Balast alırken dikkat

Merhaba,

Florasanlarımızı yakmak için balast kullanıyoruz. Balastın iki görevi vardır, birincisi ateşleme olarak tabir edebileceğimiz lambayı ilk çalıştıran gerilimi vermek, diğeri ise akımı kısıtlamak. Bizim ilgileneceğimiz kısım akımı kısıtlama kısmı. Florasanlar çekebileceği kadar akımı çekerler, izin verilirse akımı çeker ardından sistem en zayıf yerinden patlar, kopar vb. (Lamba yanması, kablo kopması gibi) Yani mesela bir balastın çıkışı 32 watt ise (220 Voltta) lamba ondan 32 wattan fazla güç isteyecek ama o ancak 32 watt gücü sağlayan akımın gitmesine izin verecektir.

Bu bilgiler ışığında insanın aklına bazı sorular geliyor.

Soru: Şimdi bana satıcı bu hem 18 watt lambalar için hem 30 wattlar için hem de 36 wattlar olur diye bir balast verdi, böyle bir şey olabilir mi?
Cevap hayır. Balast üzerindeki lambanın ondan kaç watt istediğini bilemez. O sadece nasıl yapılmışsa, o şekilde akımı kısıtlar.

Soru: Peki ben 18 wattlık lambaya 36 wattlık balast bağlarsam ne olur?
Cevap: Lamba büyük ihtimal çalışır. Üzerinden geçmesi gerekenin 2 katı akım geçer ve bu fazla akımın büyük kısmı ısınmaya gider, bu da lamba ömrünü azaltır.

Soru: Çin malı balastlar ile ünlü markaların balastları arasında ne fark var? Birisi 3 lira birisi 30 lira olabiliyor.
Cevap: Akvaristler Derneği Test Merkezinde yaptığımız ölçümlerde çok şaşırtıcı sonuçlar aldık.
Önce ölçüm cihazını tanıtalım. İskandinav malı bu cihazın kullanımı timer gibi. Fişe takıyorsunuz, üzerine bir cihazı takıyorsunuz, size kaç watt harcadığını gösteriyor.


Dernekte Philips'in 2 tane flo yakan balastlarından kullanıyoruz. Bu balastlar distribütör tarafından hem 36 hem 30 watt lambalar için stılıyor, üzerinde 2x32 watt yazıyor. Fişe taktık ölçtük ve 62 watt harcadığını gördük. Flo başına 31 watt düşüyor. +-1 okuma hatası gayet doğal olacağından philipsi kutladık. Garip olan hem 120 cm olan 36 watt floya, hem de 90 cm olan 30 watt flolarımıza aynı akım gidiyor, keşke 32 yerine bir 36 bir de 30luk ürün olsa veya satılsa da tam randımanlı kullanabilsek.

Eminim Philips'i okurken bile aklınız bir ucunda çin malı balastlar vardı. Evet bizi epeyi şaşırttılar. İlk olarak evdeki ölçümü anlatayım, bitkili akvaryumumda çin malı 3 adet Jebo hazır armatürler kullanıyorum. İçinde mekanik balast geliyor, bunları açıp söktüm ve o zaman farklarını bilmediğim için çin malı balast taktım. Yaptığım ölçümde 36 wattlık flolarımın 15 watt çektiğini gördüm. Sorsanız 6 lambam var ama 3 tanesi çalışıyor gibi. 240 watt harcaması gereken sistem 120 watt civarında harcıyor. Bunun üzerine derneğe başka çin malı balast aldık. Balastın 2 adet 18, 30 ve 36 watt hatta modifiye edilirse 56watt flo yakabildiği %70 tasarruf ettiği söyleniyor. 100 tane alınırsa tanesi 2.95, taneyle alınırsa 4 tl. Telde konuştuğum kişiye yaptığımız ölçümler neticesinde çin mallarının söylediği wattları sağlamadığını, eğer yapacağımız testler sonucu istenilen akımı sağlayabilirse bu ucuz balastın hobicilerin uygun fiyata edinebilmesi için çabalayacağımızı ve akvaryumcularla konuşacağımızı belirttik. Aynı torbadan 10 adet birbirinin aynısı ürün çıktı. Dernekte yaptığımız test sonucunda birisi iki lambaya 40 watt, birisi ise 30 watt gönderiyor. Yani 30 wattlık lambalar 15 ve 20 şer watt harcıyor. Garip olan seri üretim bir malın birinin diğerini tutmaması. Ancak çin mallarının da hakkını yememek lazım. Örneğin bitkisiz bir akvaryumda 18 wattlık bir flo kullanacak olursam Çin malı balastları ölçer kullanırım. 4 lira uygun bir fiyat, muhtemelen çin malı balastta filtre yoktur ancak yine de fotosentetik canlı olmazsa çok önemli bir durum değil.

15 gün sonra bitki akvaryumum 4. senesini dolduracak. Bir müddet metal halide kullandım, onun dışında 3 seneden fazladır philips aquarella ve tld 965-950 kullanıyorum. Açıkçası kendimi kötü hissettim. Örneğin bitki ansiklopedilerinde ışıklandırmada litre başına 1 watt gibi anlatımlar mevcut, bunları senelerce yanlış hesaplamışım. Teorik akvaryumculuğun yanında merak ve araştırmacılık ile Akvaristler Derneği Test Merkezi bu gibi konularda hobicilere farklı bilgiler vermeye devam edecektir.

Bir sonraki konuda: 200 watt diye aldığımız ısıtıcılar kaç watt ısıtma yapıyor? Atman için denilen 20 Watt yazar, 50 Watt harcar deyişi doğru mu? Peki ya dünyanın en iyi dış filtrelerinden Eheim için durum nasıl? Filtrenin musluğu tam kısıkken, azcık açıkken, orta halliyken ve tam açıkken harcadığı elektrikte fark oluyor mu?

Saygılar,
bjkalley2009-08-17 18:44:50

Refet Abi eline sağlık çok açıklayıcı bir makale olmuş.

Saygılar...

Philipsin fabrikasını kapttığını ve artık üretimi çinde yaptığını duymuşdum. Elektrikçide çalışıyorum.Oraya eskiden philips ampuller gelirmiş ve toptancı söylemiş philips fabrika kapattı çinde üretim yapıyor diye. Bu yüzden fiyatlarıda düşmüş ve bizim elektrikçide philipsi bırakıp tekfenin wisselite markasından ve osramdan lamba almaya başladı.

Bence üretimin Çin'de yapılması önemli değil. Arsa ucuz, elektrik ucuz, iş gücü ucuz diye orası seçilebilir, kullanılan malzeme, makine ve mühendislik iyi olduğu sürece Venüs'de de üretilebilir bence sakınca yok :)

Saygılar,

 Aydınlatıcı bilgileriniz ve açıklayıcı deneyleriniz,bizlerin gözünden kaçan küçük detay olarak nitelendirdiğimiz fakat uzun vadede önem arz eden bir konuya netlik kazandırıyor.

Refet bey,çok faydalı bir çalışma yapmışsınız,inanın benim gibi bir çok arkadaşımında merak etdigi bu  konuyu mercek altına almanız çok iyi oldu.Bakalım kaliteli markaların ısıtıcıları ve filtreleri gerçegi yansıtıyormu.Bu konu her zaman çelişkide kalmıştı, hayırlısı, damardan girdik bakalım teşhiste yakın gözüküyor.Çalışmalanızda kolaylıklar dilerim. Ahmet KURUÇAY2009-08-17 00:28:35

Refet bey tabiki üretilen yer önemli değil ama ya malzeme kalitesi düştüyse

[QUOTE=bjkalley] Bir sonraki konuda: 200 watt diye aldığımız ısıtıcılar kaç watt ısıtma yapıyor? Atman için denilen 20 Watt yazar, 50 Watt harcar deyişi doğru mu? Peki ya dünyanın en iyi dış filtrelerinden Eheim için durum nasıl? Filtrenin musluğu tam kısıkken, azcık açıkken, orta halliyken ve tam açıkken harcadığı elektrikte fark oluyor mu?

Saygılar,
[/QUOTE] Erdal Hoca2009-08-17 01:13:50

Bende bi ara balastlarla baya bi testler yapmıştım keşke verdikleri ışık şiddetlerinide test etseydiniz bu ucuz çin malı balastlar inanın floresanın normalde verdiği ışığın ancak yarısını veriyor bunu fotoğraf makinasında otomatik modda çekim yaparak enstantane hızlarından fark ettim eski model mekanik balastların verdiği ışık şiddetini,yaklaşık 4-5 farklı marka elektronik balast deneyerek test ettim fakat sadece osram marka elektronik balastın aynı ışık şiddetini verdiğini gördüm,hepinize tavsiye ederim.

Refet bey benim sormak istediğim ben 2* 36 watt balast var lakin ben sadece tek kanal olarak 36 wattlık bir flo kullanıyorum bu durumda balast 36 wattmı 72 wattmı elektirik harcıyor yani kullanmadığım kanalda elektrik harcıyormu ? Saygılar  carrdesch2009-08-17 02:17:18

[QUOTE=blues]Bende bi ara balastlarla baya bi testler yapmıştım keşke verdikleri ışık şiddetlerinide test etseydiniz bu ucuz çin malı balastlar inanın floresanın normalde verdiği ışığın ancak yarısını veriyor bunu fotoğraf makinasında otomatik modda çekim yaparak enstantane hızlarından fark ettim eski model mekanik balastların verdiği ışık şiddetini,yaklaşık 4-5 farklı marka elektronik balast deneyerek test ettim fakat sadece osram marka elektronik balastın aynı ışık şiddetini verdiğini gördüm,hepinize tavsiye ederim.[/QUOTE]

Nicelik olarak test etmemiz iyi olur ancak nitelik olarak teste gerek yok, ikisinin arasındaki fark göz ile bariz bir şekilde seçilebiliyor.

[QUOTE=carrdesch]Refet bey benim sormak istediğim ben 2* 36 watt balast var lakin ben sadece tek kanal olarak 36 wattlık bir flo kullanıyorum bu durumda balast 36 wattmı 72 wattmı elektirik harcıyor yani kullanmadığım kanalda elektrik harcıyormu ? Saygılar  [/QUOTE]

2 kanal dediğiniz 4 flo yakan mı? Öyleyse bağlamayı becerebildiyseniz (ben 4 çıkışa 2 çıkış bağlayacak kadar bilmiyorum :)) ve balastınız söz verdiği gibi çalışıyorsa 72 watt civarı harcar ancak çinm laı ise 30-40 watt arası gidiyordur muhtemelen :)

Saygılar,

Bu tür araştırmaların yapılması ve paylaşılması çok güzel. Refet Bey'i paylaşımı için kutluyorum.

İhmal edilmiş bir konu üzerinde çok verimli bir yazı olmuş.
Dış filtreler ve ısıtıcılar hakkındaki yazılarınızı sabırsızlıkla bekliyor olacağım.