Low-tech'in yeniden doğuşu-resimler syf5

 

Ertuğrul Bey;

"Hakan Beyin tankı zaten düşük destekli bir tank co2 yok,sıvı gübre yok,aydınlatma yüksek seviyede değil.Bu şekilde devam ederken tankta belli bir denge oluşmuş anladığım kadarıyla yani bitkiler sisteme uyum sağlamışlar.

 

Buraya kadar söylediklerinize bir bir katılıyorum. Sıvı gübreyi tank kurulumunun ilk dönemlerinde kullanabiliriz lakin bir süre sonra tankta su dengesi oturmaya başlayınca kullanmasakta oluyor. 2 hafta önce yukarıdaki mesajımda da bahsettiğim gibi 1ml. Seachem Flourish mikro element + 8 ml. Potasyum Sülfat (aslında 5ml bile yetecekti) kullandıktan sonra hiç gübreleme yapmadım ve yeşil noktalarda sakal yosunlarında azalmalar var.

 

Bi önceki tankımda tabanda torf + kömür + kil + misket gübre kullanmıştım ve sıvı gübre hiç vermiyordum. 1 grolüks ile haftalık %30 su değişimi yapmama rağmen yeşil nota ve sakal yosunundan kurtulamamıştım. Bence misket gübre vs. hiç gerek yok.

 

Lowtech te bol bitki yoğunluğu sağlayıp, normal miktarda sıvı gübre ile başlayıp, zamanla bu miktarı su dengesi oluştukça aza hatta sıfıra çekerek gitmek gerekiyor diye düşünüyorum.

 

Işık konusunda da haklısınız, lakin taban bitkileri 1 Grolüks flo. ile yetinemiyor. 2. 10.000K Flo. yaktıktan sonra bütün bitkilerde gösle görülür bir gelişim gözlemledim. Tabi hızı 2 katına çıkardığım için besin yetersizliklerinden kaynaklık yosun sıkıntılarıda dediğiniz gibi oldu. Bu durumum zamanla ne olacağını takip edip birlikte göreceğiz. Eğer ki fazla sorun yapar ise 90cm grolüksü alıp yerine ön taraftaki taban bitkilerine faydalı olması için 59cm 18w grolüks yapmayı düşünüyorum. Sistem şu anda 0,5w/Lt. ortalamasında, o zaman ise 0,4w/Lt. olacaktır. Gerekirse 44cm 15w grolüks te takabilirim ki bunda da 0,375w/Lt. olur. Asıl amacım kısa flodan ön plandaki taban bitkilerini faydalandırmak.

 

Saygılarımla.

Düşük destekli (low-tech) tanklarda ışıklandırma bitki türlerine göre düşük yada orta düzeyde olabiliyor. Benim hesaplarıma göre bu boyutlardaki tankınıza 2 adet 30 W lamba kullansanız dahi ışıklandırmanız minimum-orta düzeylerde (farklı yöntemlerde) oluyor. Yani lamba sayısını iki adet kullanmanızın sizin için çok daha iyi olacağını düşünüyorum. Grolux-Aquastar kombinasyonuda çok güzel. Yanlız Ertuğrul abinin dediği gibi budamadan sonra yeni filizlerin çıkıp bir miktar büyümelerini bekledikten sonra ikinci lambayı devreye sokmanız dengelerin daha çabuk kurulmasını sağlayacak ve muhtemel yosun sorunlarının önüne geçecektir.

 

Artmış ışıklandırma yine düşük destekli tanka uygun bir ışık miktarı olacağından CO2 yada excel gibi ek karbon kaynağı kullanmaya bence pek gerek yok.

 

Gübrelemede de potasyumu 20-30 ppm (ilk seferde 30 ppm sonra haftalık 10 ppm) ekleyerek devam edebilirsiniz.

Mikro elementi (Seachem flourish) artan ışıklandırmayla birlikte bir miktar arttırmanız gerekecek muhtemelen. Üzerinde yazan orana kadar çıkılabilir haftalık olarak (sizin tankınız için bu 2,4 ml yapıyor sanırım). Ancak arttırmayı mutlaka kademeli (örneğin her hafta yarım mililitre arttırarak) yapmanız iyi olur. Ayrıca bitkilerin durumuna göre bu miktara çıkmadan yada biraz üzerinde arttırmayı sabitleyebilirsiniz.

Bunun dışında ek bir nitrat-fosfat takviyesinede ihtiyaç olacağını sanmıyorum. Yine tanktaki durumu gözleyerek yada ölçerek ihtiyaca göre davranabilirsiniz.

 

Su değişimlerini yukarıdaki gübreleme miktarına göre haftalık %30 gibi yapmanız uygun olur. Ancak daha öncede yaptığınız ayarlama gibi gübrelemeyi azaltarak (ışıktan dolayı yine eskiye göre daha fazla olacak elbette)  su değişim süresini uzatmak şeklinde bir yol izleyebilirsiniz. Bu size kalmış. Özellikle su değişimi yapmak sizin için çeşitli sebeplerle zorluk oluşturuyorsa bu bakım şekli uygun olabilir. Bununla birlikte gübrelemeyi yazdığım gibi yapıp haftalık su değişimiyle daha güzel ve sağlıklı bitkileriniz olur. Karar sizin.

 

Son olarak budamayla ilgili birşeyler yazayım: Budama işlemini grupladığınız bitki türlerine göre yavaş yavaş sırayla yaparsanız sorun yaşama olasılığınız çok düşer. Örneğin bir seferde tankta yanlızca bir tür (bir grup) bitkiyi budarsınız ve budamadan sonra ilk filizlerini vermelerini beklersiniz (muhtemelen birkaç gün). İlk filizler çıkıp en az 1-2 cm boya ulaşınca bir diğer tür bitkiyi budarsınız ve diğer budanacak tür içinde bunun filizlerini beklersiniz. Bu şekilde budamayı birkaç haftaya yayarsınız. Ayrıca bitkilerin çok fazla uzamalarını beklemeden yeni budama sürecine geçerseniz, buda daha az değişiklik anlamına gelir. Tabi budadığınız bitkileri satma durumunuz oluyorsa bu son yazdığımı pek dikkate almayın; zira ilk yazdığım sıralı budama işlemide yeterli olur.

 

Yalnız Mustafa Bey 30 ppm potasyumdan bahsetmişsiniz, ben 3ppm verdiğimde sıkıntı yaşadım bu oran çok fazla değilmi? Yani bildiğim kadarıyla Potasyum gübresini verdiğimde bitkiler bunu kullanmak için nitrat ve fosfata hatta kalsiyuma ihtiyaç duymayacakmı? Bunlarıda yeterli oranda bulamadığında (sıfırlayacak yani) yeşil nokta ve sakal yosununa neden olacak.

 

Ben akvaryuma şu durumda bile (budama sonrası 2 hafta geçmesi ve taze filiz-sürgünler verdiği halde) sadece 0,5 ml seachem flourish + 3ml (+-1ppm) potasyum vermem yeterli oluyor. Fazlasına kaçtığımda yosun sorunu ile karşı karşıya geliyorum.

 

Tabi dediğinize göre su değişimleri bir önlem olacak öyle değilmi? Ama kafamı kurcalayan başkada bir konu var su deişimleri esnasında tanktaki fazlalıkları artmamıza rağmen öte yandan da taze su ekleyerek bu suda bir çok mineralle birlikte çözünmüş CO2 de ekleyip yine yosuna zemin hazırlamış olmuyormuyuz?

 

Mustafa Bey dediğiniz gibi Işıktan dolayı su değişimlerini uzatmak istesemde az oranda gübrelemeyi artırmam gerekecek gibi. Yalnız yine tekrar tekrar söylemiş gibi oluyorum ama 2 haftadır gübre vermememe rağmen bitki gelişimlerinde bir sorun yok. Buda kafamı karıştırmıyor değil.

 

Budama konusunda da tavsiyeleriniz için tekrardan teşekkür ederim. Satmak gibi bir niyetim olmadı bu güne kadar. Çünkü yeterli bitki yoğunluğuna ulaştırmak için akvaryumu, budadıklarımıda sürekli tanka diktim. Herhalde son budamam da biraz bitki fazlalığım olacak. Şu anda akvaryumun tepesinden baktığımda tabanın %90 ı bitki ile kaplanmış durumda.

 

Saygılar.

 

 

Potasyum seviyesinin yüksek olmasının belirgin yosun yada farklı bir soruna yol açmadığı dünyada bugüne kadar birçok kişi tarafından yapılan çok sayıda deneme ve tecrübe ile görülmüş birşey. Bende dahil forumdaki birçok bitki tankı sahibininde gözlemleri bu yönde. 20-30 ppm aralığı Tunç Bey tarafından verilmiş bir aralık. Bununla birlikte dünyada da genel kullanımı 20 ppm civarı suda bulunması yönünde. Tanık olduğum en az kullananlar 10 ppm civarı kullanıyorlar. Mutlaka az kullanamk istiyorsanız sizinde en kötü ihtimalle 10 ppm in altına düşürmemeniz uygun olur diye düşünüyorum. Tabi daha öncede dediğim gibi haftalık 10 ppm ekleme kısmı yine haftalık %30 su değişimi ile olacak miktar. Daha uzun süreli su değişimlerinde mikro gübre gibi potasyumuda aynı oranlarda azaltmanız uygun olabilir.

 

Sizdeki yeşil nokta ve sakal yosunu sorununun farklı kaynakları olduğunu düşünüyorum. Yeşil nokta olması büyük ihtimalle ortamdaki fosfat eksikliğidir dediğiniz gibi. Sakal yosunu ise besin eksikliğinden ziyade besin dengesizliğinden, yetersiz su değişimi gibi sebeplerden kaynaklanıyor. Tabi her tankın kullanılan suyun değerleri, bakım şekli vb ile kendine has dengeleri oluyor. Burada iş büyük oranda size düşüyor; bizlerin uzaktan herşeyi sizin kadar takip etmemiz ve yaşamamız mümkün değil. Yanlız potasyumu arttırınca bitkiler doğrudan fosfat nitrat eksikliği çekiyorlar diyemeyiz. Bitkilerin besin kullanımında belli oranlar var bu sebeple besinler ortamda en az bulunana göre kullanılıyorlar (minimum kuralı). Dolayısıyla mikro elementin ve su değişiminin dozunu nitrat ve fosfata göre ayarladığınızda bitkileriniz ortamdaki fosfat ve nitratı en verimli şekilde kullanabilecekler. Potasyum fazla bile olsa sorun olmayacak. Kısacası yapabileceğiniz en iyi şey budamalara ve ekleme çıkarmalara dikkat ederek tankınızdaki toplam bitki kütlesini ve balık yemleme miktarlarınızı mümkün olduğunca sabit tutarak iyi bir gözlem (bitkilerde besin eksikliği belirtileri) ve ayarlama yapmak.

 

Su değişimini dediğim gibi yine nasıl uygun ayarlarsanız o sürede yaparsınız ancak CO2 kısmına açıklık getirmek istedim. Taze sudaki CO2 (varsa tabi, olmayadabilir) su değişimi sırasında oluşan hareketllilik akma gibi sebeplerle büyük oranda havaya karışıyor zaten; ayrıca tankınızdaki suda bulunan CO2 içinde durum böyle. Buna rağmen su değişimi sonrası suyunuzdaki CO2 miktarının arttığını varsaysak bile bu bir kerelik bir CO2 girişi olduğundan (sürekli bir giriş olmadığından) kısa süre içinde sistem düzene girecektir. Bu konuda endişe etmeye gerek yok. Yeni suyla elementlerin gelmesi olayı doğru tabi. Bunu kontrol etmek zor; özel su kullanmak lazım. Ancak sizinki gibi bitki yoğunluğu yüksek tanklarda bu konuda çok ciddiye alınacak birşey değil. Çünkü sıvı gübreler ile kattığımız miktarlar suda hazır bulunanlardan daha yüksek ve çeşitli oluyor genellikle ve zamanla bunların oluşturduğu fazlalıklar yeni su ile yine belli oranda düzene girmiş oluyor.

 

İki haftadır gübre vermemenize rağmen bitki gelişiminde sorun gözlemlememenizin nedeni çok büyük ihtimalle suyunuzda bulunan, budama öncesi bitki miktarınıza uygun olan besin miktarlarının budama nedeniyle kullanılamamış olması. Bitkiler kendilerini toparlayıp büyümeye başladıklarına göre bir süre sonra yine besin eksiklikleri baş gösterecektir diye düşünüyorum. Dediğim gibi tankınızdaki bitki ve balık miktarları ile budama yemleme gibi konuları mümkün olduğunca sabit tutarak gözlem yaparsanız çok daha doğru sonuçlara ulaşırsınız.

 

Şimdi özetle; Haftalık %30 su değişimi yapmaya inanın üşeniyorum. Yinede bu şekilde 20-30 günde bir %30 su değişimi yaptığımda Potasyum miktarını kaç ppm civarında bulundurmalıyım. Dediğim gibi şu anda bitki gelişimlerim güzel gidiyor sadece zeytinlerin yenilerinde değilde önceki çıkan yapraklarında delinmeler var o kadar.

 

Balık yemleme oranlarım düzenli ve sabit.  Aslında zamanla yapmak istediğim şey akvaryumu kendi haline bırakmak yani kendi kendine yetinebilen sadece yem atıp eksilen suyu tamamlayacağım bir tank olsun. (Balık yavruları gelişmesede) Ama yine bu tank 2 flo (1 grolüks + 1 10.000k aquastar ile) ile devam etsin. 

Çok şey istiyorum farkındayım aslında ama aslında lowtech'in mantığında bu yokmu ?

 

Hakan Bey, daha önceki mesajımda yazdığım öneriler, bu güne kadar ki gözlemlerim ve edindiğim tecrübeler doğrultusunda oluşan fikirlerimdir.Yani bilimsel bir dayanağı yok. Hepimiz deneyerek, gözlemleyerek öğreniyoruz işte.

 

Mustafa Bey, son mesajında konuya gayet iyi açıklık getirmiş.Bu fikir alışverişlerinden şahsım adıma çok faydalandığımı söyleyebilirim.

 

Aslında ben düşük destekli tanklarda potasyum dışında sıvı gübre kullanılmasınıda gerek varmı  bilemiyorum.Kendimden bir örnek vermek istiyorum.Şuan ki tankımın dışında 60-65 litrelik düşük destekli bir tankım daha var.Hemen hemen 2 seneye yaklaştı kurulumu.Bitki olarak kolay bitkiler (gül,zeytin,çınar birazda moss) taban sadece siyah hagen,altı ayda bir Seachem Tabs eklerim, arasıra da potasyum,ayda bir de hafif bir budama yapıyorum balıklara yüzme yeri açmak için.Su değişimleri 15 günde bir %30 yapıyorum.Son bir senedir de Excel takviyesi bir kaç damla.(İçeriğini bimiyorum ama yosunlanmayı engellediğini düşünüyorum)

Hal böyle iken bitkiler gayet sağlılklı çınarlar ve zeytinler her yeri istila etmiş vaziyette.Endler ler ve kiraz karidesler devamlı yavru veriyorlar.(bir tek siyah neonlardan yavru alamadım)

Yani sonuç olarak düşük destekli tanklara ben dışarıdan sıvı gübrelerle fazla müdahale edilmemesi taraftarıyım.Bir süre sonra zaten denge kendiliğinden kuruluyor diye düşünüyorum.Tabi biz bozana kadar.

 

saygılar...

 

- Bitki ve balık seçimleri orta sert-sert sulara dayanıklı türlerden. Böylece buharlaşan ve sertleşen su sorun olmuyor.

 

- Büyük oranda tabandan beslenen köklü bitki türleri kullanıyorlar. Böylece sık aralıklarla sıvı gübre vermek yerine oldukça uzun periyotlarda (4-6 ay gibi) tabana tablet gübre ilavesiyle idare ediliyor. Zaten kurulumda da besin içeriği sağlam bir tabanla başlanıyor; böylece ilk 6-8 ay bazen  1 yıl tablet gübrede kullanılmamış oluyor.

 

- Tank hacmi - filtrasyon - bitki ve balık miktarları çok dengeli ayarlanıyor. Her öğe diğerine büyük oranda yetiyor.  

 

 

Bahsettiğiniz miktarda potasyum verildiği zaman bence nitrat ve fosfat ta verilmeli akvaryuma. O zaman da tank düşük destekli olmaktan uzaklaşmaya başlıyor bence.

 

Tabiki yukarıda yazdıklarım tamamen kendi görüşlerimdir. Low-tech akvaryumlara potasyum tabiki verilebilir, ama kesinlikle düşük miktarlarda, hem dengeyi bozmayacak hemde ihtiyacı karşılayacak kadar.

 

Saygılarımla...  

 

Harun Bey kusura bakmayın. Mesajınızı geç fark ettim. Aydınlatma olarak 12/04/2010 öncesine kadar 1 tane 30w sylvania grolüks kullanıyordum. 13/04/2010 dan sonra ise + olarak 1 tane 30w Sylvania Aquastar 10.000K kullanıyorum toplamda 60w ışıklandırma var yani.

 

Saygılar.

 

 

Bahsettiğiniz miktarda potasyum verildiği zaman bence nitrat ve fosfat ta verilmeli akvaryuma. O zaman da tank düşük destekli olmaktan uzaklaşmaya başlıyor bence.

 

Tabiki yukarıda yazdıklarım tamamen kendi görüşlerimdir. Low-tech akvaryumlara potasyum tabiki verilebilir, ama kesinlikle düşük miktarlarda, hem dengeyi bozmayacak hemde ihtiyacı karşılayacak kadar.

 

Saygılarımla...  

 

Burada sizi yanıltan konu fazla verilen bir besinin (yada besinlerin) diğer besinlerin alımını arttıracağı. Böylece bitkilerin bunu eksiklik gibi göstereceği. Halbuki durum tam tersine işliyor. Bitkiler besin tüketiminde fazla olan besine değil, az olana bakıyorlar. Dolayısıyla ortamdaki elementlerden bitkiler türlerine bağlı olarak almaları gereken orana göre ortamda en az hangi element varsa diğer elementlerin alım mitarını o en az olana göre oranlıyor ve alıyorlar. Dolayısıyla birçok elementten az yada çok fazlalıklar ortamda kalıyor.

 

Peki bu durumda bitkiler neden yada nasıl besin eksikliği çekiyorlar sorusu akla gelebilir. Benim bildiğim kadarıyla bu durumun en büyük sebebi besin miktarlarına göre fazla olan ışık. Bunun dışında CO2, sıcaklık, diğer bazı elementlerin çok yüksek miktarlarda bulunması gibi bazı  faktörler rol oynuyor.

 

Bu durumda benim akvaryumumda yeşil nokta yosunundan yola çıkarsak, fosfat tükenmiş durumda olduğundan nitrat ve diğer mikroelementler var ise potasyumu belirli bir ppm seviyesinde tutsamda bitkilere çokta bir etkisi olmayacak yani. O halde işe FOSFAT ekleyerek başlamak mı gerekecek? Şimdi eğerki ortamda gerekli besinler yeterli seviyede var ise, bunu bitkiler kullanabiliyor ve salgıladıkları kimyasal sayesinde yosunlarda gelişimini sağlayamıyor diyebilirmiyiz? Yani ortamda fazla bulunan makro ve mikro besinler yosuna yol açmaz diyebilirmiyiz.

 

Yani düşünüyorumda eğerki sorduklarım EVET ise; ortama fazlasıyla (Yanlış anlamayın belki fazla değil ama benim kavramıma göre fazla) potasyum bassakta sıkıntı olmayacak tanktaki en az orandaki besine göre bitkiler hareket edecekler. Hal böyleyken benimde bir türlü low-tech tankımda benim low-tech kavramımda bu müdehaleler boşuna olacak sanki.

Forumda Emre Bey'in konusunu açtığı aşağıdaki linkteki yazıya baktığımda ise potasyum miktarının yine düşük olduğunu görüyorum. Yani anladığım kadarıyla böyle.

 

Yazıda fosfat nitrat eklemeleride tavsiye edilmiş. Ama ben ne nitrat ne fosfat hiçbirşey eklemiyorum. Yaklaşık 2 kurulumu yaptığımdan bu yana 5 aydır tankımdaki izlenimlerimde, şuankinden farklı bir uygulama yapmasamda (yani yemleme-20 veya 30 günü bulan su değişimi-45 veya 50 günleri bulan budama- haftalık 0,5ml. seachem flourish+3ml potasyum sülfat) 1 grolüks ile yosunsuz ve sorunsuz giderken 2. floresan sonrası gübrelememi artırmamda yosun sorunu baş göstermekte. 2 flo. ile hızı artırdığım için gübrelememide artırıyorum. Buda haftalık 1ml seachem+8ml potasyum oluyorki = yosuna gidiyor. Ve sonunda yine ben 2. floresanı söndürerek yola devam etmek zorunda kalıyorum.Sonuçta ise yosunlar zamanla ortadan kayboluyorlar. 

 

Bu sefer denememi daha uzun tutacağım ve 2. floresanı söndürmeyeceğim. Ya sistem zamanla buna alışacak yosunlar zamanla kaybolacak yada yosunlar iyice baş göstermeye devam edecek. İlerleyen günlerde bunu görmüş olacağım. 

Nerede hata yaptığımı hala çözemedim. Acele etmeden sabırla takibini yapacağım, 2. floresanda ısrarcıyım ve tek floresan ile idame ettirdiğim formu yakalamak istiyorum.

Fosfat eksikliği için bitkileride gözlemleyin derim. Eski yapraklar gereğinden daha koyu renktemi veya dökülme durumu varmı bunlarada bakın. Bu belirtileride gözlemlerseniz evet fosfat eklemek gerekiyor diyebiliriz. Bu arada fosfat az olduğu için verilen fazla potasyumun boşa gitmesi söz konusu olmayabilir. Önemli olan bitkilerin gösterdiği belirtiler. Eski yapraklarda delinmeler olduğunu söylediğinize göre eklemek doğru geliyor bana. Bitki az fosfattan dolayı ne derece bunu kullanabilir onu bitki gösterecek. Malum her türe göre oranlar farklı. Bize düşen gördüğümüz eksikleri tamamlamak olmalı bence. Yosun gelişiminin engellenmesi ile ilgili cümelelerinize cevabım: evet; büyük oranda böyle olduğunu düşünüyorum bende.

 

Sizin low-tech kavramınız bana göre "very low-tech" hatta "extra low-tech" gibi oluyor :) Sanırım bunda uzun süre high-tech bakımıyla uğraşmamında etkisi büyük. Burada bence gerçekten bir seçim yapmanız gerekli. Very low-tech bir tank istiyorsanız bitkilere low-tech e göre daha yavaş gelişen daha soluk ve seyrek görünümlü olarak bakacaksınız ve tabi her türe bakmakta mümkün olmayacak (ancak tabi sonuçta bu bir hobi; yarışmalara vs. de katılmayacaksanız önemli olan sizi mutlu etmesi. Ayrıca mevcut bitkilerin güzelliğide yine beğenilecek durumda olur, oluyorda).

 

Sonuçta herşeyin başı ışık olduğuna göre ışığın artması bakımınızıda arttıracak muhtelemen. Yinede dediğiniz gibi deneyip görmek iyi olabilir. Bakarsınız bu şekilde de (2 florasanla) az bakımlı bir sistem oturtabilirsiniz. Yanlız burada dikkatimi çeken ve çok önemli olduğunu düşündüğüm konuyu tekrar hatırlatayım. Yaptığınız değişiklikleri(özellikle gübre ekleme) bitkilerin durumuna paralel yapmak lazım. Evet ışık ister istemez birden iki katına çıkmış olacak ancak tüm bitkilerin buna hemen tepki vermesi mümkün olmaz. Yani mutlaka kademeli arttırmalar - azaltmalar ve kademeler arası yeterli sürede bekleme yapmak lazım. Yine tekrar söylemek gerekirse bitki yoğunluğunuda yine sıralı ve yeterli süre aralığında küçük budamalarla mümkün olduğunca sabit ve bitkileri büyüme aşamasında sağlıklı tutmak lazım.

 

Linkte sırf potasyum ekleme amacıyla bir katkıdan bahsedilmiyor. Belki yazıda bir eksiklik var veya konuyla ilgili bilgi verilmemiş gerçekten. Linkin orijinalini bulup bakacağım.