Bitkilerdeki hareket

Arkadaşlar belki sizlerinde dikkatini çekmiştir. Işıkları düzenli olarak yanan bir akvaryumda(sabah açılış,akşam kapanış saatleri belirli) bitkiler ışıkların sönme saatine yakın ya da bu saat geçirilirdiğinde bitkilerin yapraklarında kapanma eğilimi oluyor. Benim sormak istediğim bitkilerin ışığa yönelimleri fotonasti ancak ışık bulunduğu halde bu şekilde belirli saatte kapanmaları neyin sonucudur? lithobates2008-02-02 22:17:02

Merhabalar,

Bitkiler bu açılıp kapanma hareketlerini bizim verdiğimiz ışıktan bağımsız olarak yapıyorlar. Yani akşam ışıklar kapanmamış olsa bile kendilerini kapatıyorlar, veya gündüz ışıkları 2 - 3 kapama uyguluyorsanız o zamanda da yaprakların açık olduğunu göreceksiniz.  Bu benimde merak ettiğim bir konuydu ama henüz bilimsel olarak araştırmadım. Sonuçta bitkilerin bu hareketine göre ışığı ayarlamak en doğal yol olabilir ama akvaryumu evlerimizde seyretmek için kuruyorsak haklı olarak akşam işten geldiğimizde ışığının açık olmasını ve izlemeyi istiyoruz..

Evet, ben de sinir sistemi/hücresi olmayan bitkilerin bu şekilde dakik hareketlerinin nasıl olduğunu, nasıl bu bilgilerin tutulduğunu merak ediyorum. Muhtemelen Mehmet Bey'in ve Özgür Bey'in de dedikleri gibi belirli bir süre sonunda üretilen besinler bazı hormonları uyarıyor ardından uyku konumuna geçiyorlar. Ancak kendi vücut saatlerinin oluşması araştırılması gereken bir konu.

bitekben2008-02-04 23:06:09

Merhabalar,

Benim akvaryumun ışıkları yaklaşık saat 21.00 civarı kapanıyor, 21.00'i geçtikten sonra 22.00'ye doğru yapraklarda kapanma başlıyor.

Olay tamamen hormonaldir. Kimi hormonlar ışığa duyarlıdır. Büyüme engelleyici bazı hormonlar ışığı görünce tetiklenir, büyümeyi tetikleyici bazı hormonlar da karanlıkta tetiklenir.

Mesela bitkinin yaprağının olduğu dalı ele alalım. Işık sağdan geliyorsa sağ tarafında büyümeyi engelleyici, sol tarafında büyümeyici tetikleyici hormonlar salgılanır. Aslında iki kısım da uzuyordur ama hormonlardan dolayı sağ taraf 100 birim uzuyorsa sol taraf 101 birim uzar. Bu dalın sol tarafının daha çok büyümesine sebep olarak dalı sağa, yani ışığın yönüne büker. Yapraklarda da benzer ormonal olaylardan dolayı kapanıp açılma olur ama daldakinden biraz daha farklı ve karmaşık bir durum vardır.

Olay bundan ibaret. Tabii bu olay bitkiden bitkiye değişiyor. Mesela ayçiçeklerinde bu olay çok daha saatlerle hesaplanacak ölçüde incelenirken su altında iken büyüme hızı çok düşük olan ve genelde az ışıkta beslenen anubias gibi bitkilerde ancak günlerle hesap edilecek şekilde gözlemlenir.


encort2008-02-11 21:28:52