Canlı doğuran çaprazlaması Deneyimi Olanlar.
Gönderim Zamanı: 30 Temmuz 2012 11:52
Merhaba arkadaşlar zaten çok çeşidi olan canlı doğuran balıkları (Lepistes, Velifera, Moli, Plati
kılıçkuyruk vb.) var. Ama buna rağmen kırma ırk beslemek isteyenler oluyor. (Mesela ben) Fakat Nasıl
yapılacağı nelere dikkat edileceği konusunda bir fikrim yok. Mesela kılıç kuyruk ile plati'den ay kılıç oluyormuş.
Şuan bir tek bunu biliyorum diğer canlı doğuran türlerinin kendi aralarında ki farklı çaprazlamalarını
bizlerle paylaşanlara şimdiden teşekkürler.
NOT: Bu konu altında saf türlerin korunmasını isteyen kişilerle tartışmak istemiyorum. Zaten
amacımız saf ırkları yok etmek değil en azından bilinçli bir şekilde insanların çaprazlama yapmaları
konusunda bilgi sahibi olmalarını sağlamak.
ŞİMDİDEN TEŞEKKÜR EDERİM HEPİNİZE.
Teşekkür Edenler: [T]212602,egitmen27[/T]
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 30 Temmuz 2012 12:22
Üç sene önce bir adet dişi mavi platy ve bir adet erkek siyahlı kılıçkuyruklardan almıştım. Balıklar akvaryumda çiftleşiyordu erkek balığın renginde birçok yavru çıktı. Yavrular platy yavrularına göre daha hızlı büyüyor ve daha iri oluyor ama hiç biri aykılıç olmadı hatta yavrulardan normal kılıç görünümünde olan bile çıkmadı. Yalnız kırmalar çok dayanıklı oluyor. Kolay kolay ölmüyor.
Daha sonra araştırdığımda aykılıç üretimi için kullanılan kılıç ve platy varyelerinin farklı olduğunu öğrendim. İlk üretimde sanırım erkek simpson platy benzeri bir varyete ile dişi kılıç kullanılmış ve seçilerek şu andaki varyeteler oluşturulmuş.
Sonuç olarak aykılıçlar kısır bireyler olmadıkları için tekrar aynı süreci yaşamaya gerek yok sanırım. Aykılıç üretmeye çalışmak yerine Türkiye de az bulunan koi albino kılıç veya ay kuyruk platy gibi türler üretmeye çalışmak daha iyi olur.
Daha sonra araştırdığımda aykılıç üretimi için kullanılan kılıç ve platy varyelerinin farklı olduğunu öğrendim. İlk üretimde sanırım erkek simpson platy benzeri bir varyete ile dişi kılıç kullanılmış ve seçilerek şu andaki varyeteler oluşturulmuş.
Sonuç olarak aykılıçlar kısır bireyler olmadıkları için tekrar aynı süreci yaşamaya gerek yok sanırım. Aykılıç üretmeye çalışmak yerine Türkiye de az bulunan koi albino kılıç veya ay kuyruk platy gibi türler üretmeye çalışmak daha iyi olur.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 30 Temmuz 2012 12:35
Ayrıca plati kılıç melezlerinin % 99 unda deri kanseri görülüyor(siyah kılıç).Bu balığa görünür bir zarar vermiyor ancak ömrünü nerdeyse yarı yarıya kısaltıyor.Bu deri kanserinide ayrıyetten çaprazlamalarla uzaklaştırmanız gerekiyorki yine bir yerden patlak veriyor.O yüzden çok uğraş ister bu tür olaylar.Ayrıca bunu bizden çok daha deneyimli insanlar yapıyor.Bu konuda doğru öğütler verecek insanlar çok azdır.Piyasada zaten aykılıç var.Aykılıç üreterek farklı varyeteler ortaya çıkarmayı denemek daha zevkli olacaktır.Hatta size bir bilgi vereyim aykılıçlık baskın gendir.Yani ebeveynlerin birisinin aykılıç olması yetiyor.Bunda yavruların ya hepsi ya da yarısı aykılıç oluyor.Aykılıç erkekleri uzun gonopodlarıyla çiftleşmede zorlandıklarından genelde dişi aykılıç erkek normal kılıç kullanılır.Erkek aykılıç kullanacaksanız aykılıcın gonopodunu kısaltarak normal kılıç gonopodu boyuna getirmeli ve bu gonopod iyileşip uzadıkça sürekli yapmalısınız.İki ebeveyn de aykılıç olunca yavrular çok hassas oluyor.Eğer iyi bakılmazsa hepsi yada bir çoğu ölür bu yüzden ebeveynlerden birinin aykılıç olmasını öneririm.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 30 Temmuz 2012 13:01
Yukarıda verdiğim plati ve kılıç kuyruk sadece bir örnek. Deri kanseri dediğin durumu ilk kez sizden duydum ki fazla araştırma yapmadım. Zaten bu konuyu açmamdaki amaç çaprazlama işini iyi bilen akvarist hocalarımızın deneyimlerini bizlerle paylaşması.
Teşekkür Edenler: [T]108418,emrekrs[/T]
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 30 Temmuz 2012 20:02
Teşekkür ederim vermiş olduğunuz bilgiler için ama konu hakkında az da olsa başka bilgisi olan yok mu?
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 30 Temmuz 2012 21:35
Size yapabileceğiniz çaprazlamaları söyleyim:
Plati x kılıçkuyruk
Bunların çok varyetesi var, miki mouse plati, gün batımı plati, balon plati........ Kılıç kuyrukların da ay kuyruk, lir kuyruk, tuxedo kılıç, fin'li kılıçlar, montezuma türleri var. Her birinin çaprazlaması çok farklıbişeyler çıkarır. Bende günbatımı plati x tuxedo kılıçkuyuk kırması bir melezim vardı. Kılıçlarla değil de platilerle çiftleşen çok güzel bir erkekti. Platilere daha çok benziyordu, vücudu kılıç gibi uzun ama kılıçkuyrupu yoktu. Neyse devam edelim:
Lepistes x Endler (piyasada çok var hatta özellikle çift kılıçlı mavi lepisteslerin soyunda Endler genleri vardır)
Lepistes x moli (molinin iki türü ile de melezlenebilir). Erkek moliler dişi lepisteslerle ilgilenmez. Bu yüzden seçtiğiniz dişi bakire molileri erkek lepisteslerle bir arada tutup sabırla beklemelisiniz. İnternette "guppy x molly hybrid" olarak ararsanız çok değişik ve çok güzel melezler görürsünüz. Zaten seçenek o kadar çok ki... Rengarenk desen desen lepistesler ile sarı, beyaz, siyah, gri, turuncu moliler... Özellikle açık renkli molilerle güzel olur.
Moli x Velifera (iki tür moli de kullanılabilir). En kolay melezleme şekli bu türlerde olur. Ne moli, ne de veliferalar diğer türün dişilerini kendi dişilerinden ayırır... Özellikle erkek veliferalar 15 dişi moliyi rahat rahat dölleyebilir. Balıkların yaşayış şekilleri besinleri farklı olsa da çok güzel yavrular çıkıyor.
Bunların dışında yapay döllenme kullanacaksanız daha değişik melezler de üretebilirsiniz:
Yapay döllenme için erkekten alınan spermler dişi balığa aktarılır. Bunu özel ırk kılıçkuyrukların üretiminde yapıldığını gördüm (yabancı bir internet sitesinde).
Bu işlemi yapabilirseniz;
Poecilia cinslerinin (Lepistes, Endler, Moli, Velifera) hepsini birbiriyle dölleyebilirsiniz. Yani Endlerden aldığınız spermleri kocaman beyaz bir ay kuyruklu yelken moli dişisine aktarabilirsiniz, çıkacak olan yavruları görmeyi çok isterdim.
Bu arada yazdığım hiç bir melez kısır olmayacaktır. Çıkan melezleri kendi içlerinde üreterek çoğaltabilir ve melezleri de yeniden melezleyerek çok farklı varyeteler çıkarabilirsiniz.
Kısır olacak olan melezler ise şunlardır:
Xishophorus (Plati ve Kılıçkuyruk) türleri ile Poecilia (Moli, Velifera, Lepistes, Endler) türlerinin çaprazlaması kısır yavru verir. Çoğu zaman döl tutmaz. Döl tutsa yavru ergenliğe kadar yaşayamaz. Çok azı gelişir. Bu genelde doğal olarak gri kılıçkuyruk dişileriyle çiftleşen Lepistes erkeklerinin yavruları olur.
Plati x kılıçkuyruk
Bunların çok varyetesi var, miki mouse plati, gün batımı plati, balon plati........ Kılıç kuyrukların da ay kuyruk, lir kuyruk, tuxedo kılıç, fin'li kılıçlar, montezuma türleri var. Her birinin çaprazlaması çok farklıbişeyler çıkarır. Bende günbatımı plati x tuxedo kılıçkuyuk kırması bir melezim vardı. Kılıçlarla değil de platilerle çiftleşen çok güzel bir erkekti. Platilere daha çok benziyordu, vücudu kılıç gibi uzun ama kılıçkuyrupu yoktu. Neyse devam edelim:
Lepistes x Endler (piyasada çok var hatta özellikle çift kılıçlı mavi lepisteslerin soyunda Endler genleri vardır)
Lepistes x moli (molinin iki türü ile de melezlenebilir). Erkek moliler dişi lepisteslerle ilgilenmez. Bu yüzden seçtiğiniz dişi bakire molileri erkek lepisteslerle bir arada tutup sabırla beklemelisiniz. İnternette "guppy x molly hybrid" olarak ararsanız çok değişik ve çok güzel melezler görürsünüz. Zaten seçenek o kadar çok ki... Rengarenk desen desen lepistesler ile sarı, beyaz, siyah, gri, turuncu moliler... Özellikle açık renkli molilerle güzel olur.
Moli x Velifera (iki tür moli de kullanılabilir). En kolay melezleme şekli bu türlerde olur. Ne moli, ne de veliferalar diğer türün dişilerini kendi dişilerinden ayırır... Özellikle erkek veliferalar 15 dişi moliyi rahat rahat dölleyebilir. Balıkların yaşayış şekilleri besinleri farklı olsa da çok güzel yavrular çıkıyor.
Bunların dışında yapay döllenme kullanacaksanız daha değişik melezler de üretebilirsiniz:
Yapay döllenme için erkekten alınan spermler dişi balığa aktarılır. Bunu özel ırk kılıçkuyrukların üretiminde yapıldığını gördüm (yabancı bir internet sitesinde).
Bu işlemi yapabilirseniz;
Poecilia cinslerinin (Lepistes, Endler, Moli, Velifera) hepsini birbiriyle dölleyebilirsiniz. Yani Endlerden aldığınız spermleri kocaman beyaz bir ay kuyruklu yelken moli dişisine aktarabilirsiniz, çıkacak olan yavruları görmeyi çok isterdim.
Bu arada yazdığım hiç bir melez kısır olmayacaktır. Çıkan melezleri kendi içlerinde üreterek çoğaltabilir ve melezleri de yeniden melezleyerek çok farklı varyeteler çıkarabilirsiniz.
Kısır olacak olan melezler ise şunlardır:
Xishophorus (Plati ve Kılıçkuyruk) türleri ile Poecilia (Moli, Velifera, Lepistes, Endler) türlerinin çaprazlaması kısır yavru verir. Çoğu zaman döl tutmaz. Döl tutsa yavru ergenliğe kadar yaşayamaz. Çok azı gelişir. Bu genelde doğal olarak gri kılıçkuyruk dişileriyle çiftleşen Lepistes erkeklerinin yavruları olur.
Beğenenler: [T]126934,masinasi46135[/T][T]158054,Tosbicik[/T][T]41029,orkut_k[/T][T]85014,GuppyKeeper[/T][T]238288,Akvarist TV[/T]
Teşekkür Edenler: [T]238288,Akvarist TV[/T]
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 30 Temmuz 2012 21:50
Umut bey xiphophorus türleriyle poecilia türleri melezlenemez.Bu ancak labaratuvar ortamında çok fazla çalışmayla olur.Her ne kadar kılıcın tüm canlı doğuranların atası olduğu düşünülsede melez yavru dünyaya getiremeyecek kadar uzaktır birbirlerinden.2. si lepistes-moli lepistes-velifera endler-velifera ya da endler-moli melezleri kısır olur.Endler-lepistes ve moli-velifera melezleri kısır olmazki moli-velifera olayında bir ayrıntı var.Poecilia sphenops tür moliyle veliferaların yavruları kısır olur.Poecilia lapitinna-velifera melezleri yada sphenops-lapitinna melezleri kısır olmaz.Moli veya bilhassa velifera erkekleri iri lepistes dişilerine ilgi duyabilir.En önemliside melezlemede kullanılacak dişilerin daha önce hiç çiftleşmemiş olması gerekir.
malawi_cheart 2012-07-30 21:52:28
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 30 Temmuz 2012 23:06
Sami Bey bunu daha önce de konuşmuştuk. Ben sana kesin bilgiden bahsediyorum. Sen latipinna ile velifera kısır olur demiştin, ben de diyorum ki bu türün melezinden defalarca kez yavru aldım. İkincisi, kılıçkuyruk ile Poecilia türleri laboratuar ortamında melezleştirilebilir ancak kısır olacağını söyledim. Yine de erkek lepistesler bazen gri kılıç dişilerini döllüyor (ki şu an hâla lepistesler tarafından sürekli kovalanan iki gri dişi kılıçkuyruğum var akvaryumda). Burada da kısır Lepistes ve Kılıçkuyruk melez dişisini görebilirsiniz:
http://www.flickr.com/photos/royce10/2753323001/
Şu üç fotoğrafın da melezliğinden emin olamadım, birincisi meleze benziyor da diğerleri lepistes olabilir:
Kılıçkuyruk x Lepistes melezini tesadüfen akvaryumunda üreten biri olarak tecrübeyle sabittir.
Ama dediğim gibi, kısır. Yalnızca Plati x Kılıçkuyruk melezleri kısır olmaz.
Dediniz ki "2. si lepistes-moli lepistes-velifera endler-velifera ya da endler-moli melezleri kısır olur"
Buyrun Lepistes x Moli melezlerini görün:
Son fotoğrafa dikkat, dişi hamile:
Ve yine buradaki melezlerin içinde de hamile dişiyi görebilirsiniz:
[VID]http://www.youtube.com/watch?v=GPIqobgaq4s[/VID]
Ve burada da var. Gerçi bunlar moliye daha çok benziyor. Kuyruklarındaki farklı izler olmasa Poecila salvatoris denecek kadar benziyorlar.
[VID]http://www.youtube.com/watch?v=h5qFMZek-1Y&feature=related[/VID]
Son olarak "melezlemede kullanılacak dişilerin daha önce hiç çiftleşmemiş olması gerekir." dediniz. Ben de buna katılıyorum ki zaten yukarıda moli x lepistes melezi üretiminde "bakire dişiler" diyerek bahsetmiştim.
Xishophorus ve Poecilia türlerinin çaprazlaması melez yavru meydana getirir, kısır olur. Xishophorus'lar arası ve Poecilia'lar arası her türlü çiftleşmede kısır olmayan melez meydana gelir. Ekleme yaparsak çoğu birbiriyle ilgilenmez ve yapay döllenme gerekir. Endler x Moli gibi.
Tesadüfen defalarca kez kılıçkuyruk x lepistes melezi balıklarım oldu, bu çocukluk diyebileceğim yıllardaydı. Akvaryuma yıllarca tek bir balık bile almadan, yavru bile ayırmadan full bitkili akvaryumda lepistes ve kılıçkuyruklar arada bir melez yavru veriyordu. Ama onlardan hiç hamile kalan olmadı. Gerçi % 95'i erkek çıkıyordu.
Velifera ile molinin her iki türünden de melez yavru aldım ve almaya devam ediyorum. Doğan yavrularınyine çoğunluğu erkek ama dişiler de hamile kaldılar.
Bilimsel bilgiler ve tecrübeyle konuşuyorum. Şu an değil ama daha sonralarda da moli x lepistes melezleri üzerinde çalışmayı düşünüyorum. Bu arada bu melezlerden internette çok var ama çoğu resim hata verdi, ekleyemedim. Aratırsanız zaten görürsünüz. Saygılar.
Düzenlemeye girip şu iki resmi daha eklemek istedim:
Balon Moli x Lepistes (Erkek)
umutgunay 2013-08-30 10:11:34
http://www.flickr.com/photos/royce10/2753323001/
Şu üç fotoğrafın da melezliğinden emin olamadım, birincisi meleze benziyor da diğerleri lepistes olabilir:
Kılıçkuyruk x Lepistes melezini tesadüfen akvaryumunda üreten biri olarak tecrübeyle sabittir.
Ama dediğim gibi, kısır. Yalnızca Plati x Kılıçkuyruk melezleri kısır olmaz.
Dediniz ki "2. si lepistes-moli lepistes-velifera endler-velifera ya da endler-moli melezleri kısır olur"
Buyrun Lepistes x Moli melezlerini görün:
Son fotoğrafa dikkat, dişi hamile:
Ve yine buradaki melezlerin içinde de hamile dişiyi görebilirsiniz:
[VID]http://www.youtube.com/watch?v=GPIqobgaq4s[/VID]
Ve burada da var. Gerçi bunlar moliye daha çok benziyor. Kuyruklarındaki farklı izler olmasa Poecila salvatoris denecek kadar benziyorlar.
[VID]http://www.youtube.com/watch?v=h5qFMZek-1Y&feature=related[/VID]
Son olarak "melezlemede kullanılacak dişilerin daha önce hiç çiftleşmemiş olması gerekir." dediniz. Ben de buna katılıyorum ki zaten yukarıda moli x lepistes melezi üretiminde "bakire dişiler" diyerek bahsetmiştim.
Xishophorus ve Poecilia türlerinin çaprazlaması melez yavru meydana getirir, kısır olur. Xishophorus'lar arası ve Poecilia'lar arası her türlü çiftleşmede kısır olmayan melez meydana gelir. Ekleme yaparsak çoğu birbiriyle ilgilenmez ve yapay döllenme gerekir. Endler x Moli gibi.
Tesadüfen defalarca kez kılıçkuyruk x lepistes melezi balıklarım oldu, bu çocukluk diyebileceğim yıllardaydı. Akvaryuma yıllarca tek bir balık bile almadan, yavru bile ayırmadan full bitkili akvaryumda lepistes ve kılıçkuyruklar arada bir melez yavru veriyordu. Ama onlardan hiç hamile kalan olmadı. Gerçi % 95'i erkek çıkıyordu.
Velifera ile molinin her iki türünden de melez yavru aldım ve almaya devam ediyorum. Doğan yavrularınyine çoğunluğu erkek ama dişiler de hamile kaldılar.
Bilimsel bilgiler ve tecrübeyle konuşuyorum. Şu an değil ama daha sonralarda da moli x lepistes melezleri üzerinde çalışmayı düşünüyorum. Bu arada bu melezlerden internette çok var ama çoğu resim hata verdi, ekleyemedim. Aratırsanız zaten görürsünüz. Saygılar.
Düzenlemeye girip şu iki resmi daha eklemek istedim:
Balon Moli x Lepistes (Erkek)
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 31 Temmuz 2012 13:04
Umut bey demeyi unuttuğum bir şey var.Gün batımı plati çaprazlamalar sonucu üretilmiş bir ırk değil saf bir türdür.Latince ismi xiphophorus variatustur.Velifera-lapitinna yavrularının kısır olabileceğini değil velifera-sphenops yavrularının kısır olacağını söyledim.Gösterdiğiniz kılıçkuyruk lepistes kırması sandığınız resimler çeşitli kılıç ve lepistes varyetelerinden ibaret.Moli ve lepistes kırmaları resimleri doğru.Ancak öyle poecilia birbiriyle çiftleşince kısır olmaz deyince bitmiyor.Size daha önceki konuşmamızda velifera ve molilerin poecilia altında çoğu makalede geçmeyem mollienesia grubu altında toplandığını söyledim.Moli ve veliferalar bu kadar yakın olduğu halde mollenesia grubunu lepistes ve endler gibi genel poecilia türelrinden ayıran alt türün poecilia sphenops olduğunu söyledim.Bu eski moli türüne oranla velifera çok yeni bir tür sayılır ve akrabalıkları lepistesten daha yakın olsa da yinede uzak olmaları yavruların kısır olmalarına neden oluyor.Bu söylediklerimin hepsi kesindir.Hatta savator ve cüce moli gibi veliferaya uzak moli türleri velifera ve belkide lapitinna ile çiftleşince bile kısır olabilir(bu tahmin).Son iki resim doğru değil.Biri başlı başına balon lepistestir(balon kılıç,balon plati,balon moli,balon ramirezi hatta balon sarı prenses bile gördüm).Son resim ise bariz bir şekilde sahte.Dişi molinin vücudu erkek lepistesin kuyruğuyla birleştirilmiş.Moli erkek olsaydı daha inandırıcı olurdu :).Kılıç ve lepistesler birbirlerine benzer varyeteler bulundururlar.Bunları çok kolay karıştırabilir ve yanılabilirsiniz.Ama xiphophorus ve poecilia doğal yoldan çiftleşmeye çalışsa bile yavru olmaz.Velifera ve moli türleri lepistes ve endler türleriyle ya doğal yolla ya da yapay çiftleşebilir yavru olur.Ancak bu yavrular kısırdır.Plati-kılıç,endler-lepistes ve moli türlerinin çoğu kendi aralarında çiftleştiğinde kısır yavru vermez.Ancak bu kırmalar dahil tüm kırmalar saf anne babaları kadar uzun yaşayamaz belli sağlık problemleri yaşar hatta kanser görülür.
malawi_cheart 2012-07-31 13:08:03
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 31 Temmuz 2012 13:07
[QUOTE=malawi_cheart]
Sağlıklı safkan kılıçlarda bu lekeler olmaz.Plati geni taşıyan kılıçlarda görülür.% 95inde bu lekeler görülür.İstisnalar olabilir tabiki.
[/QUOTE]
Bu durumun kanserle bir alakası yok. Deri kanseri olsa zamanla yaralar oluşur. Yabancı sitelerde yazan deri kanserine olan yatkınlık. Yani hastalanma ihtimalleri daha fazla. Yanlış bilgi vermeyelim.
[/QUOTE]
Bu durumun kanserle bir alakası yok. Deri kanseri olsa zamanla yaralar oluşur. Yabancı sitelerde yazan deri kanserine olan yatkınlık. Yani hastalanma ihtimalleri daha fazla. Yanlış bilgi vermeyelim.
Teşekkür Edenler: [T]85014,GuppyKeeper[/T]
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 31 Temmuz 2012 13:09
İhsan bey o iyi huylu deri kanseridir.O lekelere sahip kılıç ve platiler, siyah kılıç ve platiler daha az yaşarlar.Ölmüş bir siyah kılıcı ya da o lekelere sahip bir plat iya da kılıcı elinize aldığınızda elinizi boyar.Sağlıklı bir dokuda böyle bir şey olmaz.Hücrelerdeki düzensizlik ve bağların oluşmaması nedeniyle bu lekeler boyar bunun nedenide deri kanseridir.Yanlış bilgilendirmeyelim.
malawi_cheart 2012-07-31 16:20:43
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 01 Ağustos 2012 00:28
Çaprazlama işi çok keyifli ve sanırım sonu çok uzakta olan süper bir akvaryum olayı. Hepimize çok teşekkür ederim.
Birde teorik bilginin yanında bire bir uygulama yapmış olan arkadaşlarımızdan da resimler alsak :)
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 10 Nisan 2013 10:56
Benim sorum şu ; bir canlı doğuranı melezlerken(mesela endler ve lepistesi)lepistesmi erkek olmalı endmi erkek olmalı? Raraboma 2013-04-10 10:56:18
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir