Herkese selamlar Lepistesler hakkında bazı bilgiler umarım faydalı olur .Deminki karışıklıktan dolayı kusura bakmayın arkadaşlar.Ayrıca forum yöneticilerinin affına sığınarak bu paylaşımı aktarıyorum sizlere saygıarımla.
* Aşağıdaki bilgiler Uluslararası Fantastik Lepistes Derneğinin standart tanımlarıdır. Lepistesler önce kuyruk şekillerine göre bölümlere ayrılmış, sonra kuyruk renklerine göre bölümlere ayrılarak sınıflandırılmışlardır.
*Erkeklerin üç temel kuyruk biçimi vardır. Delta, peçe(veil olarak geçiyordu) , ve kılıç. Bunlara bir de yuvarlak kuyruk biçimi eklenmiştir.
*Bu sınıflandırma kesin değildir.
Canlı doğuranlar (Poeciliidae ailesi)A
Doğal olarak yalnızca Amerika'nın tropik ve astropik bölgelerinde yaşayan ve birçoğu akvaryum balığı olarak ünlenmiş çok sayıda balık türünün yer aldığı bir familyadır Lepistes, moli, velifera, plati, kılıçkuyruk, gambusya gibi akvaryum dünyasında bilinen balıkların yanısıra az bilinen birkaç türü daha kapsar
Boyları 3-15 cm arasında değişen poeciliidae ailesi üyelerinin en belirgin özellikleri şu şekilde özetlenebilir:
1 Erkek-dişi ayırımı çok belirgindir Erkekler daha küçük ve gösterişli, dişiler daha dolgun yapılı ve gösterişsizdir Ayrıca erkeklerin anüs yüzgeci, gonopod denilen üreme organına dönüşmüştür
2 Bu ailenin üyeleri, yavrularını doğurarak dünyaya getirirler Aslında bu yalancı bir doğumdur Tüm balıklar gibi yumurta ile çoğalırlar ama farklı olarak yumurtalar anne karnında gelişir ve vücuttan atılırken açılırlar ve yavrular serbest kalır Bu da doğum gibi gözlenir
3 Etçil ve otçuldurlar Yosun ve çeşitli bitkilerle beraber böcek larvaları, yavru balıklarla da beslenirler Hatta birçok türü kendi yavrularını bile yer
Lepistes (Poecilia reticulata)
Ailenin en popüler üyesidir Ülkemizde lepistes ismi ile bilinse de yurt dışında genellikle guppy olarak bilinir
Anavatanı; Barbados ve Trinida dahil, Orta Amerika'dan Brezilya'ya kadar tatlı ve sığ sulardır Buradan çeşitli ülkelere götürülmüş ve akvaryumlarda üretilmiştir
En az 20 litrelik bir akvaryumda bakılması gereken lepistesler, 24-28°C sıcaklıktan hoşlanırlar Bulundukları akvaryumun suyu berrak olmalıdır pH 5,5-8 arasında olmalıdır Bol bitkili akvaryumlardan hoşlanırlar Bulundukları akvaryumun su sirkülasyonunun çok şiddetli olmaması daha iyidir Tankta düzenli su değişimleri yapmak çok faydalıdır Haftada 1-2 kes %20-30 civarında su değişimi yapmak gerekir Akvaryum suyuna 10 litreye 1 çay kaşığı tuz koymak, hastalıklarla mücadelede bir ön tedbirdir Ama sofra tuzu yerine kaya tuzu kullanılması tavsiye edilmektedir
Lepistes, bir grup balığıdır Bir tanka en az 4 birey konmalıdır 1 erkeğe 3 dişi oranında düşünülmelidir
Erkekleri 3, dişileri 4 cm kadardır Erkekleri çok renkli ve ince yapılıyken dişileri gri/yeşil renkli yada renksiz ve daha dolgundur Tüm poeciliidae üyeleri gibi erkeklerin anüs yüzgeci gonopod şekline gelmiş ve bir üreme organına dönüşmüştür
Beslenme konusunda sorun yaşatmazlar Su piresi (daphnia) tubifex, sivrisinek larvaları gibi canlı yemler ile birlikte su yosunları ve çeşitli bitkisel besinleri de severek yerler Ağırlıklı olarak bitkisel beslenmeleri daha uygun olur Yiyebilecekleri su yosunlarından bulamazsanız bir ıspanak yaprağını 10-15 dakika kaynatıp damarlarını ve sapını aldıktan sonra ince bir şekilde kıyarak lepisteslerinize
verebilirsiniz İştahla yiyeceklerdir Ispanak, onların sindirim sistemlerini de rahatlatır ve kabızlığı önler Hergün değil, 15-20 günde bir ıspanak verilmesi faydalı olur
Üretimi en kolay akvaryum balığıdır Üremek için özel şartlar gerektirmezler Erkekler 2, dişiler 3 aylıkken üremeye hazır hale gelirse de balığın sağlığı açısından 4-5 aylık olmadan önce erkek ve dişi balıklar ayrı tanklarda tutulması faydalıdır Çünkü küçük yaşta üremeye başladıklarında balığın (dişi balık) vücudunda kalıcı deformasyonlar oluşabilir
Üreme olgunluğuna gelmiş erkek balık sürekli dişileri kovalar Bu yüzden de dişilerin sayısı erkeklerden fazla olmalıdır 1 erkeğe en az 3 dişi düşmelidir Eğer erkeklerin sayısı dişilerden fazlaysa erkekler tarafından sürekli kovalanan dişiler çabuk yorulacak, bitkin düşüp hastalıklara daha kolay yakalanacaktır Erkek sayısının dişilerden az olması, sürekli kovalanan dişilere ara sıra dinlenme şansı verir
Erkek balık dişiyi dölledikten sonra dişi balık bu 6-8 doğum boyunca erkeğe ihtiyaç duymadan doğum yapabilir Bu yüzden de bir kez çiftleşen dişinin, erkek balıkların olmadığı bir akvaryumda 6-8 ay boyunca doğum yapması ilginç bir gözlem olmaktadır
Dişi lepistesler ortalama olarak her ay 10-30 arasında yavru verir İlk kez doğum yapan bir dişinin yavru sayısı 10-15 kadar iken sonraki doğumlarda bu sayı artar Buna karşılık ilk doğan yavrular
ileride iri yapılı bireyler olurlar, sonradan doğanlar ise ilk doğanlara göre daha minik yapılı olurlar
Doğum yapmak üzere olan dişi balık, filtrasyonu iyi olan küçük ve bitkili bir tanka alınabilir 15 litrelik bir tank bu iş için uygundur Akvaryumun bol bitkili olması bu durumda çok faydalıdır Çünkü lepistesler genellikle kendi yavrularını yeme eğilimindedirler Yeni doğan yavrular içgüdüsel olarak hemen saklanma yerleri ararlar Özellikle ince yapraklı su bitkileri yada yüzey bitkileri bu iş için çok uygundur Yavru lepistesler bol bitkili akvaryumlarda daha iyi ve hızlı gelişirler
Bitki bulamazsanız bunun yerine rafya kullanabilirsiniz
Kırtasiyecilerden alacağınız rafyayı 1 m Kesin ve makas yardımıyla bukleler oluşturup suya koyun Doğacak yavrular bunun içine saklanacaklardır Rafyanın yeşil renkli olması daha doğal bir görünüm vereceği için balığın kendisini daha rahat hissetmesini sağlayacaktır
Doğum yapmak üzere olan dişiyi başka bir tanka ayırma imkanı yoksa piyasada ucuza bulunabilen ve çok çeşitli olan yavruluklar kullanılabilir
Yeni doğum yapmış bir dişiyi doğumdan hemen sonra erkek balıkların arasına salmamalısınız Dişiler doğum sırasında erkekleri kendilerine çeken bir madde salgılarlar Doğum sırasında zaten bitkin düşen dişi balık, azgın erkekler tarafından hemen kovalanmaya başlarsa dişi balığı kaybedebilirsiniz Bu yüzden hiç olmazsa 2-3 gün özel vitamin takviyesi ile anne balığı ayrı bir yerde beslemeniz faydalı olur Akvaryum yeterinde büyük (100 litre ve üzeri) ve bol bitkili ise, erkek balık sayısı dişi balık sayısının1/4'ü ise bu işlemi daha kısa tutabilirsiniz yada gerek duymayabilirsiniz
Yavrular, erişkinlerden ayrı tutulmalıdır yoksa onlara yem olabilirler 1-1,5 aylık olunca erişkin lepisteslerin yanına konabilirler 1-2 cm boyuna ulaşan genç lepistes, büyük lepistesler tarafından avlanamayacak kadar büyüktürler Yavrular yeni çıkmış artemia larvaları ile beslenmelidirler Artemia konusundan ve bu yemin nasıl hazırlandığından daha önceki konularda bahsedilmişti İlk 1 aydan sonra her türlü kuru yemi ve yiyebilecekleri diğer yemleri genç lepisteslere verebilirsiniz
Lepistesler, yakın akrabası olan bazı balık türleri ile çiftleşebilir ve bu çiftleşmelerden yavru alınabilir Yakın akrabaları;gambusya, moli, velifera gibi balıklardır
Hangi balıklarla bir arada beslenebilir? Moli, velifera, plati, kılıçkuyruk gibi poeciliidae üyeleri lepistesler için uygun arkadaşlardır Neon tetra, zebra balığı, corydoras türleri, otocinclus,
ancistrus, scalare ve labirent balıklarının sakin türleriyle bir arada bakılabilirler Tank çok büyükse (250 litre ve üzeri) küçük ve sakin çiklit türleri ile beraber de bakılabilirler
Hangi balıklarla bir arada olmamalıdırlar? Clown loach, tetrazon gibi kuyruk kemirici balıklar özellikle erkek lepisteslerin kuyruklarını yerler Bu yüzden bunlarla aynı akvaryumda bulunmamalıdırlar Aynı şekilde istisnaları olsa da japon balıklarıyla da aynı akvaryumda bulunmaları sakıncalıdır Japon balıklarının cüsseleri lepisteslerden çok daha büyük olmasına rağmen, gösterişli yüzgeç ve kuyrukları lepistesler tarafından didiklenebilir Bunların dışında küçük balıklarla beslenen saldırgan balıklarla -akvaryum ne kadar büyük olursa olsun- bir arada kesinlikle bulundurulmamalıdır
Lepistes, dayanıklı bir balık sayılır Çoğunlukla, akvaryum hobisine yeni başlayanlarca tercih edilir Bakımı kolay olsa da burada önemli bir konuya değinmekte fayda var: Yurdumuzdaki yerli üretim
lepisteslerde özellikle son yıllarda sıklıkla sağlık problemleri çıkmaktadır Bu sorunların başlıca sebebi gen bozulması olabilir Bu sebeple akvaryumdaki lepisteslerin arasına ara sıra akvaryumdakilerle
kan bağı olmayan lepisteslerin salınması, gen çeşitliliğini artırmak anlamında faydalı sonuçlar verebilir Sürekli kendi aralarında çiftleşen lepistes kolonisinde, sonraki jenerasyonlarda gen bozulmaları, renk kaybı, bağışıklık sisteminin zayıflamasına bağlı olarak hastalanma riski gibi durumla görülebilir
Seçici üretim yöntemleri ile birbirinden güzel lepistes ırkları üretilmiştir Doğal örneklerinin soluk gri/yeşil renklerine karşılık, rengarenk ve çeşitli kuyruk-yüzgeç formlarına sahip çok gösterişli
ırklar üretilmiştir Bunlardan başlıcaları; tuxedo, lirkuyruk, king, albino, çim, mozaik ırklarıdır Bu ırkların birbirleri ile melezleşmesinde de sayısız varyete oluşturulmuştur Sizler de kendi akvaryumunuzda değişik ırklardan lepistesleri melezleştirip değişik lepistes örnekleri elde edebilirsiniz Albino lepistesler, diğer
albino canlılar gibi bembeyaz değildir; pembe ve sarının açık tonları halindedir
http://sanalakvaryum.sitemynet.com
Onur G.HİTİT (Gohitit)
*Uygun şekilde düzenlenmiştir.