Aphanius Türlerinde Farklılıklar !

Aphanius türlerinde farklılıklar - Görsel ve yazılı anlatım.

Bu yazıma başlamadan önce bir bilgilendirme yapmak istiyorum. Bu balıklar hakkında yazdığım bilgiler tutarsızlıklar içerebilir.Çünkü Aphanius türlerinde çok fazla karışıklık var. Fenotip farklılıkları çok fazla olan bir familya olduğu için latince isimlerde, sınıflandırmada devamlı karışıklıklar yaşanıyor. X diye bildiğimiz Aphanius türünün aslında Z' türü olduğu görülebiliyor.
Şu anda yazacaklarım doğru olsa dahi bu kaotik karışıklıktan ötürü gelecekte doğruluğunu koruyamayabilir. Elimden geldiğince fenotiplerini anlatmaya çalışacağım.

Bu yazılanlar tamamiyle erkek bireylerin farklılıklarını anlatma amacı taşıyor, dişi bireylerin aralarında farklılıklar yok denecek kadar az olduğu için işin içinden çıkamayacağımı düşündüm ve sadece erkekleri tanıtmaya karar verdim açıkçası. Yazıyı olabildiğince kısa tutmaya çalışacağım, zaten görseller ile destekleyeceğim için uzun uzun yazmayı gereksiz gördüm.

(Balıkların yaşadıkları alanları bilerek yazmıyorum. Hepsi nesil tehlikesi altında olduğu için bilinçsiz kişilerce yakalanan bireyler ellerinde uzun süre yaşamayacak, bu da nesillerini daha da tehlikeye sokacaktır. (Lütfen öğrenmek için özelden veya bu konu altından ısrar etmeyiniz.)

Bir türün kafa ve gövde yapısının şeklini aşağıdaki illustrasyon ile destekleyeceğiz;
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/300120191247251.jpg[/IMG]

[B]Aphanius anatoliae anatoliae[/B]
Bu tür krem ve kahve gövde rengine ve belirgin beyaz şeritlere sahip. yanağı ve karnında ise renk açılıp beyazlaşıyor. Diğer A. anatoliae türlerine oranla daha renksiz bir görünüme sahip. Dorsal yüzgeci bazı bireylerde siyah renkte. Kafa ve gövde yapısı hem 'A' hem de 'C' illustrasyonumda olduğu gibi görülebiliyor. Bazı bireylerde belirgin bir şekilde tümsek varken bazılarında ise bu tümseklerden eser yok.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/300120191305171.jpg[/IMG]

[B]Aphanius anatoliae fontinalis[/B]
Bu türün diğer A. anatoliae türlerinden kendisini ayıran özelliği ağız ve gözlerinin ön kısımlarında sarı rengin bulunuyor olması. Diğer anatoliae türlerindeki gibi kalın ve sık beyaz şeritlere, krem bir gövdeye sahip. Dorsal, pelvic ve anal yüzgeçleri ise siyah renkte. Kafa ve gövde yapısı ise 'A' illustrasyonumda olduğu gibi hafif kambur bir şekilde duruyor. Sırtta belirgin bir şekilde tepeye sahip.(Bazı bireylerde hiç sarılık yoktur, sadece siyah bir gövdeye ve beyaz şeritlere sahiptir.)
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/300120191254341.jpg[/IMG]

[B]Aphanius anatoliae meridionalis[/B]
Bu balık A.a. fontinalis türüne benzer görüntüye sahip. Siyah bir dorsal yüzgeci, şeffaf/siyah lekeli bir anal ve pelvic yüzgeci var. Şeffaf caudal yüzgecinde de A.a.fontinalis balığıdaki gibi belirgin siyah şeritleri var. Karın bölgesi sarı olan bu balığın çene kısımları beyazken vücudunun geri kalan gövde ve kuyruk kısımları ise koyu kahverengi renkte. Kafa ve gövde yapısı ise 'C' illustrasyonumda olduğu gibi düz bir şekilde görülüyor. Sırtında herhangi bir tümseğe sahip değil.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/300120191257571.jpg[/IMG]

[B]Aphanius anatoliae chantrei[/B]
Diğer A. anatoliae türlerindeki gibi beyaz şeritlere sahip bir tür fakat bazı bireylerde gövdenin kafa kısımlarında bu şeritlerin olmadığı görülmüş. Diğer bireylerin ise A.a. anatoliae türü ile neredeyse hiç farkları yok. Bu tür gümüş bir renge sahip. Kafa ve gövde yapısı ise 'C' illustrasyonumda olduğu gibi düz bir şekilde görülüyor. Sırtında herhangi bir tümseğe sahip değil.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/300120191311051.jpg[/IMG]

[B]Aphanius transgrediens[/B]
Bu balık diğer A. anatoliae türlerine oranla daha farklı görünüyor ve kolayca ayırt edilebiliyor(çoğu zaman) Beyaz bir gövdeye, dorsal ve anal yüzgeçlerin olduğu kısımda kalınlaşan ve belirginleşen siyah şeritlere sahipler. Tamamen siyah olan dorsal, pelvic ve anal yüzgeçlerinin ön kısımlarında, kafaya yakın yerlerde ise bu şeritler belirsizleşiyor ve noktasal bir forma geçiş yapıyorlar. Göz ve çevresine kadar azalarak yayılıyor.Tamamen siyah gözlere sahipler. Kafa ve gövde yapısı ise 'C' illustrasyonumda olduğu gibi düz bir şekilde görülüyor. Sırtında herhangi bir tümseğe sahip değil. (Tüm bu yazdığım özelliklere sahip olan A.a. transgrediens bireyleri olduğu gibi A.a. chantrei türüne de tıpatıp benzeyen bireyler kaydedilmiş. Bu balıklar bana kafamı allak bullak ediyor.)
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/300120191303151.jpg[/IMG]

[B]Aphanius splendens[/B]
Beyaz, sırtlara doğru grileşen bir gövde rengine sahipler. Kaplan desenini andıracak şekilde sırtta birleşik olan bu şeritler vücudun iki yanına tam tepeden ayrılıyor. Bazı bireylerde kahve/krem olan bu şeritler bazı bireylerde ise siyah renklerde olabiliyor. Kafa ve gövde yapısı ise 'B' illustrasyonumda olduğu gibi düz bir şekilde görülüyor. Bu kafa ve gövde yapısına sahip olan tek tür. Çenesi ise inanılmaz derecede büyük ve 90 derecelik bir açıya sahip. Sırtında herhangi bir tümseğe sahip değil ve gövdesi son derece ince ve 'çelimsiz' görünüyor.(Bazı erkek bireylerde ise 'B' illustrasyonumdaki vücut formuna sahip olduğu görülmüş.)
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/300120191313101.jpg[/IMG]

[B]Aphanius danfordii[/B]
Siyah bir gövdeye ve ince seyrek beyaz şeritlere sahip bir tür.Bazı bireylerde gövdedeki siyahlığın lacivert bir hal aldığı görülmüş. Kafa kısmı ise çoğunlukla beyaz renkte olmakla beraber bazı bireylerde ise A.a.meridionalis türündeki gibi sarılık mevcut. Beyaz ince şeritlerinin dorsal ve anal yüzgeçlerinin ön kısımlarında kalanlar çoğunlukla sırtta birleşemiyor, gövdede yarım olarak kalıyorlar. Kafa ve gövde yapısı ise 'D' illustrasyonumda olduğu gibi düz ve uzun bir şekilde görülüyor. Sırtında tümseğe sahip fakat 'A' illüstrasyonumdaki kadar belirgin değil.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/300120191316411.jpg[/IMG]

[B]Aphanius sureyanus[/B]
Krem, gri veya beyaz renklerinde gövde rengine sahip bir tür. Dorsal ve Anal yüzgecinden kuyruk kısmına kadar koyu kahve kalın şeritlere sahip. Vücudun önde kalan yerlerinde ise şeritler belirsizleşiyor. Bu balık 'Aphanius burduricus' diye bahsedilen türün ta kendisi. Çoğu kaynakta 'sureyanus' ismi kullanılıyor, burduricus adıyla bulmak güç. Bu balıkta yapılan en büyük yanlışlardan birisi ise Aphanius transgrediens balığının fotoğraflarının internette burduricus/sureyanus balığıymış gibi sunulması. Kafa ve gövde yapısı ise 'C' illustrasyonumda olduğu gibi düz bir şekilde görülüyor. Sırtında herhangi bir tümseğe sahip değil.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/300120191318321.jpg[/IMG]

[B]Aphanius anatoliae meandricus[/B]
Dorsal ve anal yüzgeçlerinden kuyruğa kadar olan kısmı kahverengi, lacivert ya da siyah renkteyken ön kısım ve karnı ise krem veya sarı renkte. İnce ve sık beyaz şeritlere sahip.Siyah bir dorsal yüzgeci ve sarı-şeffaf bir anal yüzgeci var. Kafa ve gövde yapısı hem 'A' hem de 'D' illustrasyonumda olduğu gibi görülebiliyor. Bazı bireylerde belirgin bir şekilde tümsek varken bazılarında daha az ve yatık bir sırt var.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/300120191321451.jpg[/IMG]

[B]Aphanius marassantensis[/B]
Aphanius anatoliae alt türlerinden kendisini ayıran özelliklerinden biri siyaha yakın bir koyulukta gövde renginin olması. Karnında ve çenesinde ise renk açılıyor. Beyaz ve hafif beyaz renkte kalın şeritlere sahip. Dorsal ve anal yüzgeçlerinin önde kalan kısımlarında şeritler sırtta birleşmek yerine karnından doğuyormuş gibi görünüyor. Dorsal ve anal yüzgeçlerinden kuyruğa kadar olan kısmında ise şeritler gövdeyi komple sarıyor. Bazı bireylerde yanak ve çenelerde sarı renklere sahip olduğu görülmüş. Aphanius türleri arasında en iri olan türlerden birisi. Kafa ve gövde yapısı ise 'C' illustrasyonumda olduğu gibi düz bir şekilde görülüyor. Sırtında herhangi bir tümseğe sahip değil.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/300120191324081.jpg[/IMG]

[B]Aphanius irregularis[/B]
Şüphesiz ki aralarında en farklı görünen bu tür. Beyaz bir çeneye, karnından başlayıp vücuda doğru kahverengileşen bir altın sarısı renge sahip. Vücudundaki yoğun kahverengi gövdenin kuyruk kısmına yaklaştıkça kararıyor. Krem/beyaz renkte vücudun üzerine düzensiz bir şekilde serpilmiş simlere sahip. Bazı noktalarda ise birleşen şerit benzeri bir görünüme sahip olan sim toplulukları görülüyor. Kafa ve gövde yapısı ise 'A' illustrasyonumda olduğu gibi hafif kambur bir şekilde duruyor. Sırtta belirgin bir şekilde tepeye sahip.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/300120191325301.jpg[/IMG]

[B]Aphanius mento[/B]
Krem, gri, siyah renklere gövdeye sahip. Tüm yüzgeçlerinde ve gövdesine serpilmiş mavi renk simlere sahip.Bu simler ağız ve göz çevresine kadar bile ilerleyebiliyor. Tam üzerisine ışık tutulduğunda parıldıyorlar. Yüzgeçlerinin bazı noktalarında ise şerit şeklini aldıkları da görülüyor. Bazı bireylerde alnından sırtına kadar uzanan sarılığa sahip. Kafa ve gövde yapısı ise 'A' illustrasyonumda olduğu gibi hafif kambur bir şekilde duruyor. Sırtta belirgin bir şekilde tepeye sahip.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/300120191326301.jpg[/IMG]

[B]Aphanius villwocki [/B]
Krem, gri veya sarı renkte bir gövdeye sahip. Karın ve çene kısımları ise beyaz renkte. Beyaz renk parlak ince ve sık şeritlere sahip. Diğer türlere oranla A. villwocki'nin şeritleri daha 'titrek' bir görünümde ve sırtta/karnında birleşmiyor, gövdenin tam orta hizalarında kalıyorlar. Dorsal ve anal yüzgecin önünde ilerledikçe belirsizleşen şeritleri var. Bazı bireylerin dorsal yüzgecinin siyah, anal yüzgecinin sarı renkte olduğu görülmüştür. Kafa ve gövde yapısı ise 'A' illustrasyonumda olduğu gibi hafif kambur bir şekilde duruyor. Sırtta belirgin bir şekilde tepeye sahip.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/300120191329181.jpg[/IMG]

[B]Aphanius fasciatus[/B]
Krem/sarı bir gövdeye, beyaz yanak ve karna sahip. İri ve sarı renk anal yüzgeci var. Dorsal yüzgecinin ise üst kısmında siyah bir şerit yer alıyor. Seyrek ve beyaz şeritleri var, bazı bireylerde ince, bazı bireylerde ise kalın oluyor bu şeritler. Gövdedeki sarılık kuyruk kısmına yaklaştıkça daha da artıyor. Yanakların bazı kısımlarında mavilikler olabiliyor. Tüm bu saydıklarımın dışında tamamen renksiz olan ve A.a. chantrei'ye benzer A. fasciatus bireyleri de var. Kafa ve gövde yapısı ise 'C' illustrasyonumda olduğu gibi düz bir şekilde görülüyor. Sırtında herhangi bir tümseğe sahip değil.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/300120191343421.jpg[/IMG][EDIT]MertYılmaz,2019-03-24 14:47:04[/EDIT]

[:)))]Akademik çevrelerin bile adam akıllı sınıflandırma yapamadığı bir sınıf aphaniuslar. Bu kadar karışıklaşmasının nedeni de aslında biraz coğrafi faktörler. Çoğunun yaşadığı arid ya da semiarid bölge. Bir büyük göl ya da havza kurudukça ortaya çıkan ve bütünden kopmuş kollar ya da yeni havuzçuklarda aynı balık farklı adaptasyon örnekleri gösterebiliyor. Tam bir sınıflandırma oluşturuluyor alakasız bir yerde sel sularıyla sürüklenmiş başka bir tür çıkıyor. Onu literatüre soktuktan sonra esas türle kırılıp yeni bir melez çıkıyor. Haydaaaa en baştan yeniden sınıflandır. En bilinen mento bile artık 3 - 4 tür karmaşası içinde.[:)))]

Emeklerine sağlık bu arada. Hem lokasyon paylaşmaman hem de bu yazının ileride yanlış bilgi verebileceğini belirtmen de iyi olmuş.

Teşekkür ederim Tolga abi. Bu ülkemiz türleri dışındaki diğer A.apodus, A.vladykovi gibi türleri de araştırıp eklemeyi düşünüyorum zamanla. Sanırım onlardaki fenotip farklılıkları bu konudaki bahsettiğim türlere oranla daha az.

Eline, emeğine sağlık dostum. Cidden bu kadar az kaynak varken bu türler hakkında böyle bir paylaşım yapman çok güzel.

[QUOTE=BurakAta]Eline, emeğine sağlık dostum. Cidden bu kadar az kaynak varken bu türler hakkında böyle bir paylaşım yapman çok güzel. [/QUOTE]
Teşekkür ederim dostum. Gönül isterdi ki sadece fotoğraflarla sınırlı kalmak yerine habitatlarına gidip çok sayıda örnek toplayalım onlar üzerinden konuşalım. Şimdilik böyle idare ediyoruz, belli mi olur belki bir gün doğadan bireyleri üzerinden araştırmayı devam ettiririz[;)]

Bu platform kullanıcıları günden güne seyrekleşirken bu kadar açıklayıcı ve güzel bir makale için uğraşıp paylaşmanız sevindirici gerçekten. Ellerinize sağlık[:)]

Salda gölüne endemik Aphanius splendens tüm kaynakalarda soyu tükenmiş olarak görünüyor (sadece doğada değil tamamen). Bilgisi olan ya da hali hazırda besleyen, üreten var mı?

[QUOTE=tatalevo] Bu platform kullanıcıları günden güne seyrekleşirken bu kadar açıklayıcı ve güzel bir makale için uğraşıp paylaşmanız sevindirici gerçekten. Ellerinize sağlık[:)][/QUOTE]
Çok teşekkürler. Elimden geldiğince çoğu hobi platformunda yayınlamaya çalışıyorum, bence olması gereken de bu olmalı [:)] kullanıcılar azalıyor diye ilgiyi bırakmamak lazım.

[QUOTE=arapaima]Salda gölüne endemik Aphanius splendens tüm kaynakalarda soyu tükenmiş olarak görünüyor (sadece doğada değil tamamen). Bilgisi olan ya da hali hazırda besleyen, üreten var mı?[/QUOTE]
Benim de bildiklerim sizin bildikleriniz ile sınırlı. Arada bir kontrol ediyorum yeni bir kayıt tutuldu mu diye ama ne yazık ki değişen bir şey yok. Sanırım bu acı durumu kabullenmeliyiz.

[B]Aphanius farsicus[/B]
Çoğunlukla sarı ve kahve tonlarında gövde rengine sahip olmasına rağmen alttaki örnek fotoğrafında olduğu gibi belli belirsiz maviliğesahip bireyler de mevcut. Karın kısmında ise renk açılıyor, krem/beyaz görülüyor. Beyaz ince şeritler var ve dorsal ile anal yüzgecinden arkada, kuyruk kısmına yakın bölgelerde daha belirginler, kafaya doğru yaklaştıkça incelip ufalıyorlar. Dorsal , caudal ve caudal yüzgecinin ucunda beyaz bir şeride sahipler. Kafa ve gövde yapısı ise 'A' illustrasyonumda olduğu gibi hafif kambur bir şekilde duruyor. Sırtta belirgin bir şekilde tepeye sahip.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/160220191431011.jpg[/IMG]

[B]Aphanius vladykovi[/B]
Krem ve açık kahve renginde bir gövde rengine sahipler. Bu türün en dikkat çekici ve kendisini diğerlerinden ayıran özelliği büyük bir çeneye sahip olmaları. Dorsal ve anal yüzgecinin ilerisinde, kafaya yaklaştıkça boyu kısalan fakat hala belirginliğini koruyan beyaz şeritleri var, kuyruğa yaklaştıkça kalınlaşıyorlar ve boydan boya kaplıyorlar. Dorsal yüzgecinin sırt ile kesişim noktasında beyaz bir şerit, onun üzerinde ise siyah ve belirgin bir lekeye sahip. Bazı bireylerde şeffaf olsa da anal yüzgeçte de sarı renk lekenin olduğu görülmüş. Caudal yüzgecinde ise diğer türlerdeki gibi şeritlere sahip değil, şeffaf temiz bir yüzgeci var. Kafa ve gövde yapısı ise 'A' illustrasyonumda olduğu gibi hafif kambur bir şekilde duruyor. Sırtta belirgin bir şekilde tepeye sahip.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/160220191439571.jpg[/IMG]

[B]Aphanius saourensis[/B]
Dorsal ve anal yüzgecin önünde kalan gövde kısmında belirgin bir şekilde sarılık göze çarpıyor. Bu sarılık balığın karnından başlayıp kafasına ve göz çevresine kadar uzanıyor. Dorsal ve anal yüzgecin geride kalan, kuyruğa yakın gövde kısmında ise renk kahverengileşiyor ve aşırı sık bir şekilde serpilmiş beyaz lekeler/simler görülüyor. Bu simler tüm vücudu kaplamıyor, sarılığın başladığı yerde kesiliyor, gövdenin sadece kuyruğa yakın kısmında bulunuyor. Caudal, dorsal ve anal yüzgeçte silik bir şekilde görülen siyah şeritler var. Kafa ve gövde yapısı ise 'C' illustrasyonumda olduğu gibi düz bir şekilde görülüyor. Sırtında herhangi bir tümseğe sahip değil.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/160220191446531.jpg[/IMG]

[B]Aphanius iberus[/B]
Krem ve açık kahverengi bir gövde rengine sahip. Gövdenin kuyruk kısmından başlayıp neredeyse kafaya kadar uzanan beyaz şeritlere sahip, kafaya yaklaştıkça belirsizleşiyorlar. Dorsal ve anal yüzgecin çevresinde ve kuyruğa yakın kısmında ise yoğun bir şekilde leke/sim topluluğu var. Şeritleri de bu lekeleri gibi parıldıyor, beyaz bir renge sahipler. Bu şerit ve simlerin bol olduğu, kuyruğa yakın olan gövde kısmında ise balığın rengi koyulaşıyor ve siyah kahve arası bir renge sahip oluyor. Simler yüzgeçlere kadar ilerleyebiliyor. Kafa ve gövde yapısı ise 'C' illustrasyonumda olduğu gibi düz bir şekilde görülüyor. Sırtında herhangi bir tümseğe sahip değil.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/160220191451471.jpg[/IMG]

[B]Aphanius apodus[/B]
Aphanius saourensis ile benzer bir görünüme sahip. Krem ve kahverengi renge sahip. Dorsal ve anal yüzgecin önünde kalan gövde kısmında, balığın karnında belirgin bir şekilde sarılık göze çarpıyor. Bu sarılık balığın karnından çenesine kadar uzanabiliyor. Dorsal ve anal yüzgecin geride kalan, kuyruğa yakın gövde kısmında ise renk koyulaşabiliyor ve aşırı sık bir şekilde serpilmiş beyaz lekeler/simler görülüyor. Bu simler tüm vücudu kaplamıyor, sarılığın başladığı yerde kesiliyor, gövdenin sadece kuyruğa yakın kısmında bulunuyor. Bu gövdesinin yarısını kaplayan simler dorsal, anal ve caudal yüzgecinin yarısına kadar uzanıyor, bu yüzgeçlerinin geriye kalan kısmında ise siyahlık görüyoruz. Balığın sarı karnından başlayıp sırtına doğru uzanmakta olan silik, tam belli olmayan sarı şeritler var.Kafa ve gövde yapısı ise 'C' illustrasyonumda olduğu gibi düz bir şekilde görülüyor. Sırtında herhangi bir tümseğe sahip değil.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/160220191458311.jpg[/IMG]

[B]Aphanius anatoliae iconii[/B]
Kahverengi bir gövde rengine, sarı ve krem tonlarında karnına ve ağzına sahip. Kahverengi renkleri balığın üst kısımlarında olduğundan çene krem olsa da göz çevresi ve yukarısı kahverengi renginde kalıyor. Kafaya kadar devam eden kalın ve beyaz şeritlere sahip. Diğer türlerin aksine, A. iconii balığının şeritleri silikleşmiyor, her biri gayet belirgin. Dorsal yüzgecinin başlangıcında kalın bir beyaz şerit olmasına rağmen tüm yüzgeç siyah renkte. Anal yüzgecin ise uç kısımlarında belirsiz bir sarılık hakim. Caudal yüzgecinde biri belirgin bir diğeri silik iki şerite sahip. Aphanius fontinalis ve Aphanius meridionalis türü Aphanius iconii'nin neotip tanımlarıdır. Kafa ve gövde yapısı ise 'C' illustrasyonumda olduğu gibi düz bir şekilde görülüyor. Sırtında herhangi bir tümseğe sahip değil.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/193134/160220191457401.jpg[/IMG][EDIT]MertYılmaz,2019-02-16 15:05:47[/EDIT]