan çok daha fazla ısı çekmesi gerekir. Boşta kalan sıcı karbondioksitin hacmine göre, gerekli ısı ortamda olmazsa, kendinden ısı alıp -80 derecede kuru buz oluverir. Patladığında ki tek sorun birden boşa çıkan basınç yani hacimdir.
Tabi bu söylediklerim karbondioksit tüpünün son derece güvenilir olduğunu göstermez ama oksijen tüpleriyle veya ostim patlamalarıyla ilişkilendirecek kadar da korkunç değildir. Çok sıcak ortamlarda bulundurulmaz ise -ki tüpler genelde ihtiyaçtan fazlasına karşı imal edilir- bir tehlikesi yoktur.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 09 Şubat 2011 11:39
Fatih bey öncelikle verdiğiniz bilgi için teşekkürler, ben karbondioksit ve oksijen tüplerinin eşit olduğunu yazmadım , ikisinin de yüksek basınçlı olduğunu duyduğum için bu bilgiyi paylaştım ama sizin söylediklerinize bakarak "kesekağıdı" benzetmesinden yola çıkarak tabi; ikisi arasında azımsanamayacak kadar fark var, peki karbondioksit tüplerinin kalorifer peteği yakınlarında bulunması ne kadar tehlikelidir, zira bir dostum yer sıkıntısı çektiğinden ve tüp dolabın yanında çirkin göründüğünden peteğin önünde dolabın arkasında saklıyor durumu izah ettim ama ben de pek emin sayılmam veya yukarıda bahsi geçen sorularla ilgili başka neler söylenebilir?
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 09 Şubat 2011 12:33
Rica ederim. Ben de tüplerin eşit olduğunu yazmadım, içerisindeki gaza göre tüpler tehlike arzedebilir. Elbette ki kalorifer peteğinin yanına koymak, direkt güneş ışığının önüne koymak, oda sıcaklığının üzerindeki yerlerde muhafaza etmek yanlış olacaktır. Isı, içerisindeki gazı buharlaşmaya sevk edecek, buharlaşamayan gaz da ısı yükseldikçe kaba basınç yapacaktır. Basınç, kabın dayanacağı gücü geçince elbet felaket kaçınımazdır. Ama normal şartlarda co2 tüplerinin bir bomba gibi patlaması da pek mümkün değildir. Neredeyse her barda, bardak kola satan lokantalarda kullanılmaktadır ve ben hiçbirisinin patladığına dair bir haber okumadım.
fatihsahin 2011-02-09 12:36:58
Yalnız çok masum görünen su da buharlaşmaya zorlandığında bomba etkisi yapar. Mesela patlayan termosifonlar veyahut eski kömürlü tren kazanları, yada kalorifer kazanlarını hepimiz biliyoruz. Bu biraz da patlatmayı becerebilen insanların maharetidir.
Patlamayı artıran en önemlietkenlerden biri de kabın basıncıdır. İçinde aynı maddeler, örneğin içinde aynı miktarda co2 olan ve hacimleri aynı olan 25 barlık bir tüp ile 50 barlık bir tüp aynı ısıda ve şiddette patlamaz. Birisinde aniden boşta kalan basınç 25 bar, diğerinde 50 bardır. Atıyorum, 25 bar 50 derecede patlarsa, 50 bar 75 derecede patlar. Mesela bir balonu üstüne basarak patlatırsanız, sadece pat diyebilecek kadar bir basıncı hapseder, futbol topunun üstünden arabayla geçerseniz çıkan ses daha yüksek olur. Bunların hepsinin fiziksel formulleri var, hesaplanıyor ve ona uygun kaplar üretiliyor. Kaynama, erime, gaz dereceleri, kritik sıcaklıkları v.s. bir çok etken var.
Ayrıca atmosfer basıncı da etkendir. Sürekli 50 dereceye maruz kalan ve dayanma sınırının sonunda olan x tüpü, basıncın düşük olduğu bir gün patlayabilir. Atmosfer basıncı da tüp içindeki basıncı dışarıdan baskılayan bir etkendir. Mesela ben Antalya'dan yani denize sıfır rakımdan, güneydoğuya kargoyla bir tüp göndersem, burada 50 dereceye dayanan tüp oraya varmadan 45 derecede patlayabilir.
Daha söylenebilecek bir sürü şey var aslında. Patlayıcıların da çalışma mantığı ortaya birden basınç çıkarmaktır. Mesela c4 sıkıştırılmış bir kapta olmamasına rağmen, çok hızlı reaksiyona girerek gaz haline geçtiğinden ortaya ani bir basınç çıkararak , ortama salınan gazın oluşturduğu güç ile yıkım etkisi yapar.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 09 Şubat 2011 13:00
Fatih Bey fen bilgisi dersi gibi oldu gerçekten ama şu c4 falan :) girmeyelim şimdi akvaryum forumlarında böyle şeylere neme lazım dimi biz balon örneğinden anladık mevzuyu.Şaka bir yana ayrıntılı ve özenli bir anlatım olmuş teşekkürler
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 09 Şubat 2011 13:33
Kalorifer önü filan dediniz, maksat arkadaşınız biraz korksun. Şaka bir tarafa şakaya gelmez gerçekten, koymasın öyle sıcak yerlere.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 10 Şubat 2011 01:28
CO2 yanıcı olmaması sebebiyle masum görünsede Co2'in dünya atmosferindeki kaynama noktası -78 C'dir. Yüksek basınçtan dolayı tüpün içerisinde muhtemelen sıvı halde bulunuyor. Fakat kalorifer yanı , direk gün ışığı veya sicak yaz mevsimlerinde zaten kaynama noktası oldukça düşük olduğu için kolaylıkla genleşip tehlike yaratabilir. Belki yangın çıkarmaz ama patladığı zaman ciddi yaralanmalara neden olacağı kesin.2 KG tüp bile felakete yok açabilir. Bu yüzden mümkün olduğunca sicaktan , güneş ışığından , tüpe gelebilecek darbelerden korumakta fayda var.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir