Demir
Gönderim Zamanı: 13 Eylül 2011 14:10
Arkadaşlar merhaba bitkili akvaryumların temel sorunlarından biri olan demir elementinin eksikliği ile ilgili bir şeyler paylaşmak istedim.
Bildiğiniz gibi Demir elementi bitkilerin gelişimi için gerekli. Demir noksanlığı genç yapraklarda, damarlar arasında sararmalar şeklinde görülür. Yeni oluşan yapraklarda damarlar koyu yeşil, damar araları açık yeşil veya sarı renktedir. En genç yapraklar, çoğunlukla klorofil içermediklerinden, tümüyle beyaz renktedir.
Peki bitkiler demiri ortamdan nasıl alır? Demir su ortamında nasıl bulunur? Demir iyon halinde yani serbest haldeyken iki farklı değerlikte olur. biri Fe+2 diğeri Fe+3 . bitkilerin kulnadığı form ise her zaman Fe+2 formudur. Fakat gerek doğada gerek akvaryumlarımızda demir elementi oksijen ile temas ettiğinde bir takım bileşikler oluşturup çökerler. Suyun için yani oksijenli su ortamında çözünüş halde serbest demir bulunması imkansızdır. Yer altı sularında oksijenin olmadığı ortamlarda demir bileşikleri parçalanır. Ve ancak yer altı sularında bulunabilir o da yer yüzüne çıkıp oksijen ile temas ettiğinde yine çöker.
Bu noktada kafalar karışacaktır çünkü akvaryum ortamımızda oksijen olmazsa da olmaz peki demir nasıl olacak. Ya balık ya bitki ikisinden birini tercih mi etmemiz gerekecek diye. işte tam bu noktada çelat denilen bazı organik bileşikler demiri bağlar ve adete maskeler oksijen ile temasını keserler. (Bu bizim kanımızda oksijeni taşıyan demir içerikli alyuvarlarımızda da böyledir.Demir içeren hemoglobin nasıl ouyorda oksijen taşıyor dimi ??) Yalnız bu durumda organik yükü fazla olan bir akvaryumda gerekecektir bu doğal çelatların olması ve demir ile bağlanması için. Fakat burdada kullandığımız filtrelerimiz sorun oluşturuyor kirli akvaryum istemediğimzden organik maddelerde bu filtrelerde parçalanmaktadır. Zaten filtrelerin süngerlerinde de kahverengi-siyah çamur dikkatimizi çeker. Yapılan ölçümler, akvaryumdaki çözünmüş demir iyonları konsantrasyonu 0.01 mg/l'nin bile altındayken, filtre çamurunda 3000 mg/l üzerinde demir olabileceğini göstermiştir. Aşırı temiz sularda bitkilerimiz iyi gelişemezler burası kesin.
Peki ne yapmamız gerekecek bunun için sıvı çelatlı demir+2 içeren gübrelerimizi haftada bir 7 damla kullanmak yerine her gün bir damla kullanmak daha yararlı olacaktır.
Akvaryum kumunun altına serilecek ince bir tabaka kırmızı laterit kumu da uzun dönemli bir demir deposu işlevi görebilir. Kumun altında, su sirklasyonu çok az olduğu için oksijen düzeyi ve redox potansiyeli düşüktür. Böyle bir ortamda laterit suya Fe+2 iyonları verebilir. Bundan sonra önemli olan Fe+2 iyonlarının yukarıdaki oksijence daha zengin katmanlara çıkarken oksijenden önce çelatlarla karşılaşmasıdır. Bunun için de akvaryumun, kumunun derinliklerinde dahi organik atıklar birikecek kadar eskimiş olması gerekir.
Demir ve diğer birçok besin maddesinin oksitlenerek kullanılamaz hale gelmesine yol açacağı için kumda hızlı bir sirkülasyon yaratan taban filtreleri bitkiler için zararlıdır. Buna karşılık tabanda çok yavaş bir sirkülasyon yaratan düşük Watt'lı taban ısıtıcıları, bitkiler ve kum sağlığı için yararlı olabilir. Akvaryum tabanını ısı kaybına karşı izole ettikten sonra, ısıtıcının bağlı olduğu saatli şalteri ayarlayarak akvaryumu her gece düzenli olarak birkaç saat soğumaya bırakmak da kumda tıkanmaları önleyip besin maddelerinin oksitlenmeden taşınmasını sağlayacak çok yavaş taban akıntılarını oluşturabilir.
Demir ve diğer birçok besin maddesinin oksitlenerek kullanılamaz hale gelmesine yol açacağı için kumda hızlı bir sirkülasyon yaratan taban filtreleri bitkiler için zararlıdır. Buna karşılık tabanda çok yavaş bir sirkülasyon yaratan düşük Watt'lı taban ısıtıcıları, bitkiler ve kum sağlığı için yararlı olabilir. Akvaryum tabanını ısı kaybına karşı izole ettikten sonra, ısıtıcının bağlı olduğu saatli şalteri ayarlayarak akvaryumu her gece düzenli olarak birkaç saat soğumaya bırakmak da kumda tıkanmaları önleyip besin maddelerinin oksitlenmeden taşınmasını sağlayacak çok yavaş taban akıntılarını oluşturabilir.
Beğenenler: [T]60243,Fahrenheit[/T]
Teşekkür Edenler: [T]198545,Tolgahaan[/T]
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 15 Eylül 2011 22:49
Güzel bir paylaşım olmuş elinize sağlık. Bir şey de ben eklemek istiyorum dış filtre bakımları yapıldığında dış filtrenin altında biriken tortuda çok yoğun bir demir içeriği mevcuttur. Kimi arkadaşlar bunu evdeki bitkilerinin toprağına az miktarda döker.
+1: [T]208994,arasakv[/T]
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 07 Aralık 2011 19:32
Teşekkürler faydalı bilgiler için. Benim merak ettiğim bir şey var, low tech tankımda demir, ölçüm yaptığımda 0 çıkıyor. Rotalalar yeterince kırmızı ama alt yaprakları siyahlaşmış durumda, jbl ferrotabs demir gübresi de var elimde. 50 lt için bir tablet diyor, az bitkili tank olduğundan 2 tablet atıp denemsem mi ne dersiniz?
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 09 Aralık 2011 15:21
Bence Demiri su numunesinden ölçüyorsanız 0 çıkması normal ama ölçüm kitinizin ya da probunuzun hassasiyeti de önemli tabiki . rotalaların tabandan kökleriyle almaları için tabana gömeceğiniz tablet gübre daha yararlı olacaktır görüşündeyim.
Sıvı gübrelerde EDTA lı olduğu için suda bitkiler tarafından kullanılabilir demir miktarı sıvı gübre uygulamasından hemen sonra artar ama bir süre sonra biyolojik aktiviteler sonucunda okside olacaktır.
Ben ayda bir mutlaka tablet hemen hemen hergünde az miktarda sıvı gübre kullnaıyorum akvaryuna bakarken yemlerken bir iki damla damlatıveriyorum.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 12 Aralık 2011 21:16
Demir , Edta,dtpa veya glukonat ile şelatlı ise okside olmaz. Zaten bağlı olduğundan oksijen ile bağ yapamaz. Şelatlı demir suda parçalanarak bir kısmı okside olabilir bu küçük bir kısım.
Akvaryumdaki organik maddeler iyi şelatörler değildir. Oksijen çok daha güçlü ve hızlı bağ yapar. bu nedenle düzgün şelatlanmış ve doğru şelatör kullanılmış gübre önem kazanır.
Tabana koyacağınız demir içeriği asıl okside olmaktadır zaten bir çoğuda demir oksit kaynağından yapılır. Yinede başarılı şekilde tabandan alınır. Demir'in en etkin emilim şekli hem kökten hemde yapraklarda alınmasıdır. Ben gübrelerimi 2 yıldır buna göre formüle ediyorum. Eskiden köklerden alınacak formda üretirdim artık bu durum dünyada değişti.
Ayrıca Ph'ın demir emilimi üzerinde direk bir etkisi mevcut bu nedenle farklı şelatörler kullanmak demirin daha geniş bir ph aralığında emilmesini sağlamaktadır.
Tüm bunların dışında gözden kaçan en önemli noktalardan biri de demirin bitki tarafından kullanılması için mangan ve magnezyuma ihtiyaç duymasıdır. bu maddelerin yetersiz olmasıda demir eksikliği belirtilerine neden olmaktadır.
Laterit demir oksitten oluşur aslında akvaryumlarda sanıldığı kadar işe yarayan bir metaryal değil. eskiden çok kullanırdık çok az işe yarar bunun yerine lav kırığı gibi demir içeriği dfazla kumlar kullanmak daha faydalı olabiliyor. Ama dediğim gibi demir tek başına çok etkili olamayacağı için misket gübre gibi karışımlar kullanmak demir alımı açısından da çok daha etkili olmaktadır.
taban ısıtmasına gelince türkiyede ilk bu yöntemi deneyenlerdenim. yurtdışından çok kaliteli tam termostatlı kablo ısıtıcılar kullanmıştım. Köklenmeyi destekliyor performansa katkısı var fakat çok iyi kontrol altında tutulması gerekiyor. redox ölçümleri yaparak kullanmama rağmen sirkülasyonu dengede tutmakta çok zorlanmıştım sirkülasyon fazla olursa ciddi sorun çıkarmaktadır.
Saygılarımla
yasmut 2011-12-12 21:26:15
Akvaryumdaki organik maddeler iyi şelatörler değildir. Oksijen çok daha güçlü ve hızlı bağ yapar. bu nedenle düzgün şelatlanmış ve doğru şelatör kullanılmış gübre önem kazanır.
Tabana koyacağınız demir içeriği asıl okside olmaktadır zaten bir çoğuda demir oksit kaynağından yapılır. Yinede başarılı şekilde tabandan alınır. Demir'in en etkin emilim şekli hem kökten hemde yapraklarda alınmasıdır. Ben gübrelerimi 2 yıldır buna göre formüle ediyorum. Eskiden köklerden alınacak formda üretirdim artık bu durum dünyada değişti.
Ayrıca Ph'ın demir emilimi üzerinde direk bir etkisi mevcut bu nedenle farklı şelatörler kullanmak demirin daha geniş bir ph aralığında emilmesini sağlamaktadır.
Tüm bunların dışında gözden kaçan en önemli noktalardan biri de demirin bitki tarafından kullanılması için mangan ve magnezyuma ihtiyaç duymasıdır. bu maddelerin yetersiz olmasıda demir eksikliği belirtilerine neden olmaktadır.
Laterit demir oksitten oluşur aslında akvaryumlarda sanıldığı kadar işe yarayan bir metaryal değil. eskiden çok kullanırdık çok az işe yarar bunun yerine lav kırığı gibi demir içeriği dfazla kumlar kullanmak daha faydalı olabiliyor. Ama dediğim gibi demir tek başına çok etkili olamayacağı için misket gübre gibi karışımlar kullanmak demir alımı açısından da çok daha etkili olmaktadır.
taban ısıtmasına gelince türkiyede ilk bu yöntemi deneyenlerdenim. yurtdışından çok kaliteli tam termostatlı kablo ısıtıcılar kullanmıştım. Köklenmeyi destekliyor performansa katkısı var fakat çok iyi kontrol altında tutulması gerekiyor. redox ölçümleri yaparak kullanmama rağmen sirkülasyonu dengede tutmakta çok zorlanmıştım sirkülasyon fazla olursa ciddi sorun çıkarmaktadır.
Saygılarımla
Beğenenler: [T]209585,Ulaş_özgür[/T]
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 17 Aralık 2011 14:14
Tunç bey ilk mesajda T.Ali Kütükçüoğlu çeviri/makalesinden yapılan alıntıda "bitkilerin kullandığı form fe+2 formu " denmektedir.
yine çeviri/makalede "tabanda kullanılan lateritin demir içeriğinin uzun dönemde organik bileşiklerle şelatlanabileceği " belirtilmiş
Siz "organik bileşiklerin iyi şelat yapamayacağını " belirtmişsiniz bu öngörünüz uzun dönemde de aynı geçerliliği (2-3 yıl veya fazla süre) koruyor mu?
Yaptığım bir kurulumda 250 lt 15-20 kg gelecek şekilde lav kayası ile tabanda lav kırığı kullandım aslında kullanma nedenim eğim vermek ve gözenekli yapısından yaralanmak idi, yine belittiğiniz gibi lav taşının majör elementlerine baktığımız zaman oldukça yüksek değerler görüyoruz, bu durum beni biraz kaygılandırdı acaba uzun dönemde bir etkisi olacak mı?
Kullandığımız tablet veya sıvı gübre içeriğindeki şelatlar bu kayalarla-substratla bir etkileşim gösterecek mi?
uzun süredir test kullanmamıştım zaten demir testleri renk skalalarında hep tereddüt yaşamışımdır acaba işin başında iken bu kayalardan vaz geçmelimiyim ?
Bu malzemeleri kullanan ölçüm yapan arkadaşlar tecrübelerini paylaşabilirler mi?
saygılarımla
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 19 Aralık 2011 18:46
Gökmen bey,
Organik şelatörler yeterince güçlü olmuyorlar ve bunların yeterli miktarda avaryumda bulunmasıda pek kolay değil. Belli organik asitler şelatör görevi görüyor. Ayrıca asıl gözlemlediğim lataritin akvaryumlarda fazla işe yaramadığı saksı bitkilerinde işe yarıyor çivi bile saplasanız oluyor. ama akvaryumlarda bu tip demir kaynakları şelatlı demirler kadar etkili olmuyor veya yavaş salınımlı misket gübreler kadar.
Tabanda çok fazla lav kırığı veya dekorda lav kayaları kullanmak sudaki özelikle demiri çok arttırabiliyor. Bu nedenle miktarın dikkatli ayarlanması gerekebiliyor. Arkadaşımın 900 litrelik tankının tabanında yaklaşık 150 kg lav kırığı kullanmıştık üstelik üstünde 15 cm kum vardı. High tech bir tank olmasına karşın hiç demir ilavesi olmadığı halde demir seviyesi neredeyse 1 ppm leri buluyordu bu durumda yeşil sakal yosunu sorunu ortaya çıkarıyordu.
Aynı şekilde bende lav kayaları ile dekor yaptığım tankımda da yüksek demir sorunu yaşamıştım.
Organik şelatörler yeterince güçlü olmuyorlar ve bunların yeterli miktarda avaryumda bulunmasıda pek kolay değil. Belli organik asitler şelatör görevi görüyor. Ayrıca asıl gözlemlediğim lataritin akvaryumlarda fazla işe yaramadığı saksı bitkilerinde işe yarıyor çivi bile saplasanız oluyor. ama akvaryumlarda bu tip demir kaynakları şelatlı demirler kadar etkili olmuyor veya yavaş salınımlı misket gübreler kadar.
Tabanda çok fazla lav kırığı veya dekorda lav kayaları kullanmak sudaki özelikle demiri çok arttırabiliyor. Bu nedenle miktarın dikkatli ayarlanması gerekebiliyor. Arkadaşımın 900 litrelik tankının tabanında yaklaşık 150 kg lav kırığı kullanmıştık üstelik üstünde 15 cm kum vardı. High tech bir tank olmasına karşın hiç demir ilavesi olmadığı halde demir seviyesi neredeyse 1 ppm leri buluyordu bu durumda yeşil sakal yosunu sorunu ortaya çıkarıyordu.
Aynı şekilde bende lav kayaları ile dekor yaptığım tankımda da yüksek demir sorunu yaşamıştım.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
