"Balığım hamile mi?" Sorusuna açıklık

Hepinize merhaba.

Bir çoğumuz Canlı doğuranları, doğumlarını gözlemlemek , hamilelik sürelerinin kısalığı ve bol yavru vermeleri açısından çok severiz. Bir de rengarenk oluşları da cabası :)

Bu ve benzeri bir çok forumda gördüğüm bir soru var " Acaba balığım hamile mi?" sorusu.

Lepistesler üzerinde daha çok bilgim olduğundan örneklememe onlar üzerinden devam edeceğim.
"Evet hepinizin Lepistesi hamile."

Şimdi "Nereden bu kanıya vardınız?" diyeceksiniz. Müsaadenizle açıklayayım;

Lepisteslerde dişiler yaklaşık 3 aylık olduklarında cinsel olgunluğa ulaşmış olurlar. Boyları henüz tam gelişmemiştir fakat doğuma hazırdırlar. Bir erkekle ilk birleşmede , dişi erkeğin spermini vücudunda bulunan sperm saklama kesesine alır. Bu kese dişi her çiftleştiğinde sperm ile dolar. 

Dişi ilk yumurta üretiminde, bu keseden sperm kullanarak yumurtalarını döller. Sperm kesesinde birden çok erkeğin spermi olabileceğinden yumurtalar da değişik erkekler tarafından döllenmiş olur.

Lepisteslerde dişinin yumurtalarını karın boşuğuna almasıyla yumurtaların gelişip yavru olarak doğum anına kadar olan süre minimum 26 maksimum 45 gün sürebilir. Çok ender durumlarda 45 günden fazla sürdüğü de üreticilerden gelen bilgiler arasındadır. Doğum gerçekleştikten bir gün sonra dişi yeni yumurtalar üretmeye başlar. Eğer dişi ilk çiftleşmesinden sonra bulunduğu tankta hiç erkek lepistes kalmamışsa bile gebe kalabillir ve yumurtalarını dölleyebilir. Yukarıdaki satırlarda bahsettiğimiz sperm kesesi işte bu işe yarar. Soyun devamılılığı için bu balıklarda böyle bir üreme sistemi gelişmiştir. Bu kese sayesinde dişi en az 2 en fazla da 8 defaya kadar yumurtalarını dölleyebilmektedir. Ben şahsen 8 defayı bizzat görmedim en fazla 3 defa erkeksiz yavru aldım bir dişiden. Fakat yurt dışındaki üreticiler damızlık boya gelmiş olan balıklarından 8 defa yavru aldıklarını belirtiyorlar. Bu 8 defa yavru alma konusuna tekrar döneceğim. 
Dişi 24 saatlik dinlenme (doğum stresini üzerinden atma)  süresinden sonra yeni yumurtaları karın boşluğuna alır. Bazı dişiler doğum süresi 2 günü bulabildiğinden ve çok enerji harcadıklarından bu doğum sonrası stresi üzerlerinden atamayarak hastalanırlar. Bu hastalıklardan en çabuk yakalandıkları da iç parazit hastalığıdır. Doğumdan sonra dişinin karnı bir türlü büyümez ve daha da içeri çekilir, balık yem yemez, iştahı kesilir ve yavaş yavaş bir kaç gün içinde ölebilir. Bu strese neden olan etkenlerden biri de ortamdaki erkeklerin dişinin doğum sonrasındaki ilk yumurtlaması öncesi onu kendi spermleri ile dölleyip kendi nesillerini sürdürmek istemleri yatar. Dişiyi o yorgun halinde bile rahat bırakmazlar ve dişi de kaçmaktan bitap düşer ve ölebilir.
Neyse konumuz dişilerin hamile olup olmadığıydı o konuya geri dönelim. Dişileriniz her daim hamiledirler. tek sorulması gereken soru kaç günlük gebe oldukları ve ne zaman doğum yapacaklarıdır. Burada su sıcaklığı faktörü devreye girer. Lepisteslerin doğal ortamlarında su sıcaklığı gün ortalaması 26 - 27 derecedir. Geceleri bu sıcaklık düşse de genel 24 saatin içindeki su sıcaklık ortalaması 20 derecenin altına pek düşmez. Lepistesler düşük sıcaklıklarda da hamile kalabilir ve hatta doğum yapabilirler. 
Dişilerde yumurta gelişimi normal sıcaklık olan 26 derece ortalamada 28'inci günde tamamlanır ve yavrular doğuma hazırdırlar. Bu arada su sıcaklığının yumurtaların cinsiyetini belirlemede de rolü büyüktür. Döllenme 23 derecenin altında bir sıcaklıkta gerçekleşir ise yavruların çoğunluğu dişi olur. ben 15 derecede döllenen bir balığın yavrularının hepsinin dişi olduğunu gözlemledim. Sıcaklık 25, 26 derecelerde ise dişi erkek oranı 1/1 olarak gerçekleşir. Sıcaklık 27, 28 , 29 derecede iken döllenme olmuş ise de yavruların büyük çoğunluğu erkek olacaktır. 
Bu nedenle eğer dişilerinizden düzenli olarak yavru almak istiyorsanız öncelikli olarak su sıcaklığını 26 dereceye sabitlemeniz gerekmekte. Bu sıcaklıkta alacağınız yavrular çok büyük olasılıkla  1/1 oranında olacaktır. Tabi burada suyun PH seviyesi de önemli PH7,0 en idealidir.
Bazı üreticiler erkek sayısı daha fazla olsun diye sıcaklığı arttırırlar, bazıları da dişi sayısı artsın diye sıcaklığı düşürürler. Bir de Show Guppy üreticileri yani bu üretimi yarışmalarda derece almak için yapan üreticiler ise 1 erkeğe 2 dişi düşecek şekilde bir oran belirlerler. Bu arada Lepisteslerin beslenmesi için de 1 erkeğe 2 dişi düşmesi dişilerin kovalanmaktan yorgun düşmelerinin önüne geçecektir. Diğer taraftan üretici satışını trio (1e2d) olarak gerçekleştirecektir.
Balığınızın ilk doğumundan sonra bir takvim tutabilir ve o günden sonra balığınızı gün be gün takip edebilir doğumun ne zaman gerçekleşeceğini bir iki gün hata ile tahmin edip dişinizi yavrulupa veya doğum akvaryumuna alabilirsiniz. 
Diğer canlı doğuranlarda da üreme şekli yukarıda bahsettiğim gibidir fakat sadece onların yavru oluşum süresi birbirinden farklılıklar göstermektedir. 

Umarım bu soruyu artık sorma ihtiyacı duymazsınız. Tek yapmanız gereken şey gözlemek ve takvim tutmak.

Umarım sizleri aydınlatabilmişimdir.

Sevgiler saygılar

Eray

      Ama ne yazık ki okumayan araştırmayan bir toplumuz. Bu makaleyi yazdıktan sonra normal şartlar altında balığım hamile mi sorusunun son bulması gerekirken emin olun yarın bir gün öbür gün sıklıkla bu soruya yine rastlayacağız. Okumamak, araştırmamak, öğrendiği halde kendine güvenmemek başlıca sıkıntılarımız diye düşünüyorum. 

     Şöyle de bir durum var ki bir kısım hobici arkadaşlarımız da balığın resmine bakar bakmaz kaç gün sonra doğuracağını anında söyleyebiliyorlar. İnanın 23 senedir bu balıklarla uğraşırım bu hobici arkadaşların kesin günü nasıl bildiklerini ben de bilemiyorum. Doğumu yaklaşan balığın bugün ya da yarın doğacağını hareketlerinden anüsünden bilebiliyoruz. Ama arkadaşlarımız resime bakıp DÖRT gün sonra doğurur dediklerinde film kopuyor. 

Evet haklısınız, toplum olarak Televizyona günde 5 saat ortalama vakit ayırıyoruz ama iş kitap okumaya gelince ayda sadece 6 saat ayıran bir toplumuz. Buradan şu sonuç ortaya çıkıyor. Okuyarak değil görerek öğrenebiliyoruz :)
Okumayı cidden sevmiyoruz.
Ben yazayım dedim, okuyan okusun okumayan da sorsun, sorularına da 13 , 15 yaş gurubundaki gençler afaki tahminlerde bulunsunlar :) Ben artık bu tarz soruları ciddiye almıyorum :)

Öte taraftan ben lepistesler konusunda bu forumda görüp de yaptığım yorumlarda en fazla 1 gün hata payıyla tahminlerim tuttu. Artık lepisteslere aşina oldum. Bir de lepisteslerde anüsteki siyahlıktan bahsetmişsiniz. Bu siyahlık aslında karında gelişen yavruların göz siyahlıklarının belirginleşmesidir. Doğumu yaklaşmış bir dişiye büyüteç ile bakarsanız karnındaki siyahlıkların yavruların gözleri olduğunu görebiliriz. Fakat şimdilerde moda olan albino lepistes türlerinde karında siyahlık olmuyor, onun tersine kırmızılık oluyor. Albino balıklarda doğumun ne zaman olacağı konusunu tahmin etmek biraz daha zorlaşıyor. 

Neyse , iyilik yap denize at demişler ya, ben de attım bakalım. Kca denizden ne cevaplar gelecek bakalım? :)

Sevgiler saygılar

Eray

Sevgiler saygılar

Eray

İleride bu yazıyı destekleyecek fotoğraflar koymak ben de istiyorum, bakalım bir makine ne zaman alabileceğim :D

Sevgiler saygılar

Eray