Cryptolar (Cryptocorynler)
Gönderim Zamanı: 22 Ekim 2012 13:57
Forumda eksikliğini görmem sebebiyle bu bitki hakkındaki güzel bilgileri sizinle paylaşmak istedim..
Cryptolar (Cryptocorynler) ilk defa ithal edildikleri 1930'lardan beri bitkili akvaryumlar için temel unsur olmuştur. Bilimsel anlamda 60 türü vardır, fakat bunların yaklaşık 15 tanesi akvaryum hobisinde kullanılmaktadır. Bugüne kadar birçok insan Cryptoları yaşatmakta zorluklar yaşamıştır. Bu makalede bu bitkilerin nasıl bakılması gerektiğini açıklamaya çalışacağız.
Öncelikle ve her şeyden önemlisi, Cryptolar yer değişikliğinden hoşlanmaz. Akvaryumdan akvaryuma aktarıldığında, yapraklarda deliklerin oluşmasıyla kendini belli eden ünlü "Crypto erimesi" hastalığına yakalanacak ve bitki yavaş yavaş yok olacaktır. Oturmuş bir tankta ise bitki genellikle normale döner. Su değerleri değişkenlik gösteren veya yeni bir akvaryumda ise muhtemelen ölecektir. Ama bir kere alıştılar mı, çok dayanıklı ve uzun ömürlü bitkilerdir. Eğer sürekli olarak akvaryumunuzu yeniden düzenliyorsanız, Cryptolar sizin için uygun değildir. Ayrıca ilk kurulumda kullanılacak bir bitki değil, kurulumdan 4-6 ay sonra eklenecek bir bitkidir. Bu bitkiler sabit tutulmalıdır.
Cryptolar zenginleştirilmiş bir taban malzemesine, parlak, ama direkt gelmeyen aydınlatmaya, 25-28 °C arasında sıcaklığa, nötr veya hafif asidik ve orta yumuşaktan orta sertliğe kadar uzanan su değerlerine ihtiyaç duyar. Farklı sulara zamanla alışsalar da deneyimime göre yumuşak ve hafif asidik sularda daha iyi büyürler. Bitkili tanklar için hazırlanan özel taban malzemeleri ve laterit katman üzerine konulan çakıllık zemin ideal olacaktır. Bu taban malzemelerinden, ihtiyaçları olan demir ve potasyumu alırlar. Sıvı gübreler ise bu bitkiler için pek etkili değildir.
Cryptolar, köklerinin sıcağa yakın olmasını sever. Çakılların altına konulan düşük wattlı (25-50 watt) bir ısıtıcı kablo, gelişimlerini tetikleyecektir. Bu uygulamadan birçok akvaryum bitkisinin hoşlandığı kanıtlanmıştır. Esasen ısıtıcı kablo Cryptolar için gerekli değildir, ama daima arzu edilen bir durumdur, bitkiler bundan memnun kalacaktır. Meselâ bu durumda Cryptolarınızın bir veya iki çiçek açtığına tanık olabilirsiniz.
Akılda bulundurulmalıdır ki akvaryumdaki Cryptolar direkt ışığı sevmez. Yayılan ışık, muhtemelen de büyük yapraklı bitkilerden geçip gelen ışık daha uygun olur. Birçoğu direkt ışığa maruz kaldıklarında ölmez; ama pek büyüyemezler, yaprak boyları istenilen büyüklüğe ulaşamaz.
Yaygın olarak akvaristler Cryptoları diğer çiçekli bitkilerin ve gövdeli bitkilerin (Cobamba gibi) alt kısımlarına dikerler. Zira Güneydoğu Asya'nın bol gölgelikli akarsularından toplanarak getirilen Cryptolar, gölgelik ortamlarda serpilir. Renkleri, parlak yeşilin kırmızı, zeytuni ve koyu yeşille yaptığı kombinasyonlardan oluşur. Üremeleri ise zeminden uzanan saplardan çıkan filizler sayesinde gerçekleşir, fakat bunun için bitkilerin iyi kurulmuş ve oturmuş suya sahip bir akvaryumda, sevdikleri ortamda bulunmaları gerekir. Aksi takdirde büyümeleri can sıkıcı derecede yavaş olabilir.
Bazı Crypto türleri
İlk tür, Malezya'dan getirilen ve Cryptolar içinde belki de bakımı en kolay türlerden biri olan Cryptocoryne affinis'tir. Gösterişsiz olan ve yaygın olarak bulunabilen affinis, 25 cm'ye kadar büyüyebilir. Kırışık şekildeki yaprakları farklı renklerde ve tonlarda olabilir; çoğunlukla parlak açık yeşildir, bazen de alt kısımları kırmızımsı kahverengi tondadır. Birçok Crypto türüne göre daha geniş bir sıcaklık aralığında (22-28 °C) bakılabilir ve ayrıca daha hızlı büyüyebilen bir türdür, fakat bitki yaşlandıkça büyüme hızı da yavaşlar. Affinis, tabandan uzanan saplardan çıkan filizler sayesinde ürer; ama eğer suyun içinde çiçek açarsa ve erkek ve dişi bitki akvaryumda mevcutsa, yaşatılabilecek tohumlar oluşabilir. Bu durumda tozlaşmayı yumuşak bir fırça yardımıyla kendiniz yapmanız ve oluşacak tohumları da balıklar yemeden toplamanız gerekecektir.
- - - - -
Tayland kökenli Cryptocoryne albida, diğer bir isimle Cryptocoryne costata, büyük ihtimalle ilk kez 1933 yılında getirilip, Crypto türleri içinde akvaryumlara ilk sokulan türlerden biri olmuştur. Yavaş büyüyen Cryptocoryne albida, hiçbir şekilde istenilen hızda gelişmez, fakat uygun aydınlatma ve iyi bir zemin, gelişimini tetikleyecektir. 25 ila 30 cm arasına kadar büyüyebilen albida, grup halinde dikilmelidir, zira tek tek dikildiğinde güzel görüntü vermez. Yaprakların rengi açık yeşilden kırmızımsı kahverengiye değişiklik gösterir ve yapraklar mızrak şeklindedir. Çok parlak ışık altında yaprak boyları kısalır. Farklı yapraklı birkaç varyetesi mevcuttur, dolayısıyla bu bitkiyi edinmek isterseniz, sorup emin olmanız gereklidir. Ayrıca doğal hayatta da olduğu üzere Rasbora balıkları (Trigonostigma heteromorpha) bu bitkinin altında yumurtlamayı tercih eder.
- - - - -
Affinis'in uzatılmış hali gibi görünen Cryptocoryne balansae, Cryptolar içinde en popüler ve en dekoratif türlerden biridir. Tayland'dan getirilen balansae, uzun, açık yeşil ve girintili çıkıntılı yapraklara sahiptir. Yaprakları yeşil renkli, dövülmüş metallere benzer. Yaprak boyları yerini seven bir bitkide 40 cm'yi bulurken, genellikle 30-35 cm civarındadır. Balansae için 25-28 °C arasındaki bir sıcaklık uygundur. Üremeleri tabandan uzanan saplardan çıkan filizler sayesinde gerçekleşir. Işığı pek aramaz, fakat parlak ışıkta gelişimi daha güzel olur. Favori bitkilerden biri olan balansaelerin akvaryumda çiçek açtığına pek tanık olunmamıştır.
- - - - -
Beckett Cryptocoryne'i, Cryptocoryne beckettii, en yaygın bulunan türlerdendir. Sri Lanka kökenli beckettii, 15 cm'ye kadar büyüyebilir. Isıtılan ve gübrelendirilen bir zeminde çok iyi gelişir. Gövdesinden çıkan filizlerle yayılır ve bu ona göz alıcı bir çalılık görüntüsü verir. Uzun sapların ucunda dikdörtgen şeklinde, koyu yeşil yapraklara sahiptir. Cryptocoryne beckettii, zeminde durmayı seven balık türleri için güzel bir saklanma alanı oluşturur. Uygun olan sıcaklık aralığı 25-28 °C'dir.
- - - - -
Hızlı büyüyen, dolayısıyla popüler ve beckettii'nin akrabası olan Cryptocoryne walkeri, neredeyse her zaman bulunabilen bir türdür. Alt kısmından sürgünler vererek ürer ve zamanla küçük balıkların saklanabileceği sık, ormansı bir yapı oluşturur. 11-12 cm'ye kadar büyüyebilir. Farklı yaprak varyeteleri mevcuttur ve bazıları kırmızımsı renk üzerine kahverengi damarlı yapraklara sahiptir. Işık, pek gerekli değildir. Sıcaklık ise 22-30 °C arasında olmalıdır.
- - - - -
Dev Crypto denilen Cryptocoryne cordata, Tayland kökenlidir, 40 cm'ye kadar veya daha fazla büyüyebilir ve büyük, dalgalı ve mızrak tipi yapraklara sahiptir. Alt kısmı koyu kırmızı olan kırmızımsı zeytuni renkli yapraklar, epey serttir. Boyutları yüzünden orta büyüklükteki tankların başrol oyuncusu olabilir. Hem gövdeden çıkan filizlerle, hem de toprak altından uzanan saplardan çıkan filizlerle ürer. Bakımı hiç kolay olmasa da zemin ısıtması ve iyi bir gübrelemeyle kendini rahat hissedecektir. Tek alındığı durumlarda genellikle yaşamaz, dolayısıyla birkaç tane alınmalı, en azından bir veya ikisinin akvaryuma adapte olacağı hesap edilmelidir. Oturmuş sularda ve uygun şartlarda (meselâ orta seviyede aydınlatma) güzelce gelişim gösterecektir. Sıcaklık aralığı 22-30 °C'dir.
- - - - -
Diğer taraftan minik Crypto, Cryptocoryne parva sadece 5 cm'ye büyüyebilen bir türdür. Oldukça parlak bir ışığa ihtiyaç duyar ve akvaryuma alıştığında tabanı kaplayarak çimenlik görüntüsü verir. İyi bir taban malzemesi ve güçlü ışıkla birlikte bu türün bakımı kolaydır. Akvaryuma karbondioksit vermek epey faydalı olur. Aksi halde coşan ve canlı görüntü veren bir bitki değildir. Parva'nın koyu yeşil yaprakları, uzun saplı kısa kılıçlar gibi görünür. 25-28 °C sıcaklık aralığını sever. Sri Lanka kökenli parva ayrıca gölet bitkisi olarak da kullanılabilir.
- - - - -
Göz alıcı farklı yaprak varyeteleri bulunan Sri Lanka kökenli Cryptocoryne wendtii, Crypto bakanların vazgeçemediği türlerdendir. Yapraklar ışığın etkisiyle koyu renklerden zeytuniye farklı renkler alır. Alt kısımlar genellikle turuncumsu kahverengidir. Ayrıca bu tür, hızlı gelişen Cryptolar arasındadır. 35 cm'ye kadar büyüyebilir ve dikilirken bitkiler arasında 10-15 cm mesafe bırakılmalıdır. Bu sayede bitkiler gelişip ürediklerinde bir çalılık görüntüsü oluşturur. Hem gövdeden, hem de toprak altından uzayan saplardan sürgün vererek ürer. Aydınlatma orta seviye ile yüksek seviye arasında olabilir. Fakat bütün Crypto türlerinde de geçerli olduğu üzere, aydınlatma seviyesindeki ani farklılıklar "Crypto erimesi" hastalığına yol açabilir.
- - - - -
Hindistan'dan getirilen Cryptocoryne undulata, sert sular için uygun olur. Kırmızı saplar üzerine koyu yeşil renkli, harika yaprakları vardır. Erişkin bitkilerin oldukça dalgalı ve 35 cm'ye büyüyebilen yaprakları olabilir ve bu durumdayken akvaryumda temel bitki konumunu alabilir. Parlak ışığa ve iyi ve ısıtılan bir zemine ihtiyaç duyar. Sıcaklık aralığı 22-28 °C'dir.
Çevirmen: Anıl Altın
Çeviride yararlanılan site: http://www.aquaticcommunity.com
Çevirisi yapılan kaynağın linki: http://www.aquaticcommunity.com/plants/Cryptocoryne.php
Çevirmenin notu: Fotoğraflar çeşitli sitelerden alıntıdır.
Cryptolar (Cryptocorynler) ilk defa ithal edildikleri 1930'lardan beri bitkili akvaryumlar için temel unsur olmuştur. Bilimsel anlamda 60 türü vardır, fakat bunların yaklaşık 15 tanesi akvaryum hobisinde kullanılmaktadır. Bugüne kadar birçok insan Cryptoları yaşatmakta zorluklar yaşamıştır. Bu makalede bu bitkilerin nasıl bakılması gerektiğini açıklamaya çalışacağız.
Öncelikle ve her şeyden önemlisi, Cryptolar yer değişikliğinden hoşlanmaz. Akvaryumdan akvaryuma aktarıldığında, yapraklarda deliklerin oluşmasıyla kendini belli eden ünlü "Crypto erimesi" hastalığına yakalanacak ve bitki yavaş yavaş yok olacaktır. Oturmuş bir tankta ise bitki genellikle normale döner. Su değerleri değişkenlik gösteren veya yeni bir akvaryumda ise muhtemelen ölecektir. Ama bir kere alıştılar mı, çok dayanıklı ve uzun ömürlü bitkilerdir. Eğer sürekli olarak akvaryumunuzu yeniden düzenliyorsanız, Cryptolar sizin için uygun değildir. Ayrıca ilk kurulumda kullanılacak bir bitki değil, kurulumdan 4-6 ay sonra eklenecek bir bitkidir. Bu bitkiler sabit tutulmalıdır.
Cryptolar zenginleştirilmiş bir taban malzemesine, parlak, ama direkt gelmeyen aydınlatmaya, 25-28 °C arasında sıcaklığa, nötr veya hafif asidik ve orta yumuşaktan orta sertliğe kadar uzanan su değerlerine ihtiyaç duyar. Farklı sulara zamanla alışsalar da deneyimime göre yumuşak ve hafif asidik sularda daha iyi büyürler. Bitkili tanklar için hazırlanan özel taban malzemeleri ve laterit katman üzerine konulan çakıllık zemin ideal olacaktır. Bu taban malzemelerinden, ihtiyaçları olan demir ve potasyumu alırlar. Sıvı gübreler ise bu bitkiler için pek etkili değildir.
Cryptolar, köklerinin sıcağa yakın olmasını sever. Çakılların altına konulan düşük wattlı (25-50 watt) bir ısıtıcı kablo, gelişimlerini tetikleyecektir. Bu uygulamadan birçok akvaryum bitkisinin hoşlandığı kanıtlanmıştır. Esasen ısıtıcı kablo Cryptolar için gerekli değildir, ama daima arzu edilen bir durumdur, bitkiler bundan memnun kalacaktır. Meselâ bu durumda Cryptolarınızın bir veya iki çiçek açtığına tanık olabilirsiniz.
Akılda bulundurulmalıdır ki akvaryumdaki Cryptolar direkt ışığı sevmez. Yayılan ışık, muhtemelen de büyük yapraklı bitkilerden geçip gelen ışık daha uygun olur. Birçoğu direkt ışığa maruz kaldıklarında ölmez; ama pek büyüyemezler, yaprak boyları istenilen büyüklüğe ulaşamaz.
Yaygın olarak akvaristler Cryptoları diğer çiçekli bitkilerin ve gövdeli bitkilerin (Cobamba gibi) alt kısımlarına dikerler. Zira Güneydoğu Asya'nın bol gölgelikli akarsularından toplanarak getirilen Cryptolar, gölgelik ortamlarda serpilir. Renkleri, parlak yeşilin kırmızı, zeytuni ve koyu yeşille yaptığı kombinasyonlardan oluşur. Üremeleri ise zeminden uzanan saplardan çıkan filizler sayesinde gerçekleşir, fakat bunun için bitkilerin iyi kurulmuş ve oturmuş suya sahip bir akvaryumda, sevdikleri ortamda bulunmaları gerekir. Aksi takdirde büyümeleri can sıkıcı derecede yavaş olabilir.
Bazı Crypto türleri
İlk tür, Malezya'dan getirilen ve Cryptolar içinde belki de bakımı en kolay türlerden biri olan Cryptocoryne affinis'tir. Gösterişsiz olan ve yaygın olarak bulunabilen affinis, 25 cm'ye kadar büyüyebilir. Kırışık şekildeki yaprakları farklı renklerde ve tonlarda olabilir; çoğunlukla parlak açık yeşildir, bazen de alt kısımları kırmızımsı kahverengi tondadır. Birçok Crypto türüne göre daha geniş bir sıcaklık aralığında (22-28 °C) bakılabilir ve ayrıca daha hızlı büyüyebilen bir türdür, fakat bitki yaşlandıkça büyüme hızı da yavaşlar. Affinis, tabandan uzanan saplardan çıkan filizler sayesinde ürer; ama eğer suyun içinde çiçek açarsa ve erkek ve dişi bitki akvaryumda mevcutsa, yaşatılabilecek tohumlar oluşabilir. Bu durumda tozlaşmayı yumuşak bir fırça yardımıyla kendiniz yapmanız ve oluşacak tohumları da balıklar yemeden toplamanız gerekecektir.
- - - - -
Tayland kökenli Cryptocoryne albida, diğer bir isimle Cryptocoryne costata, büyük ihtimalle ilk kez 1933 yılında getirilip, Crypto türleri içinde akvaryumlara ilk sokulan türlerden biri olmuştur. Yavaş büyüyen Cryptocoryne albida, hiçbir şekilde istenilen hızda gelişmez, fakat uygun aydınlatma ve iyi bir zemin, gelişimini tetikleyecektir. 25 ila 30 cm arasına kadar büyüyebilen albida, grup halinde dikilmelidir, zira tek tek dikildiğinde güzel görüntü vermez. Yaprakların rengi açık yeşilden kırmızımsı kahverengiye değişiklik gösterir ve yapraklar mızrak şeklindedir. Çok parlak ışık altında yaprak boyları kısalır. Farklı yapraklı birkaç varyetesi mevcuttur, dolayısıyla bu bitkiyi edinmek isterseniz, sorup emin olmanız gereklidir. Ayrıca doğal hayatta da olduğu üzere Rasbora balıkları (Trigonostigma heteromorpha) bu bitkinin altında yumurtlamayı tercih eder.
- - - - -
Affinis'in uzatılmış hali gibi görünen Cryptocoryne balansae, Cryptolar içinde en popüler ve en dekoratif türlerden biridir. Tayland'dan getirilen balansae, uzun, açık yeşil ve girintili çıkıntılı yapraklara sahiptir. Yaprakları yeşil renkli, dövülmüş metallere benzer. Yaprak boyları yerini seven bir bitkide 40 cm'yi bulurken, genellikle 30-35 cm civarındadır. Balansae için 25-28 °C arasındaki bir sıcaklık uygundur. Üremeleri tabandan uzanan saplardan çıkan filizler sayesinde gerçekleşir. Işığı pek aramaz, fakat parlak ışıkta gelişimi daha güzel olur. Favori bitkilerden biri olan balansaelerin akvaryumda çiçek açtığına pek tanık olunmamıştır.
- - - - -
Beckett Cryptocoryne'i, Cryptocoryne beckettii, en yaygın bulunan türlerdendir. Sri Lanka kökenli beckettii, 15 cm'ye kadar büyüyebilir. Isıtılan ve gübrelendirilen bir zeminde çok iyi gelişir. Gövdesinden çıkan filizlerle yayılır ve bu ona göz alıcı bir çalılık görüntüsü verir. Uzun sapların ucunda dikdörtgen şeklinde, koyu yeşil yapraklara sahiptir. Cryptocoryne beckettii, zeminde durmayı seven balık türleri için güzel bir saklanma alanı oluşturur. Uygun olan sıcaklık aralığı 25-28 °C'dir.
- - - - -
Hızlı büyüyen, dolayısıyla popüler ve beckettii'nin akrabası olan Cryptocoryne walkeri, neredeyse her zaman bulunabilen bir türdür. Alt kısmından sürgünler vererek ürer ve zamanla küçük balıkların saklanabileceği sık, ormansı bir yapı oluşturur. 11-12 cm'ye kadar büyüyebilir. Farklı yaprak varyeteleri mevcuttur ve bazıları kırmızımsı renk üzerine kahverengi damarlı yapraklara sahiptir. Işık, pek gerekli değildir. Sıcaklık ise 22-30 °C arasında olmalıdır.
- - - - -
Dev Crypto denilen Cryptocoryne cordata, Tayland kökenlidir, 40 cm'ye kadar veya daha fazla büyüyebilir ve büyük, dalgalı ve mızrak tipi yapraklara sahiptir. Alt kısmı koyu kırmızı olan kırmızımsı zeytuni renkli yapraklar, epey serttir. Boyutları yüzünden orta büyüklükteki tankların başrol oyuncusu olabilir. Hem gövdeden çıkan filizlerle, hem de toprak altından uzanan saplardan çıkan filizlerle ürer. Bakımı hiç kolay olmasa da zemin ısıtması ve iyi bir gübrelemeyle kendini rahat hissedecektir. Tek alındığı durumlarda genellikle yaşamaz, dolayısıyla birkaç tane alınmalı, en azından bir veya ikisinin akvaryuma adapte olacağı hesap edilmelidir. Oturmuş sularda ve uygun şartlarda (meselâ orta seviyede aydınlatma) güzelce gelişim gösterecektir. Sıcaklık aralığı 22-30 °C'dir.
- - - - -
Diğer taraftan minik Crypto, Cryptocoryne parva sadece 5 cm'ye büyüyebilen bir türdür. Oldukça parlak bir ışığa ihtiyaç duyar ve akvaryuma alıştığında tabanı kaplayarak çimenlik görüntüsü verir. İyi bir taban malzemesi ve güçlü ışıkla birlikte bu türün bakımı kolaydır. Akvaryuma karbondioksit vermek epey faydalı olur. Aksi halde coşan ve canlı görüntü veren bir bitki değildir. Parva'nın koyu yeşil yaprakları, uzun saplı kısa kılıçlar gibi görünür. 25-28 °C sıcaklık aralığını sever. Sri Lanka kökenli parva ayrıca gölet bitkisi olarak da kullanılabilir.
- - - - -
Göz alıcı farklı yaprak varyeteleri bulunan Sri Lanka kökenli Cryptocoryne wendtii, Crypto bakanların vazgeçemediği türlerdendir. Yapraklar ışığın etkisiyle koyu renklerden zeytuniye farklı renkler alır. Alt kısımlar genellikle turuncumsu kahverengidir. Ayrıca bu tür, hızlı gelişen Cryptolar arasındadır. 35 cm'ye kadar büyüyebilir ve dikilirken bitkiler arasında 10-15 cm mesafe bırakılmalıdır. Bu sayede bitkiler gelişip ürediklerinde bir çalılık görüntüsü oluşturur. Hem gövdeden, hem de toprak altından uzayan saplardan sürgün vererek ürer. Aydınlatma orta seviye ile yüksek seviye arasında olabilir. Fakat bütün Crypto türlerinde de geçerli olduğu üzere, aydınlatma seviyesindeki ani farklılıklar "Crypto erimesi" hastalığına yol açabilir.
- - - - -
Hindistan'dan getirilen Cryptocoryne undulata, sert sular için uygun olur. Kırmızı saplar üzerine koyu yeşil renkli, harika yaprakları vardır. Erişkin bitkilerin oldukça dalgalı ve 35 cm'ye büyüyebilen yaprakları olabilir ve bu durumdayken akvaryumda temel bitki konumunu alabilir. Parlak ışığa ve iyi ve ısıtılan bir zemine ihtiyaç duyar. Sıcaklık aralığı 22-28 °C'dir.
Çevirmen: Anıl Altın
Çeviride yararlanılan site: http://www.aquaticcommunity.com
Çevirisi yapılan kaynağın linki: http://www.aquaticcommunity.com/plants/Cryptocoryne.php
Çevirmenin notu: Fotoğraflar çeşitli sitelerden alıntıdır.
Beğenenler: [T]189569,Abdull4h[/T]
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 24 Ekim 2012 23:50
Ellerinize saglik. Cok emek sarfetmissiniz. Yazar , cryptolarin 1930 yillarda ithal edildigini soylemis. Tabii ki kendi ulkesine :) bizim ulkemize ise yanlis bilmiyorsam 1990 yillarda giris yapmis, daha onceleri de munferid girisleri olmus olabilir. Yanlizca bunu soylemek istemistim. Bu vesile ile bayraminizi da kutlarim.
Sevgiler saygilar.
Eray
Sevgiler saygilar.
Eray
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
